آریا طیور | تولید و پخش تخم نطفه دار و دستگاه های جوجه کشی

پرورش شترمرغ

سایر محصولات شترمرغ

فروش تخم نطفه دار قرقاول

برای خرید و مشاوره و راهنمایی تماس بگیرید: 09100900674

مستند پرورش شترمرغ و تخم گذاری شترمرغ

 

در پیرامون جایگاه نگه داری جوجه ها

 جوجه‌هاي جوان هر چيزي را كه مي‌توانند مي‌بلعند و اين باعث بيماري يا مرگ آنها خواهد شد.

بنابراين بايد كف جايگاه براي جوجه هاي كمتراز 10 روزبا كرباس (كيسه‌هاي پارچه‌اي) پوشيده شود.جوجه‌هاي شترمرغ نبايد در

24 ساعت اول زندگي‌شان غذا بخورند تا كيسه زرده شان را به خوبي جذب كنند. برخي از غذاهاي آزاد مانند

اسفناج شامل اسيداكساليك است كه باعث عدم جذب كلسيم مي‌شود و ممكن است باعث بروز مشكلاتي در پاها شوند

ادامه توضیحات پیرامون جایگاه نگه داری جوجه شترمرغ

 

. بايد توجه شود كه هر گز نبايد به پرنده علوفه مانده و كپك زده داده شود. و جوجه‌ها بايد با علوفه‌اي با كيفيت بالا تغذيه شوند

. همچنين حتي‌الامكان براي تغذيه جوجه بايد سعي شود از غذاي پلت شده استفاده شود پرورش جوجه پس از خروج از تخم جوجه ها بايستي درحرارت 30 تا 32 درجه سانتي گراد قرار گيرند.

بهتر است اين حرارت در زير منبع حرارتي (لامپ هيتر، مادر مصنوعي) براي جوجه مهيا شده و اجازه انتخاب را براي جوجه فراهم آورد.

در صورتي كه شرايط جوي اجازه دهد مي تواند جوجه را 24 ساعت بعداز درآمدن از تخم در فضاي آزاد قرارداد

 

ر

 

مراقبت از جوجه شترمرغ  در سنين اوليه بايستي با دقت انجام شود. بهداشت سالن كاملاً رعايت شده و شب ها شرايط مناسب از نظر دما و تهويه براي جوجه ها فراهم شود. عفونت كيسه زرده از متداول ترين علل مرگ و مير جوجه ها

تا سن حدود 14 روزه گياست. اين عفونت مي تواند از طريق تخم، دستگاه جوجه كشي، بندناف و نيز غذا و خوردن مدفوع(از طريق روده) به كيسه زرده منتقل شود.

عدم جذب به موقع كيسه زرده باعث عفونت و مرگ جوجه خواهد شد. هرگونه استرس نيز مي تواند شرايط را براي باقي مانده كيسه زرده در بدن جوجه و عفونت آن فراهم نمايد

 

عوامل دیگر مرگ ومیر جوجه شتر مرغ  ها

 

. از ديگر علل مرگ و مير در جوجه ها را مي تواند عفونت هاي باكتريايي، اسهال و مشكلات فيزيكي پانام برد.

 

جوجه ها در شب نیاز به تغذیه ندارند و باید استراحت نمایند. لذا بهنگام شب و پس از تاریک شدن هوا، دانخوري و آبخوري ها جمع آوري ، شسته و ضدعفونی می شوند

. هرروز باید این کار صورت پذیرد.

بهنگام شب نور سالن را کاهش دهید و یا می توانید فقط از روشنایی لامپ هاي حرارتی که بعنوان مادر مصنوعی بکار می روند استفاده نمائید. فرداي آن روز و به محض روشن شدن هوا، آب و غذا در اختیار جوجه ها قرار می گیرد.

این نکته را به خاطر داشته باشید که جوجه ها به کارگر عادت می کنند، لذا از تعویض متوالی کارگر خودداري نموده و یک نفر را مسئول پرورش جوجه ها انتخاب نمائید. کارگر همیشه با روپوش تمیز و

یک رنگ به جوجه ها رسیدگی نماید. در اینصورت جوجه ها با دیدن او احساس آرامش می کنند و او را بعنوان والد خود می شناسند.

پس از تغذیه کافی و در صورت مساعد بودن دما و شرایط محیطی، می توانید جوجه ها را براي استفاده از نور آفتاب و هواي تازه به گردشگاه هدایت نمائید

. گردشگاه باید حتما سایبان داشته باشد و بهتر است آب و دان در زیر سایبان قرار گیرد. پس از انتقال جوجه ها به گردشگاه،

کارگر می تواند با بستن درب هاي خروجی از این فرصت براي تمیز نمودن سالن استفاده نماید.

 

پرورش جوجه شترمرغ.

نحوه کالیبراسیون دستگاه جوجه کشی تخم نطفه دار شترمرغ روش ساده

نمونه‌های دماسنج خشک و مرطوب

پوشش پارچه‌ای (فیتیله) می‌تواند بطور دائم در یک مخزن آب قرار گیرد که در این صورت با جاسازی آن در دستگاه جوجه کشی،

همیشه می‌توانید رطوبت دستگاه را کنترل نمائید.

آب درون مخزن باید آب مقطر باشد. در صورت عدم دسترسی به آب مقطر، در مواقع اضطراری می‌توان از آب جوشیده شده استفاده نمود. وقتی فیتیله جدید باشد معمولا قدری چرب است که این امر منجر به جذب ضعیف آب می‌گردد. بنابراین قبل از مصرف فتیله جدید،

بهتر است آن را در آب جوش حاوی صابون جوشاند و کاملا آبکشی نمود. فتیله باید هرچند یکبار به طور منظم شسته و تعویض گردد.

آب مخزن نیز هرچند وقت یکبار باید کاملا خالی و تمیز شود و با آب مقطرجدید پر شوند. نازل‌های دستگاه جوجه کشی را می‌توان در سرکه غوطه ور نمود تا رسوبات آن برداشته شود.

 

مشکلات مربوط به پر در طیور را می توان به دو گروه تقسیم نمود:

 

•پرها رشد صحیح و مناسبی نداشته اند و شکل گیری آن ها دارای مشکل بوده است. این مشکل اغلب به تغذیه و وجود مایکوتوکسین ها مرتبط است.

• خود پرنده آن ها را با نوک زدن کنده است. این مشکل مربوط به مسائل مدیریتی است.

در هر دو مورد باید علت به وجود آمدن مشکل را شناسایی کرد تا بتوان به راه حل مناسبی برای آن پیدا کرد

 

آبخوری‌ها بایستی به‌طور روزانه تمیز و با آب تازه پر شوند.

جوجه‌ها و پرندگان در حال رشد هرگز نباید آب مانده و گرم استفاده نمایندولی در فصل سرما بایدآب ولرم را در اختیار جوجه گذاشت.بنابر این در فصل گرما هم نبایستی آبخوری‌ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند.

 

جوجه‌های جوان غذای آردی را به غذای پلت ترجیح می‌دهند. عموماً پرندگان غذای مرطوب به آسانی از غذای خشک دوست دارند. بایستی به این نکته توجه نمود که غذای مرطوب آسان‌تر فاسد شده و در نتیجه باعث سود هضم در جوجه‌ها می‌گردد.

دانخوری‌ها بایستی به‌‌طور روزانه تمیز و غذای باقی‌مانده در آنها خارج شده و برای تغذیه پرندگان بزرگتر استفاده گردد. بعد از اولین نوبت تغذیه

، مدفوع جوجه بایستی به مدت ۲تا ۳ روز به‌دقت کنترل شود. در صورت مشاهده اولین علائم اسهال بایستی به آب آشامیدنی یا غذای آنها آنتی‌بیوتیک اضافه گردد.

 

علت مرگ جوجه شترمرغ از زمان هچ الی کشتار.

 

عدم رعایت بهداشت دستگاه جوجه کشی که باعث عفونی شدن تخم نطفه دار شترمرغ و کیسه زرده شده و نهایتا جوجه زیر ۴۰ روز تلف میشود.

عدم رعایت شرایط دمایی و رطوبتی در بدو تولد.

عدم واکسیناسیون مولدین که گاها باغث نقصان ایمنی مادری شده و جوجه حساس به بیماریهایی مانند نیوکاسل و … میشود.

عدم رعایت روش و برنامه واکسیناسیون جوجه‌ها تا زمان کشتار.

تغیر ناگهانی اب و هوا و یا جیره غذایی که منجر به بروز انتروتوکسمی شده و میتواند کشنده باشد.

تراکم بالا در محل نگهداری جوجه‌ها که باعث بالا رفتن ریسک بروز همه گیری انواع بیماریها میشود و ضمنا گاز امونیاک ناشی از ادرار باعث صدمه به ریه‌ها میشود.

عفونتهای قارچی ریوی.

سرمای کف سالن نگهداری جوجه‌های زیر یک ماه که منجر به عدم جذب کیسه زرده و تلفات میشود.

لیز بودن کف سالن که باعث بروز مشکلات در اندام حرکتی میشود.

استرس که باعث صدمه به سیستم ایمنی میشود.

اشغال خوری و خاک خوری که باعث بروز انسداد در دستگاه گوارش و مرگ میشود.

استفاده نابجا از واکسن زنده بدون گرفتن تیتر ایمنی که میتواند منجر به بروز بیماری شود.

نمک بالای داخل اب که به سیستم بدن استرس شدیدی وارد میکند.

مگس و پرندگان وحشی که ناقل بیماریهای خطرناک میباشند.

مهمانان و کارگران سایر مزارع که میتوانند ناقل بیماریهای خطرناک باشند.

سایز غذا که اگر خیلی اردی باشد در صورت ایجاد غبار و ورود به دستگاه تنفس و ضعف سیستم ایمنی پرنده میتواند منجر به الودگی به قارچ اسپرژیلوس شود.

خوردن مواد سمی مثل مرگ موش.

خوردن روغنهای نفتی مثل پارافین و روغن سوخته که درجا نمیکشد ولی به کبد صدمه جبران ناپذیر میزند.

اب اشامیدنی الوده به فلذات سنگین.

اب الوده به فاضلاب.

خوراک الوده به افلاتوکسین.

سرما و گرمای شدید در صورتی که پناهگاه مناسب وجود نداشته باشد.

و یک سری بیماریهای دیگر که فعلا بروز ان در کشور به صورت رسمی تایید نشده است.

اصولا استاندارد فعلی جهانی برای یک مولد خوب تولید ۲۰ الی ۲۵ جوجه سالم سه ماهه از هر مرغ تخمگذار در یک فصل تولید میباشد.

 

تاسیسات اصلی فارم های نگهداری شترمرغ به روش زیر

 

1- محل نگهداری تا یک ماهگی ( مهد جوجه ) :

به محلی گفته میشود که جوجه ها پس از تولد به آنجا منتقل و بمدت حداقل 30 روز در این محل نگهداری شده تا پس از جذب کیسه زرده و واکسیناسیون به محل جایگاه جوجه انتقال یابند.

یاد آوری : بمنظور کنترل دما و رطوبت ، نصب دماسنج و رطوبت سنج در ارتفاع مناسب به تعداد کافی ضروریست.

2- جایگاه نگهداری جوجه ( یک تا سه ماهه )

به محلی اطلاق می شود که جوجه از یک ماهگی تا سه ماهگی در آن نگهداری می شود و باید کلیه ضوابط بهداشتی منجمله میزان رطوبت،تخم نطفه دار ،

نور، دما، تصفیه هوا،پاک سازی ظروف آبخوری و دانخوری و … در آن رعایت گردد که شامل:

2-1 جایگاه مسقف :

2-1-1 محیط این جایگاه باید به گونه ای طراحی گردد که کاملاً بهداشتی و قابل شستشو و ضد عفونی کردن و مطابق نیاز فیزیولوژیک حیوان باشد

بنحوی که موجب پیشگیری از انتقال عفونتها و هر گونه آلودگی و صدمات وارده به شتر مرغ گردد.

2-1-2 این جایگاه بایستی براحتی قابل تردد و به صورتی طراحی شود که دارای نور کافی، آفتابگیر و فاقد کوران باشد.

2-1-3 دارای برخی از پوشش ها جهت ایجاد محافظت در برابر آب و هوای سرد و شرایط مخاطره آمیز دیگر باشد.

2-1-4 بستر باید همواره خشک و غیره لغزنده باشد و تعبیه یک محل شنی جهت حمام شن پرندگان در آن توصیه می‌گردد.

یاد آوری2 : جهت رشد متعادل جوجه ها ایجاد فضا و تجهیزات مناسب برای جلوگیری از سرد شدن بیش از حد محیط بخصوص در سنین اولیه بسیار ضروری است.

یاد آوری 2 : پوشش محوطه نباید حاوی قطعات کوچکی مثل سیم، میخ، چوب و پلاستیک باشد زیرا این اشیاء توسط جوجه ها بلعیده شده و سبب انباشتگی میشود

2-2 گردشگاه :

حرکت و دویدن جوجه های شتر مرغ از اهمیت زیادی برخوردار است . تحرک باعث تقویت استخوان ها و رشد ماهیچه‌ها و انگشتان پا می گردد. ایجاد گردشگاه نه تنها باعث کاهش استرس در جوجه ها می گردد بلکه از دفرمه شدن پا ( که در شتر مرغ بسیار اهمیت دارد ) و سایر اختلالات فیزیولوژیک جلوگیری می نماید.

این جایگاه نیز باید براحتی برای پرنده قابل تردد و بستر آن همواره خشک و غیره لغزنده باشد.

3- جایگاه نگهداری پرندگان با سن بیشتر از سه ماه :

جایگاه مسقف و گردشگاه برای شتر مرغ مولد و پرواری در سنین مختلف بسته به هدف پرورش دارای طراحی متفاوت بوده و شرایط زیر در آن ها باید رعایت گردد :

3-1 جایگاه مسقف :

محیط این جایگاه باید به گونه ای طراحی گردد که کاملاً بهداشتی و قابل شستشو و ضد عفونی کردن و مطابق نیاز فیزیولوژیک حیوان باشد بنحویکه موجب پیشگیری از انتقال عفونتها و هر گونه آلوگی و صدمات وارده به شتر مرغ شود.

3-1-2 این جایگاه بایستی براحتی قابل تردد و به صورتی طراحی شود که دارای نور کافی و آفتابگیر بوده و فاقد کوران باشد.

3-1-3 دارای برخی از پوششها جهت ایجاد محافظت در برابر آب و هوای سرد و شرایط مخاطره آمیز دیگر باشد.

3-1-4 بستر باید همواره خشک و غیره لغزنده باشد و تعبیه یک محل شنی جهت حمام شن پرندگان در آن توصیه می‌گردد.

3-2 گردشگاه :

این جایگاه نیز باید براحتی برای پرنده قابل تردد و بستر آن همواره خشک و غیره لغزنده باشد.

4- آبخوری و دانخوری :

طراحی آبخوری ها و دانخوری ها باید به گونه ای باشد که در دسترس پرنده بوده ، به آسانی تمیز شده و قابل شستشو و ضد عفونی کردن و فاقد لبه ها و یا گوشه های تیز باشند تا به پرنده آسیب نرسد و در مسیر دویدن پرنده قرار نگیرند.

ارتفاع آبخوری و دانخوری باید متناسب با قد پرنده بوده تا پرنده داخل آنها نرود و قرار دادن سقف مناسب در بالای دانخوریها توصیه میگردد.

 

کیسه زرده جوجه شترمرغ و عفونت کیسه زرده

 

جوجه شترمرغ همراه با کیسه زرده بزرگی که حدود 30% تا 35 % از کل وزن بدن را تشکیل می دهد سر از تخم نطفه دار شترمرغ در می آورد.

در زمان تفریخ جوجه های شترمرغ تقریبا” 900 گرم وزن دارند که در حدود 270 گرم آن مربوط به کیسه زرده است این کیسه در روزهای آخر جنینی

به درون حفره شکمی جوجه انتقال می یابد کیسه حاوی مقدار زیادی چربی و پروتئین بوده این مواد مغذی 50 درصد انرژی و 43 درصد پروتئین مورد نیاز جوجه را در چند روز اول زندگی تامین میکنند.

زرده منبع اصلی مواد غیر حیوانی برای تشکیل جنین و رشد آن در دوران انکوباسیون می باشد که دو سوم محتوای ماده خشک آن چربی است

که از نوع لیپو پروتئینها با دانسیته خیلی پائین (VLDL) و ویتلوژنین می باشد. ( ویتلوژنین فسفو پروتئین زرده می باشد ) این دو نوع ترکیب تأمین کننده انرژی هستند و اسیدهای چرب در این زمان برای ساخت غشاء سلولی به مقدار زیاد لازم هستند.

فوسویتین پروتئینی است که فسفر را متمرکز می کند و بصورت گرانول وجود دارد. فوسویتین همراه با کلسیم آزاد شده از پوسته تخم شترمرغ برای تشکیل اسکلت جوجه به مصرف می رسد.

قسمت آبکی زرده ایمونوگلوبولین IgG را در خود دارد که جهت ایجاد ایمنی پاسیو یا غیر فعال در ابتدای زندگی جوجه به منظور مقابله با عفونتها بسیار اهمیت دارد.

با همه اهمیت زرده در روزهای اولیه زندگی جوجه ها بیشترین‌تلفات‌ را در هفته‌ دوم‌ زندگــی‌ میتواند باعث‌می‌شود

که‌ معمولا از روز هشتم زندگــی‌شروع‌ شده‌ اوج‌ آن‌ در روز دهم تا چهاردهم زندگــی‌است‌ و بعد از آن‌ به‌ تدریج‌ کاهش‌ پیداکرده‌ و حدودا در روز بیستم‌ مرگــ‌ و میرناشی‌ از عفونت‌ کیسه‌ زرده‌ به‌ حالت‌عادی‌ برگــشت‌ می‌کند.

 

انباشتگي پيش معده

این بیماری در تمام سنین شترمرغ ممکن است اتفاق بیافتد که اگر زود درمان نشود باعث مرگ حیوان می شود.

 

علت

1- ناکافی بودن مواد خشبی در جیره غذائی حیوان که در این صورت حیوان گرسنه برای سیر کردن خود اقدام به خوردن مواد خارجی مثل شن– سنگریزه و شاخه ها می کند که موجب انباشتگی در معده می شود.

3- فیبر خیلی زیاد و یا ساقه دراز برای جوجه های جوان باعث انباشتگی معده و روده می شود البته اگر این غذا به بالغ ها داده شود و در کنارشان سنگ ریزه نباشد در آنها هم ایجاد می شود.

4- کمبود مواد معدنی باعث بلع خاک– شن و ماسه می شود که در نهایت موجب انباشتگی معده و روده می شود.

5- خوب خورده نشدن علوفه برای جوجه ها باعث انباشتگی در معده و روده می شود

6- دادن غذاي کهنه باعث انباشتگی در معده و روده می شود

7- دادن مقدار زيادي غذاي سبز به جوجه ها و پرندگان گرسنه باعث انباشتگی در معده و روده می‌شود برای همین هم بایستی اول آنها را با غذای مقوی سیر کنیم بعد به آنها علوفه سبز بدهیم.

 

علائم

جوجه های مبتلا افزایش وزن نداشته و دارای رشد آهسته ای هستند– تخلیه مدفوع همراه با زحمت و فشار زیاد انجام می شود–

از دست دادن آب بدن– حیوان به غذا نوک می زند اما چیزی ازآن نمی‌خورد( بی اشتهائی ).

 

درمان

1- برای پی بردن به انباشتگی ما بایستی سمت چپ ناحیه پشتی تا تیغه جناغ سینه را لمس کنیم که در صورت انباشتگی خفیف استفاده از ملین ها مسمر ثمر می باشد البته به همراه رژیم غذائی مناسب

2- استفاده از پارافین طبی– سولفات باریم و لاکتوز به طریق خوراکی

3- در صورت حاد بودن بوسیله عمل جراحی اقدام به خارج کردن مواد کنیم

 

پیشگیری

1- کاهش استرس

2- خارج کردن اشیاء خارجی از بستر جایگاه

3- دسترسی آسان پرنده به غذا

4- جالب کردن غذا برای پرنده

5- تغذیه مناسب

6- وجود سنگ ریزه

7- جایگزین کردن پوشش بی صدا در محوطه حرکت و دویدن به منظور کاهش استرس

8- رعایت کامل اصول بهداشتی و مدیریتی

 

نگهداري مولد

 

مديريت مولدها به دو دوره عمده تقسيم مي‌گردد:

 

دوره توليد مثل شترمرغ

 

شترمرغ در دوره توليد مثل معمولا يکروز درميان (با استراحت در فواصل زماني معين) تخم مي‌گذارد. تجربه نشان مي‌دهد هرچه ماههاي گرم سال بيشتر باشد

فصل توليد مثل شترمرغ نيز طولاني‌تر مي‌شود. در بعضي مناطق اين دوره گاه تا 10 ماه طول کشيده و محصولي بالغ بر 100 تخم به‌همراه دارد. در اين دوره براي بدست آوردن بالاترين بازده، مولدها هرگز جابجا نمي‌شوند.

 

مشخصات کامل تخم شترمرغ تخم شترمرغ به طور متوسط 17 – 19 سانتی متر طول ، 14 الی 15 سانتی متر عرض و ¼ تا 2/4 میلیمیتر ضخامت دارد .

وزن تخم شترمرغ حدوداً 1100-1900 گرم بوده که تقریباً 25 برابر تخم ماکیان است .

رنگ پوسته تخم مرغ بین سفید و زرد مایل به سفید بوده و شبیه ظروف چینی براق است و سطح آن از خلل و فرج پوشیده شده است .

تخم شترمرغ در دو نوع نطفه دار و بدون نطفه تولید می گردد . از تخم های نطفه دار جهت جوجه کشی و تولید جوجه استفاده می شود و از تخم نطفه دار شترمرغ های بدون نطفه هم مستقیما برای تهیه خوراکی و هم در صنایع جانبی مانند شیرینی پزی و شکلات سازی استفاده می شود .

طعم تخم شترمرغ شبیه تخم مرغ بوده ولی خواص غذایی بیشتری نسبت به تخم مرغ دارد .

 

پیشگیری و درمان یبوست:

در پیشگیری از بروز این بیماری توجه به استرس های ناشی از انتقال و تغییر محل و دست یابی به مواد خارجی بسیار حائز اهمیت است .

می توان با اجتناب و دوری از عوامل سببی در مزرعه از یبوست جلوگیری به عمل آورد. لذا باید جهت به حداقل رسانیدن تلفات ،

برای افرادی که به شیوه ای با حیوان سر و کار دارند تعالیمی در نظر گرفته شود تا فائق آمدن بر مشکلات را بیاموزند . در پرواربندی متراکم شتر مرغ ها احتمال آنکه یبوست یک مشکل عدیده بشمار آید کم است ،

اما می توان آن را بعنوان یک عامل مهم فناپذیر برای جوجه های جوان در صنعت پرورش نیمه متراکم که دسترسی به چرای آزاد یا محدودیت پایه ای دارند به حساب آورد .

انباشتگی معده کمی پس از انتقال جوجه ها از جایگاه نگهداری با کف بتنی به محوطه باز بی تردید یکی از مشکلات رایج مزارع پرورش به حساب می آید .

ساده ترین روش روغنی کردن یا ایجاد لغزش راه دهان است که روغن های گیاهی قادر به کمک تجزیه مقداری از این مواد است که شتر مرغ ها مجددا به یک جیره غذایی نرمال دست خواهند یافت.

زمانی که امر تشخیص به سهولت امکان پذیرد مداخله جراحی می تواند خیلی موثر واقع شود که پس از باز کردن پیش معده می توان پیش معده و سنگدان را تمییز کرد .

خوراندن داروی روغنی نمک اپسوم ( سولفات منیزیم ) در آب به مقدار ¼ قاشق چایخوری برای جوجه های شتر مرغ تا 2 قاشق سوپ خوری برای یک شتر مرغ بالغ پیشنهاد شود .

از اصول های دیگر درمان می توان موارد زیر را نام برد :

1- در اختیار قرار دادن پارافین طبی ، سولفات باریم و لاکتوز بطریقه خوراکی

2- دسترسی آزاد و آسان به غذا جهت ممانعت تحریک پرنده به خوردن اشیاء خارجی

3- دور کردن اشیاء خارجی از بستر و جایگاه نگهداری

 

عوامل موثر در بالا بردن باروری شترمرغ

 

زادو ولد یکی از قسمت های مهم در مزرعه داری تجاری است ٬چه در سطح وسیع باشد و یا کوچک .جوجه شدن تخم نطفه دار شترمرغ ها بستگی به شرایط پرندگان مولد دارد .

درصد تخم های بی نطفه در شتر مرغ مولد در مقایسه با پرندگان اهلی دیگر زیاد است . در حال حاضر میانگین تخم بی نطفه در آمریکا 42 درصد که این میزان در اروپا اندکی کمتر است .

همین مسایل تاثیر فراوانی روی بازار فروش دارد .

در این فصل به بحث در مورد عوامل موثر در بالا بردن باروری شتر مرغ می پردازیم که از لحاظ اقتصادی- تجاری حائز اهمیت است . مشکل ناباروری بیشتر حالت موردی دارد .

این مشکل را میتوان بدون شکستن تخم مرغ ها تشخیص داد که روش آن را اصطلاحاً Canding می گوییم یعنی این که تخم را در مقابل نور قرار می دهیم .

در این صورت تخم های بدون نطفه ٬شفاف دیده میشوند البته اگر در آن سلول تخم (germ cell) وجود نداشته باشد .

روش تابش نور برای تشخیص نطفه دار بودن Canding در روز چهاردهم انکوباسیون صورت میگیرد . البته تشخیص تخمهای بی نطفه (که هیچ در آن سلول تخمی وجود نداشته )از تخم هایی که جنین در آن مرده است ٬مهم است .

برای تشخیص این مطلب تخم ها باید پس از انکوباسیون به سرعت امتحان شوند .

برای نتیجه گیری بهتر باید در روز ششم یا هفتم پس از انکوباسیون یک بار مورد امتحان قرار گیرد و سپس در روز چهاردهم .

اگر از طریق Canding نتوانستید به خوبی تخم را مورد امتحان قرار دهید ٬ تمام تخم هایی که در پایان انکو باسیون جوجه نشده اند باید شکسته و مورد امتحان قرار گرفته و تقسیم بندی شوند

 

میزان وزن جوجه  شتر مرغ ها

 

جوجه ها در هنگام تولد در حدود gr950 وزن دارند ولی در هفته اولیه زندگی وزن خود را به دلیل جذب کیسه زرده از دست می دهند

كه چيزي در حدود 30 الي 40 گرم مي باشد اما به مرور زمان به وزنشان اضافه می شود تا اینکه در 10 روزگی جوجه ها حداقل بایستی gr1000 وزن داشته باشند جوجه های با وزن اولیه کم نسبت به جوجه های سنگین تر در هفته اول زندگی میزان رشد بهتری را نشان می دهند.

 

تخمهای جوجه کشی شتر مرغ

 

تخمهای جوجه کشی تخمهای نطفه دار می باشند.تخمهای جوجه کشی را باید در زمانی که گرم هستند جمع آوری نمود.بهداشت

تخم نطفه دار شترمرغ و ضد عفونی صحیح نیز مهم است زیرا نفوذ باکتری ها منجر به افزایش مرگ اولیه و ضعیف شدن جنین داخل تخم و درصد بالاتر جوجه های ناقص در هنگام هچ همچنین آلودگی کیسه زرده و افزایش مرگ و میر در هفته اول می گردد.

لازم به ذکر است که بهداشت دست و سینی هم مهم است.از نکات دیگری که مورد توجه است مدت زمان ذخیره تخمهای نطفه دار می باشد

که افزایش مدت ذخیره شدن اثر منفی بر روی قدرت جوجه کشی می گذارد.تخمهای مربوط به جوجه کشی باید در دمایی بین 16و 18 درجه سانتیگراد نگهداری شوند

و رطوبت مطلوب برای ذخیره سازی تخم نطفه دار شترمرغ ها بین 70% تا 80% می باشد که این رطوبت باعث کاهش دهیدراسیون می گردد.حداکثر زمان نگهداری تخمها 7 روز میباشد.

 

پرورش جوجه شترمرغ

عملیات بعد از هچ

 

زمانی که جوجه ها از تخم خارج شدند خسته بوده و به یک استراحت کامل نیازمندند.

به جوجه ها بایستی اجازه داد که فقط براي یک مدت کافی در هچر باقیمانده و خشک شوند بدون این که دهیدراته شوند.

متوسط زمان نگهداري در هچر برای جوجه هایی که پوسته تخم را خود شکسته اند و از تخم خارج شده اند 8 تا 12 ساعت است.

توجه داشته باشید افزایش رطوبت نسبی در هچر از دهیدراته شدن جوجه ها در حرارت بالاي هچر جلوگیري نمی نماید. تنها کاهش دما می تواند از دهیدراته شدن جوجه ها جلوگیري کند

 

سیستم گرمایش از کف و پایین براي سالن پرورش جوجه (تولد تا 1 ماهگی) بخصوص براي فصول سرد سال ضروري است. فقط داخل پن ها به این سیستم مجهز شود

و حتی براي صرفه جوئی در هزینه ها می توانید قسمتی از پن را به این امر اختصاص دهید. سیستم گرمایش از کف محیطی مطلوب را براي جوجه ها فراهم نموده

و مانع از سرد شدن ناحیه شکمی جوجه می گردد. سرد شدن ناحیه شکم جوجه باعث تاخیر در جذب کیسه زرده، اختلال

در سیستم گوارشی و سلب آرامش جوجه و کم شدن استرس  میشود. توجه داشته باشید که سیستم گرمایش از کف نباید بعنوان منبع حرارتی براي گرم کردن سالن در نظر گرفته شود.

دیده شده که از این سیستم با هدف گرم نمودن سالن استفاده شده، کف سالن بیش از حد گرم شده و در نتیجه جوجه ها بیش از حد احساس گرما نموده

که در این صورت جوجه دهیدراته شده و آرامش و استرس خود را از بین میبرد و از خوردن آب و خوراك دست می کشد.

بتن کف فقط باید سرد نباشد و وقتی با دست کف سالن را لمس می کنید احساس نباید بکنید.  و لذا نباید گرم و داغ باشد.

بنابراین علاوه بر گرمایش از کف پایین، باید منبع حرارتی مطمئن (هیتر یا فن جت) براي گرم نمودن سالن نیز در نظر احداث بگیرگین کاملا اجبای میباشد

سالن جوجه ها بايد از موادي ساخته شود كه به آساني تميز و ضد عفوني شود لذا استفاده از چوب توصيه نمي گردد. بستر جوجه ها نيز اهميت دارد.

يك روش مطمئن قرار دادن جوجه ها در محلي است كه كف آن سر نباشد و به راحتي تميز شود. كف بتني كه با لايه لاستيكي پوشانيده شده ايده آل است.

در فصل سرد ايجاد گرماي مناسب ضروري بوده و ترجيحاً تركيبي از سيستم حرارتي مركزي با لامپهاي گرمازاي سقفي و گرم كردن كف سالن براي جوجه هاي كوچك بايد فراهم شود.

 

در عين حال تهويه مناسب نيز براي اجتناب از توليد گازهاي آمونياكي ناشي از مصرف كنسانتره زياد ضروري است.

 

نگهداري بالغين شتر مرغ ها در سالن پرورش

 

به طور عادي مولد های  شترمرغها بالغ اكثر وقت خود را بيرون از سالن مي گذرانند. در طول فصل خيلي سرد يا ريزش باران هاي شديد آنها را بايستي زير يك سرپناه خشك نگهداشت.

اما آنها هميشه حس رفتن به داخل سالن (يا زير سرپناه) را به اختيار خود ندارند. بهتر است همراه مقداري غذا و آب زير سرپناه گذاشته شود تا آنها به رفتن زير سرپناه عادت كنند.

سرپناه بايد از سه جهت ضد باد بوده وداراي درب ورودي باشد تا شترمرغها داخل آن قرار گيرند.

 

معاينه و دستكاري شترمرغها:

 

شترمرغهايي كه در اسارت پرورش مي يابند به انسانها عادت كرده و كاملاً دست آموز ميشوند. با جوجه هايي كه در گوشه اي قرار گرفته اند بايد به آرامي رفتار كرد.

 

هر گاه آنها يكباره متوجه شوند كه نمي توانند فرار كنند بي حركت مي ايستند و يا حتي مي نشينند. سپس مي توان تك تك آنها را گرفت.

براي گرفتن يك شترمرغ بالغ از يك قلاب مخصوص دسته دار استفاده مي شود و بر روي سر پرنده سرپوش گذاشته مي شود

(شبيه جوراب) اين كلاه يا سرپوش مانع ديدن او شده و حيوان فوراً آرام مي شود. سپس هل دادن شترمرغ به جلو يا عقب يا هر كجا كه مد نظر است مقدور مي شود.

 

مقالات بیشتر درمورد پرورش شترمرغ

 

پرورش جوجه شترمرغ

آمادگی سالن پروش جوجه قبل از شروع جوجه کشی و هچ

 

در آغاز فصل و قبل از انتقال جوجه به سالن پرورش جوجه باید سالن کاملاً شسته، شعله داده و ضدعفونی شود.

کلیه تجهیزات،آبخوري ها و دانخوري ها نیز باید شسته و ضدعفونی شوند. سپس وسایل گرمایش روشن شده و به مدت حداقل 12 تا 24 ساعت (بسته به دماي محیط) سالن گرم شود. از آنجائی که شروع تولید جوجه در اواخر زمستان و یا اوایل بهار می باشد،

لذا تامین وسایل گرمایش و مادر مصنوعی ضروري است و در این خصوص غفلت ننمائید. جوجه ها بترتیب در پن ها قرار گرفته،

بطوري که از سمتی که فن هاي تهویه سالن (انتهاي سالن) قرار دارند پن ها پر شده و به سمت دیگر سالن ادامه یابد. در این صورت و با افزایش سن جوجه ها،

جوجه هاي جدید الورود در محلی قرار خواهند گرفت که آلودگی کمتري وجود داشته و هواي سالم و تمیز ،ابتدا در اختیار آنان قرار خواهد گرفت و سپس جوجه هاي سنین بالاتر از آن استفاده نموده و نهایتاً هواي کثیف توسط فن ها کشیده شده

و از سالن خارج می گردد. بدیهی است که با پر شدن ظرفیت سالن، جوجه هاي جدید الورود به پن هاي ابتداي سالن اضافه شده و جوجه هاي مسن تر به سمت انتهاي سالن، جایی که فن هاي تهویه قرار دارد بتدریج منتقل می شوند

 

پرورش جوجه شترمرغ

جوجه ها در شب نیاز به تغذیه ندارند و باید استراحت نمایند. لذا بهنگام شب و پس از تاریک شدن هوا، دانخوري و آبخوري ها جمع آوري ،

شسته و ضدعفونی می شوند. هرروز باید این کار صورت پذیرد. بهنگام شب نور سالن را کاهش دهید و یا می توانید فقط از روشنایی لامپ هاي حرارتی که بعنوان

مادر مصنوعی بکار می روند استفاده نمائید. فرداي آن روز و به محض روشن شدن هوا، آب و غذا در اختیار جوجه ها قرار می گیرد. این نکته را به خاطر داشته

باشید که جوجه ها به کارگر عادت می کنند، لذا از تعویض متوالی کارگر خودداري نموده و یک نفر را مسئول پرورش جوجه ها انتخاب نمائید. کارگر همیشه با روپوش تمیز و

یک رنگ به جوجه ها رسیدگی نماید. در اینصورت جوجه ها با دیدن او احساس آرامش می کنند و او را بعنوان والد خود می شناسند. پس از تغذیه کافی

و در صورت مساعد بودن دما و شرایط محیطی، می توانید جوجه ها را براي استفاده از نور آفتاب و هواي تازه به گردشگاه هدایت نمائید. گردشگاه باید

حتما سایبان داشته باشد و بهتر است آب و دان در زیر سایبان قرار گیرد. پس از انتقال جوجه ها به گردشگاه، کارگر می تواند با بستن درب هاي خروجی

از این فرصت براي تمیز نمودن سالن استفاده نماید.

 

سالن جوجه ها بايد از موادي ساخته شود كه به آساني تميز و ضد عفوني شود لذا استفاده از چوب توصيه نمي گردد. بستر جوجه ها نيز اهميت دارد.

يك روش مطمئن قرار دادن جوجه ها در محلي است كه كف آن سر نباشد و به راحتي تميز شود. كف بتني كه با لايه لاستيكي پوشانيده شده ايده آل است.

 

در فصل سرد ايجاد گرماي مناسب ضروري بوده و ترجيحاً تركيبي از سيستم حرارتي مركزي با لامپهاي گرمازاي سقفي و گرم كردن كف سالن براي جوجه هاي كوچك بايد فراهم شود.

 

در عين حال تهويه مناسب نيز براي اجتناب از توليد گازهاي آمونياكي ناشي از مصرف كنسانتره زياد ضروري است.

 

هر گاه آنها يكباره متوجه شوند كه نمي توانند فرار كنند بي حركت مي ايستند و يا حتي مي نشينند. سپس مي توان تك تك آنها را گرفت.

براي گرفتن يك شترمرغ بالغ از يك قلاب مخصوص دسته دار استفاده مي شود و بر روي سر پرنده سرپوش گذاشته مي شود

(شبيه جوراب) اين كلاه يا سرپوش مانع ديدن او شده و حيوان فوراً آرام مي شود. سپس هل دادن شترمرغ به جلو يا عقب يا هر كجا كه مد نظر است مقدور مي شود.

 

.سیستم گرمایش از کف براي سالن پرورش جوجه (تولد تا 1 ماهگی) بخصوص براي فصول سرد سال ضروري است. فقط داخل پن ها به این سیستم

مجهز شود و حتی براي صرفه جوئی در هزینه ها می توانید قسمتی از پن را به این امر اختصاص دهید. سیستم گرمایش از کف محیطی مطلوب

را براي جوجه ها فراهم نموده و مانع از سرد شدن ناحیه شکمی جوجه می گردد. سرد شدن ناحیه شکم جوجه باعث تاخیر در جذب کیسه زرده، اختلال

در سیستم گوارشی و سلب آرامش جوجه می گردد. توجه داشته باشید که سیستم گرمایش از کف نباید بعنوان منبع حرارتی براي گرم کردن سالن

در نظر گرفته شود. دیده شده که از این سیستم با هدف گرم نمودن سالن استفاده شده، کف سالن بیش از حد گرم شده و در نتیجه جوجه ها بیش

از حد احساس گرما نموده که در این صورت جوجه دهیدراته شده و آرامش خود را از دست می دهد و از خوردن آب و خوراك دست می کشد. بتن کف فقط باید سرد نباشد و وقتی با دست کف سالن را لمس می کنید احساس سرما ننمائید. لذا نباید گ

رم و داغ باشد. بنابراین علاوه بر گرمایش از کف، باید منبع حرارتی مطمئن (هیتر یا فن جت) براي گرم نمودن سالن نیز در نظر بگیرید.

دمای طبیعی بدن شتر مرغ ۹/۳۸ – ۸/۳۷ درجه سانتی گراد می باشد. شتر مرغ فاقد غدد عرق در زیر پوست بوده و قادر نیست به وسیله ی تعریق و تبخیر از سطح پوست خود را سرد نماید.

انتقال و دفع گرما در شتر مرغ از طریق قسمت های بدون پر و گردن صورت می گیرد. شتر مرغ برای خنک کردن خویش، بال هایش را می گشاید، دهان خود را باز نموده و نفس نفس می زند.

 

شناسایی مشکلات جوجه کشی تخم شترمرغ

 

مشاهدات و دلایل احتمالی

 

تخم نطفه دار شترمرغ بدون نطفه یا نابارور

عدم سازگاری بین مولدها

نر عقیم یا بسیار چاق

وجود عواملی که اطراف آغل مولدها که باعث پریشانی آنها می‌شود

مولدهای بسیار جوان یا بسیار پیر

کمبود مقدار جیره‌ی غذایی

عدم تعادل در جیره‌ی غذایی

کمبود مواد مغزی جیره‌های غذایی

آب و هوای نامساعد

استرسهای ناشی از مدیریت غلط

برخورد نادرست با پرندگان

قرار داشتن در ابتدا یا انتهای دوره‌های تخم گذاری سالانه

بیماریهای دستگاه تولید مثل یا دیگر دستگاههای بدن

——-

مرگ و میر زود رس

تاخیر در جمع آوری تخمها

دمای بسیار بالای انبار

نگهداری طولانی مدت در انبار

تخمهای آلوده

ضد عفونی تخمها با گاز فرم آلدید در 24 تا 96 ساعت اولیه‌ی جوجه کشی

کمبود مقدار جیره‌ی غذایی

عدم تعادل در جیره‌ی غذایی

کمبود مواد مغزی جیره‌های غذایی

——-

مرگ و میر دیر رس جنین

نوک زدن

 

وزن جوجه شتر مرغ ها

جوجه ها در هنگام تولد در حدود gr950 وزن دارند ولی در هفته اولیه زندگی وزن خود را به دلیل جذب کیسه زرده از دست می دهند.تخم نطفه دار شترمرغ

كه چيزي در حدود 30 الي 40 گرم مي باشد اما به مرور زمان به وزنشان اضافه می شود تا اینکه در 10 روزگی جوجه ها حداقل بایستی gr1000 وزن داشته باشند

جوجه های با وزن اولیه کم نسبت به جوجه های سنگین تر در هفته اول زندگی میزان رشد بهتری را نشان می دهند.

 چه در سطح وسیع باشد و یا کوچک .

جوجه شدن تخم ها بستگی به شرایط پرندگان مولد دارد .درصد تخم های بی نطفه در شتر مرغ مولد در مقایسه با پرندگان اهلی دیگر زیاد است .

در حال حاضر میانگین تخم بی نطفه در آمریکا 42 درصد که این میزان در اروپا اندکی کمتر است . همین مسایل تاثیر فراوانی روی بازار فروش دارد .

در این فصل به بحث در مورد عوامل موثر در بالا بردن باروری شتر مرغ می پردازیم که از لحاظ اقتصادی- تجاری حائز اهمیت است .

مشکل ناباروری بیشتر حالت موردی دارد . این مشکل را میتوان بدون شکستن تخم مرغ ها تشخیص داد که روش آن را اصطلاحاً Canding می گوییم یعنی این که تخم را در مقابل نور قرار می دهیم .

در این صورت تخم های بدون نطفه ٬شفاف دیده میشوند البته اگر در آن سلول تخم (germ cell) وجود نداشته باشد .

روش تابش نور برای تشخیص نطفه دار بودن Canding در روز چهاردهم انکوباسیون صورت میگیرد . البته تشخیص تخمهای بی نطفه (که هیچ در آن سلول تخمی وجود نداشته )از تخم هایی که جنین در آن مرده است ٬مهم است .

برای تشخیص این مطلب تخم ها باید پس از انکوباسیون به سرعت امتحان شوند .

برای نتیجه گیری بهتر باید در روز ششم یا هفتم پس از انکوباسیون یک بار مورد امتحان قرار گیرد و سپس در روز چهاردهم .

اگر از طریق Canding نتوانستید به خوبی تخم را مورد امتحان قرار دهید ٬ تمام تخم هایی که در پایان انکو باسیون جوجه نشده اند باید شکسته و مورد امتحان قرار گرفته و تقسیم بندی شوند

 

 

ساده ترین روش روغنی کردن یا ایجاد لغزش راه دهان است که روغن های گیاهی قادر به کمک تجزیه مقداری از این مواد است که شتر مرغ ها مجددا به یک جیره غذایی نرمال دست خواهند یافت.

زمانی که امر تشخیص به سهولت امکان پذیرد مداخله جراحی می تواند خیلی موثر واقع شود که پس از باز کردن پیش معده می توان پیش معده و سنگدان را تمییز کرد .

خوراندن داروی روغنی نمک اپسوم ( سولفات منیزیم ) در آب به مقدار ¼ قاشق چایخوری برای جوجه های شتر مرغ تا 2 قاشق سوپ خوری برای یک شتر مرغ بالغ پیشنهاد شود .

 

از اصول های دیگر درمان شتر مرغ می توان موارد زیر را نام برد :

 

1- در اختیار قرار دادن پارافین طبی ، سولفات باریم و لاکتوز بطریقه خوراکی

2- دسترسی آزاد و آسان به غذا جهت ممانعت تحریک پرنده به خوردن اشیاء خارجی

3- دور کردن اشیاء خارجی از بستر و جایگاه نگهداری

 

شترمرغ ماده در سن 3-2 سالگي و شترمرغ نر در سن 4-3 سالگي به بلوغ جنسي کامل مي رسند

و در صورتيکه در شرايط مناسب و با امکانات کافي پرورش داده شوند تا بيش از 40 سال باروري خود را حفظ خواهد کرد

.در فصل جفتگيري شترمرغ هاي نر و ماده با علائم خاصي تمايل خود را به جفتگيري نشان مي دهند که در نرها اين علائم شامل قرمزي نوک و ساق پا و در ماده ها بروز رفتارهايي خاص مانند بال زدن با بالهايي افتاده، نوک زدن و افتادگي سر مي باشد.

 

نگهداري مولد

 

مديريت مولدها به دو دوره عمده تقسيم مي‌گردد:

 

دوره توليدمثل شترمرغ

شترمرغ در دوره توليد مثل معمولا يکروز درميان (با استراحت در فواصل زماني معين) تخم مي‌گذارد. تجربه نشان مي‌دهد هرچه ماههاي گرم سال بيشتر باشد

فصل توليد مثل شترمرغ نيز طولاني‌تر مي‌شود. در بعضي مناطق اين دوره گاه تا 10 ماه طول کشيده و محصولي بالغ بر 100 تخم نطفه دار شترمرغ به‌همراه دارد. در اين دوره براي بدست آوردن بالاترين بازده، مولدها هرگز جابجا نمي‌شوند.

مشخصات کامل تخم شترمرغ تخم نطفه دار شترمرغ به طور متوسط 17 – 19 سانتی متر طول ، 14 الی 15 سانتی متر عرض و ¼ تا 2/4 میلیمیتر ضخامت دارد .

وزن تخم نطفه دار شترمرغ حدوداً 1100-1900 گرم بوده که تقریباً 25 برابر تخم ماکیان است .

رنگ پوسته تخم مرغ بین سفید و زرد مایل به سفید بوده و شبیه ظروف چینی براق است و سطح آن از خلل و فرج پوشیده شده است .

تخم شترمرغ در دو نوع نطفه دار و بدون نطفه تولید می گردد .

از تخم های نطفه دار جهت جوجه کشی و تولید جوجه استفاده می شود و از تخم های بدون نطفه هم مستقیما برای تهیه خوراکی و هم در صنایع جانبی مانند شیرینی پزی و شکلات سازی استفاده می شود .

طعم تخم شترمرغ شبیه تخم مرغ بوده ولی خواص غذایی بیشتری نسبت به تخم مرغ دارد .

 

مغز شترمرغ

 

مغز شترمرغ به اندازه یک تخم مرغ با وزنی در حدود 33 الی 40 گرم می باشد.

کوچک بودن مغز باعث شده است که حیوان از لحاظ ضریب هوشی بسیار پائین باشد بدین صورت گاهی اوقات رفتارهای پرخاشگرانه ای از خود نشان می دهد

که موجب آسیب رساندن جدی به خودش و یا دیگران می شود بطوریکه در هنگام فرار فقط به دور خودش می چرخد و یا با سرعت بالا به سمت دیوار یا حصار ها می رود و در نهایت با آنها برخورد می کند .

 

سندرم زمین گیری در شترمرغ وتخم نطفه دار شترمرغ

 

برخی از علل اصلی زمین گیری در شترمرغها

 

۱. تنبلی و انباشتگی معده : که به دلیل گرسنگی اولیه، سرما و گرما و نوسانات دمای محیط پرورش جوجه ها و استرس و تنش و یا عوامل بیماریزا بوجود می آید

۲. درد های مفصلی و عضلانی و هرگونه درد داخلی

۳. کمبود های تغذیه ای مثل کمبود کلسیم و فسفر و ویتامین د۳

۴. هر عاملی که سبب تحلیل ماهیچه شود مثل کمبود ویتامین ای

۵. فرم عصبی نیوکاسل

۶. مسمومیت های دارویی مثل مسمومیت با فورازولیدون که سبب علائمی در سیستم عصبی میشود

۷. بوتولیسم که در اثر سم باکتری کلستریدیوم بوجود می‌آید و می‌تواند در بعضی مراتع یا دشت ها و در سطح مزارع در خوراک ها و آب های آلوده وجود داشته باشد

۸. داروهای ضد کوکسیدیوز که باعث فلجی می‌شود

۹. بیماری های تضعیف کننده بدن از جمله بیماریهای باکتریایی قارچی و انگلی

۱۰. شکستگی ها و در رفتگی های مفصلی و پارگی تاندون

 

 بیماری نیوکاسل شترمرغ

 

بيماري نيوكاسل از بيماري‌هاي شترمرغ و سایر طیور میباشد و توسط يك ويروس بيماري‌زا از جنس پاراميكسوويروس سروتيپ 1 ( APMV-1) ايجاد مي‌شود. اما برخي سويه‌هاي غير حاد اين ويروس نيز از شترمرغ جدا شده است.

اين ويروس از طيور صنعتي و يا پرندگان وحشي به شترمرغ سرايت مي‌كنند و موجب بروز علايم عصبي تحت حاد تا مزمن در تعداد محدودي از شترمرغ‌ها مي‌گردد. علايم عصبي شامل كج شدن ملايم سر، تكان‌هاي مكرر سر،

تيك‌هاي عضلاني گردن و به مرور علايمي از پيچش گردن، حركات غير ارادي سر و نهايتاً عدم توانايي در بلند كردن سر از روي زمين مي باشد.

معمولاً تنها يكي يا تعداد كمي از پرنده‌هاي يك گله درگير مي‌شوند. در موارد شديد پرنده مبتلا طي 4-3 روز تلف و از بین میرن

 

پوست شترمرغ و مطالب ان

 

برای بدست آوردن بهترين اندازه پوست بايستی توده بدن شترمرغ در حدود 95 کيلو در سن 9 ماهگی باشد که اين امر باعث بروز نتايج رضايت بخش

بر روی اندازه و تراکم پرها در 10 ماهگی می گردد و بايستی توجه داشت که اندازه و تراکم پرهای پرنده نقش مستقيمی را در کيفيت پوست توليدی خواهد داشت

بطور مثال افزايش اندازه پرها و حتی طول کرک های پر باعث حفاظت بيشتر از پوست در برابر صدمات  و ضربه های احتمالی خواهد شد. از آنجا که توسعه پرها پس از سن 11ماهگی و بعد از کمبود و نقصی که به علت محدوديتهای تغذيه ای ايجادمی گردد

تخم نطفه دار شترمرغ

دوباره بدست نمی آيد لذا اين امر خود موريد استفاده از جيره های غذايی بالانس شده در تمام سنين  جوجه ها و مولدین میبشود

 

محتواي کالري تخم شترمرغ:

 

دانشمندان معتقدند علي رغم محتواي يکسان ارزش تغذيه اي تخم مرغ و تخم شتر مرغ، يک تفاوت بزرگ آن ها در کالري آن ها است.

يک تخم مرغ متوسط معمولا 77 کيلوکالري انرژي دارد در حالي که يک تخم شترمرغ متوسط 2000 کيلوکالري انرژي دارد که البته فراموش نکنيم که اين به علت اندازه ي آن است چرا که همان گونه که ذکر شد تخم شترمرغ بيست برابر تخم مرغ است.

 

محتواي تغذيه اي تخم مرغ و تخم شتر مرغ

 

در مطالعه اي کنترل شده به اين نتيجه رسيده اند که ميزان کلسترول تخم شترمرغ کمتر و حاوي مقادير بيشتري اسيدهاي چرب اشباع نشده(بيش از يک باند اشباع) است.

 

ويتامين ها و مواد معدني در تخم شترمرغ تعيين شده و با استاندارد در تخم ماکيان مقايسه شده است. مطالعه در مورد مواد مغذي در تخم پرندگان علاوه بر مشخص کردن

ويژگي هاي تغذيه اي تخم آن ها، مي تواند شاخص خوبي براي وضعيت خورد و خوراک(تغذيه) شان باشد. البته قبل از آناليز تغذيه اي تخم، بررسي محيط زيستي.تخم نطفه دار شترمرغ

پرندگان و ميزان سلامت آن ها بسيار مهم است چرا که در صورت عدم مشکل در ساير موارد اين آناليز تغذيه اي مي تواند شاخص خوب و مورد استفاده اي باشد.

 

 

يک تخم مرغ متوسط معمولا 77 کيلوکالري انرژي دارد در حالي که يک تخم شترمرغ متوسط 2000 کيلوکالري انرژي دارد که البته فراموش نکنيم که اين 

 

 

روغن شترمرغ

موارد استفاده از روغن شترمرغ:تخم نطفه دار شترمرغ

 

پسوریازیس – ورم مفاصل – ترک پا – کوفتگی و کبودی – سوختگی – پینه – ترک لب – آماس پوست – ترک ایجاد شده بعد از حاملگی و چاقی و لاغری – بریدگی ها – خشکی مو – خشکی پوست – اگزما – حالت دهنده و تقویت کننده مو – درد زانو و مفاصل

– نیش حشرات – خارش پوست – رفع برآمدگی زخم- مرطوب نمودن پوست – دردهای عضلانی – التهاب پوستی – سوختگی ناشی از تشعشعات

جوش ها – رماتیسم – جلوگیری از گسترش زخم – جای زخم یا سوختگی یا خراشیدگی و ساییدگی – طراوت پوست – تحریکات پوستی – دردهای ماهیچه ای و رگ به رگ شدن – آفتاب سوختگی – چین و چروک پوست و رفع پیری پوست – بهترین روغن برای ماساژ بدن

 

فصل اول
تاریخچه  پرورش شترمرغ

بیش از 20 میلیون سال پیش اجداد شتر مرغ های امروزی در کمربند وسیعی که از اسپانیادر غرب اغاز ودر طول کرانه های شمالی مدیترانه امتداد یافته و به چین در شرق ختم می شد.ساکن بودند ویک میلیون سال از زمانی که شتر مرغ ها به افریقا مهاجرت کرده ئدرشمال شرق و جنوب این قاره اقامت گزیدند می گذرد همچنین این پرنده سابقا در خاور میانه از جمله مصر.ایران و عربستان زندگی میکرده توجه انسان بهشترمرغ و محصولات ان تقریبا به 7500 سال پیش بر میگردد.
اولین اثر که حاکی از وجود شتر مرغ در صحرا بوده است سنگ منقوشی میباشد که شکار شتر مرغ را توسط یک پلنگ یا یوزپلنگ به تصویر کشیده است در حدود5500 سال قبل از میلادمصریان باستان از پرهای متقارن شتر مرغ به عنوان سمبل عدالت واز تخم مرغهایش برای مصارف دارویی استفاده می کردند و حتی فرعون از بادبزن ساختهشده از پرهای شترمرغ در سفرهایش به سرزمین های دور استفاده می کرد
در تاریخ اساطیر یونان نیز شتر مرغ ها قبل از پییدایش ارابه جایگاه خاصی را به عنوان حیوانات باربر به خود اختصاص می دادند وبه افسرانرومی اجازه داده میشد تا به پاس شجاعت های خاص کلاه خودهای خودشان رابا پرهای شترمرغ بیارایند چربی شترمرغ با اعتقاد به اینکه دارای نیروی ویژه ای می باشد به قیمت گزاقی به فروش می رفت و اغلب اوقات تماشاچیان رومی به منظور سرگرمی برای تماشای دویدن شترمرغ های سربریده به سیرک می رفتند بیشه نشین ها از تخم های خ
الی به شترمرغ برای حمل و نگهداری اب استفاده میکردند که این عمل در نامیبیا به صورت تصویری به روی تمبرهای پستی ترسیم و منتشر شده است . برخی از قبایل عرب شترمرغهارا جهت تغذیه شکار کردهو چرم انهارا در لباسهایشان به کار میبردند.
قدمت پوست تخم شترمرغ مزین به فلزات گرانبها به عنوان جامهای پایه دار تشریفاتی استفاده میشد به دوران عصرتاریکی وحتی قبل از انیعنی در خلال قرون وسطی برمیگردد.قبطیان مصریهنوز هم تخم هایشترمرغ را به عنوان سمبل هوشیاری قلمداد و انها را در کلیساها اشیا مقدس اویزان می کنند . در کتاب تودان کهن از شترمرغ به عنوان موجودی خشن یاد شدهکه نسبت به فرزندانشان رفتاری بسخشونت امیزاز گرگ ها اعمال میدارند ویهودیان گوشت شترمرغ راحرام دانسته واز ان تغذیه نمی کنندهرودوت اظهار می دارد که مردم لیبیایی ماکنس پوست شترمرغ را به عنوان پوشش دفاعی در جنگ به کار میبرند ودر قدیم الایام از پوست تخم شتر مرغ جهت ساخت .ظروفو از |پرهایشان برای تزیین کلاهخودهای سلحشوران استفاده میکردند در قرن سوم فرمانروای مستند مصری قیر میدیس ارابه ای داشته که توسط شتر مرغ ها کشیده میشده در طی قرون وسطی |پرهای شترمرغ در بازارهای اروپا رواج یافته ودر تزیین البسه زنان ومردان به کار برده شده و همچنین در کلاه سلحشوران ارتش انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت
اولین تلاشهای ثبت شده جهت پرورش شترمرغ توسط امپراطور بارباروسا انجام گرفت (1125 _1190)
در حدود سال 1850 دکتر گاس ازژنوو چاگت تاجر پاریسی اعلام کردند به اولین جوجه کشی موفقیت امیز از تخم شتر مرغ جایزه ای اعطا می گردد
اولین جوجه کشی درسال 1857در الجزایرو مدت کوتاهی بعد از ان در فلورانس توسط پرنس دمیدف. صورت گرفت وی از 12اشیانه مختلف8 جوجه بدست اورد اولین پرورش شترمرغ در باغ وحش در انتهای قرن نوزدهم در مارسی انجام گرفت ودر ماه مه سال1906توسظ کارل هاگن بگ وارد المان شدند.
در افریقای جنوبی نگهداری شترمرغ در ناحیه کیپ از قرن هیجدهم رواج داشت یافت منطقه لیتل کار ب مرکز صنعتی پرورش شترمرغ تبدیل گشت
دوعامل علاوه بر جنبه های مالی وشرایط اب وهوایی سبب توسعه ناگهانی پرورش شترمرغ شد.
1_کشت یونجه به عنوان غذای ایده ال شتر مرغ به همراه رواج مزارع حصارکشی شده که در سال 1860 در افریقای جنوبی به وجود امد.
2_دستگاه جوجه کشی باسوختنی از مواد محترقه پارافینی که توسط ارتوردگلاس ابداع گردید و پرورش شترمرغ را ذر سطحی وسیع ممکن ساخت (پرورش صنعتی شترمرغ بعد از خاتمه جنگ اول تا اواسط دهه 1980جرم شترمرغ اهمیت زیادی یافت واز سال 1980مردم ناعل به کشف گوشت شترمرغ گوشتی که تمام ویژگی های کفی مورد علاقه مشتریان خوش سلیقه را داشت شدند
نگاهی به پرورش شترمرغ در ایران
در کشور مانیز از حدود هشت سال پیش تاکنون تکثیرو پرورش این پرنده مورداستقبال متقاضیان بسیاری قرار گرفت که با گذشت زمان وبه دلیل سود اوری این تولید تعداد انها نیز در حال افزایش است .450مزرعه کوچک و بزرگ پرورش شترمرغ در کشوروجود دارد که از این تعداد 25مزرعه صنعتیو بقیه غیر صنعتی هستند ودر کشورمان همچنین یک تعاونی سراسری پرورش شترمرغ وجود دارد که کار اتحادیه را انجام می دهد شترمرغ یکی از پرندگانی است که به دلیل قابل استفاده بودن بسیاری از اعضای ان از جمله پوست گوشت پرتخم در چند سال اخیرجایگاه ویژه ای را دربین تولیدات دام وطیور کشورماپیدا کرده استبرخلاف اینکه شترمرغ به صورت وحشی در مناطق بسیارگرمتری از کاناداو اروپازندگی می کند. ولی در حال حاضر شترمرغ این پرنده در چنین مناظقی نیز امکانپذیرشده است .شترمرغبالغ به راحتی درجه حرارت منهای 15تابعلاوه56درجه سانتیگراد راتحمل میکند
قدرت سازگاری بالای این پرنده بامحیط پرورش شترمرغ را برای متقاضیان اسان تر میکند تنوع اب و هوایی کشورمان به گونه ای است که به اسانی می توان مکانهای حتی باشرایط ایده ال برای پرورش شترمرغ جستجو کرد براساس این گزارش در کشورمان این پرنده برای اولین بار در18ماهگی به تخم می اید واین توانایی را تا35 الی40 سالگی حفظ میکند وبا گذاشتن 40تا80وگاها صدتخم درفصول تخم گذاری جزویکی از پرزاد ولدترین احشام صنعتی قرار گرفته است.
در مقایسه گوشت شترمرغ با گوشت گاو چنین گفته اند که گوشت شترمرغ چهار برابر گوشت گاو است به این ترتیب که دوره بارداری وزایش گاو حدود 9ماه است در صورتی که دوره متولد شدن جوجه شترمرغ 42روز به ظول می انجامید ویک گاو در طول یک سال یک راس گوساله تولید می کند در حالی که شترمرغ 40عدد جوجه تولید میکند
مزایای پرورش شترمرغ
1_گوشت قرمز شترمرغ در واقع شبیه گوشت گوساله استکه ازلحاظ کم بودن کلسترول وچربی شبیه گوشت مرغ وماهی است واز لحاظ بالا بودن پروتعین با گوشت گوساله مقایسه میگرددهر 5شترمرغ پروراریبرلبر یک گاو گوشت تولید میکند.
2_پوست چرم مانند این پرنده در صنعت سراجی مورد استفاده قرار میگیرد.استحکامچرم شترمرغ سه برابر چرم گاو میباشد.پوست شترمرغ علاوه بر محکم بودن خیلی انعطاف پذیر است.چرم طبیعی که در پوست شترمرغ وجود دارد باعث مقاوم بودن ان در مقابل خشکی وترک خوردن میشود از پوست شترمرغ در صنایع کفش وکیف وکاپشن استفاده شده در بازار فعلی هرجفت چکمه ساخته شده از پوست شترمرغ حدود 1000دلار بفروش میرسند . میزان پوست هر شتر مرغ 2/5 متر مربع میباشد.
3-پر شترمرغ که معمولا هرسال 2بار از بدنپرنده چیده میشود جمعا در سال در حدودیک کیلوگرم پر استحصال میشود پر این حیوان در کارهای مختلف تزیینی به کار میرودو امروزه در صنایع الکترونیک ودر سالن های مد مورد استفاده فراوان قرار میگیرد.شرکت جنرال موتورز امریکایکی ازمصرف کنندگان عمده پر شترمرغ می باشد که ان را جهت اخرین مرحله تمیز کاری و صاق
ف کاری قبل از رنگ ماشین به کار می برد.
اخیرا در صنایع الکترونیک و کامپیوتر استفاده از پر شتر مرغ جهت تمیز کردن قطعات در سطح وسیعی گسترش یافته است .طول پر شترمرغ به90سانتی متر میرسد و عرض ان 30سانتی متر می باشد براورده های کلی نشان داده است که در امد حاصل از فروش پر شتر مرغ هزینه تغذیه شترمرغ را تامین می کند بنابراین در امد حاصل از چرم گوشت چربی و تخم مرغ در اصل سود خالص خواهد بود . پر شتر مرغ هر کیلو گرم 1000دلار در بازارهای جهانی خرید وفروش میشود پرهای شترمرغ به راحتی از بدن پرنده کنده میشود و پرهای جدید بلافاصله در همان محل می روید.
در استرالیا از پر شترمرغ برای تهیه جاروهای گرانقیمت استفاده میکنند از این جاروها برای گرد گیری و غباروبی مبلمان خانه و تمیز کردن دیوارهاوسقف استفاده میشود .به عقیده تولید کنندگان این جاروها مزایای زیادی بر جاروی معمولی دارد
زیراپر شتر مرغ به علاوه برگرد وغبارمعمولی ب داشتن خاصیت الکترواستانیک قادر است تمام ذرات را به خود جذب کندبخش عمده پرها از کشور کنیا و افریقای جنوبی وارد میشود
4_تخم شتر مرغ نیز یکی از فراورده های پر مصرف جهان است هر تخم شتر مرغ بالاتر از1/5 کیلو گرم وزن دارد وحدود 24 برابر تخم مرغ معمولی است طعم تخم شترمرغ شیرین تراز تخم مرغ میباشد بو میان افریقایی قرن هاست که از تخم شترمرغ به عنوان منبع غذایی استفاده می کنند .هرچند امروزه بازار مشخص و مطمعنی جهت صدور تخم پرورش شترمرغ وجود ندارد لیکن نشانه هایی از یک اینده روشن و پررونق وجود دارد .پوسته تخمم شترمرغ به اندازه ظروف چینی محکم است و هنرمندان و صنعتگران انرا رنگ امیزی کرده وبا جواهر الات مختلف تزئین میکنند ووسایل باارزشی مثل اباژور درست میکنند .
5_استفاده های پزشکی از فراورده های شترمرغ مرسوم است .از غضروف های پای انسان استفاده میشود. چشم پزشکان افریقای جنوبی معتقدننند که به دلیل شباهت زیادی که ساختمان چشم شترمرغ باچشم انسان دارد میتوان انرا جهت پیوند به کاربرد با وجودی که این عمل عجیب به نظر میرسد لیکن با توجه به اتفاقات مشابهی که در دنیای پزشکی به کرات اتفاق افتاده این مسعله قابل تعمق است در ضمن به صورت نظری بیان شده است که مغز شترمرغ انزیمی تولید میکنند که برای بیماری جنون وبیماری فراموشی انسان الزایمر میتواند موثرواقع شود.
6_روغن شتر مرغ که درصنایع ارایشی استفاده میشود و هر شتر مرغ حدود شش لیتر روغن تولید می کند قیمت بالایی دارد وامروزه در جهان مورد استفاده در سطح وسیع قرار میگیرد.
7_تولید گوشت شتر مرغ در مقایسه با گاو حدود چهار برابر می باشد. دوره حاملگی و زایش گاوحدود 9ماه میباشد در صورتی که دوره پرورش شترمرغ 42 روز میباشد یگ در سال یک راس گوساله تولید می کنند در حالیکه شترمرغ در سال 40عدد جوجه تولید می نماید. تصویر زیر یک مزرعه تولید شترمرغ را در ایران نشان میدهد.فصل اول
طبقه بندی شترمرغ از نظر سلسه جانوری
شتر مرغ ها به طبقه ی پرندگان تعلق دارندو یکی از پنج راسته سینه پنهان محسوب میشوندمشخصه اصلی انهاعدم قدرت پرواز به علت تحلیل یا فقدان کامل ستیغ استخوان سینهیا همان تاج میباشد.
ویژگی اخیر علت نامگذاری فوق شده است زیرا در زبان لاتین به کشتی فاقد لبه زیرین یا کلک کلمه رتیز اطلاق میشود.
راسته سینه پنهان شامل 5زیر راسته میباشد
1_شترمرغ استروتیونی و فرم ها در افریقا
2_ری ایا رئی فرم ها در امریکای جنوبی شامل:
_ری اامریکانا که بزرگتر هستند
_پتروکنمیا پناتایا رئای داروین
3_پرندگان کاسواری ها در گینه نو
_درامی سیده یا اموها در استرالیا
4_کیوی ها یا اپتریجیفرم ها در نیوزیلند
5_تیناموس تینامیفرم ها در امریکای مرکزی و جنوبی
شترمرغ در زیر راسته استرو تیونی فرم ها به شکل زیر قرار می گیرد :
خانواده:استروتیونیده
جنس:استروتیو
گونه :استروتیو کاملوس
گونه استروتیو کاملوس شامل زیر گونه ها یا نژادهای زیر است:
.استروتیوکاملوس کاملوس یا پرورش شترمرغ یا بربر در افریقای شمالی
.استرتیو کاملوس استرالیس یا شتر مرغ افریقای جنوبی یا زولو در افریقای جنوبی که در ناحیه کیپ منقرض شده اند.
.استروتیو کاملوسیا شتر مرغ ماسائی در شرق افریقا
.استروتیو کاملوس مولیبد و فانس یا پرورش شترمرغ سومالی در اتیوبی کنیای شمالی و سومالی
.استروئید کاملوس سیر یا کوس یا شتر مرغ عربی که از حدود سال 1960منقرض شده است
در اهداف تجاری اکثرا از اصلاحاتی مانند گردن ابی ها .گردن قرمزها و سیاه های افریقایی استفاده میشود.
زیر گونه های کاملوس و ماسائیو کو به پرورش شترمرغ های گردن قرمز ذتعلق دارند. اکثرا زیر گونه های ماسائیکوس به ایالات متحده امریکا صادر شده اند و قسمت اعظم شتر مرغ های این کشور را نیزگردن قرمزها تشکیل می دهند . گردن ابی ها زیر گونه های مولیبد و فانس واسترالیس راشامل می شوند.در قیاس باشتر مرغ های سیاه افریقایی نگهداری انها به دلیل کوتاه تر بودن سابقه اهلی شدنشان مشکلتر است و در نگهدارینیز باید حصار این پرندگان بلندتر در نظر گرفته شود. شترمرغ ها ی اهلی شده افریقای جنوبی در عرضه تجاری سیاه افریقایی نامیده میشوند.این شتر مرغ ها دارای نام لاتین استروتیو کاملوس از واریته دامستیکوس می باشند.
سیاه افریقایی نتیجه تلاقی زیر گونه استرو تیو کاملوس کاملوس افریقاییو زیر گونه ی استروتیو کاملوس استرالیس که از قدیم در منطقه کیپ افریقای جنوبی زندگی می کردند میباشد . سیاهای افریقائی کوچکتر و دارای بدن فشرده تر و پرهای با کیفیت استثنائی هستند به علت زود اهلی شدن سربه راه و قابل پرورش هستند. به طور کلی سیاه های افریقائی بخش اعظم شترمرغ ها ی اهلی شده ی دنیا را تشکیل می دهند.
فصل دوم
تشریح و اندام شناسی پرورش شترمرغ
اسکلت بندی:قابل توجه ترین بخش اسکلت بندی شتر مرغ است استخوانی که تا 4 سانتی متر ضخامت داشته ودارای ساختمانی متخلخل میباشد .

استخوان جناغ از قفسه سینه در ستیز و برخورد با موانع مراقبت میکند اگرچه در این مورد همیشه موفق نمیباشد. در این پرنده استخوان جناغ به صورت یک صفحه ی سینه ای میباشدکه ناحیه سینه را میپوشاند واز قلب و کبد محافظت میکند وجه تمایز شتر مرغ فقداننن بخش ستیغ مانندی که در قسمت شکمی جناق سایر پرندگان وجود دارد میباشد واز این رو موضعی برای اتصال عضلات مسول پرواز وجود ندارد و فاقد قدرت پرواز میباشد . شترمرغ ها ماهیچه های سینه ای قابل تو جهی ندارند.
استخوان های این پرند گان ترد و شکننده میباشد که دارای یک دیواره نازک خارجی بوده و بخش داخلی ان تو خالی و در عین حال متشکل از مواد استخوانی خلل وفرج دار است.استخوانهای ترقوه دراین حیوانات کاملا از بین رفته و هردو استخوان شرمگاهی رشد کرده وروده ها را در بر میگیرد. جالب توجه است که نوک این پرنده از 13 استخوان مجزا تشکیل شده که به وسیله پوست محکم خارجی کنار هم قرار گرفته اند . چنین ساختاری قرمز شدن منقار را در طول فصل جفت گیری تسهیل می نماید.
دستگاه گوارش
نکته قابل توجه در مورد دستگاه گوارش شترمرغ این است کهشترمرغ فاقد کیسه صفرا و چینهدان میباشد و به جای چینه دان دارای یک مری کیسه ای شکل میباشد که غذا دران جمع شود زمانی که شتر مرغ سرش را بالا نگاه میداردغذا به پیش معده وارد شده ودر معرض شیره معدی که تقریبا از300غده ترشح میشود قرار میگیرد. این غدد در انتهای پشتی معده ودر زیر لایه ضخیمی از موکوس قرار دارند . پیش معده به سنگدان منتهی میگردد. وزن سنگدان حدود 2کیلو گرم بوده وضخامت دیواره ان 92میلیمتر میباشد. عضلات دیواره سنگدان توسط پوسته ای به ضخامت 3تا4میلیمتراز محتویاتداخلی جدا میگرددو انتریکولوس یا معده شامل شن و سنگریزه و مواد دیگر است که به خرد شدن و خمیر شدن غذا کمک می کند که این سنگریزه و مواد دیگر است که به خرد شدن و خمیر شدن غذا کمک میکند که این سنگریزه ها بعد از مدتی فرسایش یافته و باید توسط سنگریزه های جدیدی که بلعیده میشود جایگزین شوند. پس از سنگدان یک دهانه پیلوری شکل و یک عضله اسفنکتری وجود دارد که به روده کوچک منتهی میشود.در پرندگان بالغ روده کوچک حدود 6متر طول دارد.
در محل اتصال روده کوچک به روده بزرگ دوسکوم منشعب میشود که حامل باکتریهای هستند که توانایی شکستن سلولز را دارند. درازای روده بزرگ یک شترمرغ بالغ حدود 16 متر میباشد که به طرف انتها باریکتر میشود.درشتر مرغ روده به طور غیر معمولی بزرگ میباشد.در شتر مرغ روده به طور غیر معمولی بزرگ میباشد ومدت زمان ضروری برای عبور غذااز دستگاه گوارش هم طولانی میباشد.
اخرین قسمت دستگاه گوارش در شتر مرغ کلواک میباشد که از سه حجره جداگانه تشکیل شده روده بزرگ به اولینحجره یعنی کاپرودوم متصل است.(جاییکه اخرین مایعات از مدفوع استخراج میشود ادرار و اسپرم به دومین حجره بنام اور ئودوئوم ریخته میشوند حجره دیگر بنامپروکتو دئوم عهده دار نگهداری از اندام تناسلی است که در نر بالغ طولی معادل 29تا 39 سانتی متر داشته ودر ماده کلیتوریس به طول2تا3میباشد.دمای بدن درمحل کلواک حدودا 39 تا 40درجه سانتی گراد میباشد.
دستگاه گوارش شتر مرغ
A_پیش معده یا معده غده ای
b_معده (سنگدان)محتوی تقریبا 1/5کیلو گرم سنگریزه در اندازه ریزهای مرمر
c_روه کوچک (طول روده در بالغین تقریبا6متر)
d_سکوم ویا زائده اپاندیس( طول هر کدام 950تا 1250میلیمتر است)
e_کولون یا روده بزرگ (15متر در شتر مرغ های بالغ )
f_روده خلفی یا قسمت خلفی دستگاه گوارش
وکلا کلواک محل مشترکی برای رفع توسط دستگاه اداری و دستگاه گوارش میباشد.
دستگاه ادراری
شامل :1_کلیه ها که به طور تقریبی 30 سانتی متر و ضخامت 7 سانتی متر به رنگ قرمز متمایل به قهو های می باشد کلیه ها شامل 3لوب بوده که این لوب ها در امتداد ستون فقرات و از ابتدای اخرین قوس دنده ای قرار گرفته اند. یکی از مشخصه های ویژه کلیه های شتر مرغ وجود 3 دریچه باب کلیوی میباشد که خون ورویدیرا از بخش وسیع پشتی بدن ب سیستم مویین کلیه ها هدایت می نماید. که این امر باید در هنگام تزریق دارو مورد توجه خاص قرار گیرد. مجاری ادراری سه محفظه میانی کلواک جائیکه ادرار تا زمان دفع نگهداری میشود منتهی می گردد. شتر مرغ ها بر خلاف پرندگان دیگر ادرار و مدفو عشان را به صورت جداگانه دفع میکنند.
دستگاه تناسلی
دستگاه تولید مثل پرنده نر شامل دو بیضه میباشد و الت تناسلی نر که در سطح شکمی کلواک قرار دارد و بر خلاف اکثرپرندگان می تواند به بیرون هدایت شود وبه هنگام دفع منبسط شود .
دستگاه تولید مثل ماده که شامل:یک عددتخمدان چپ فعال و تکامل یافته و راست تحلیل می رفته.
اولین قسمت دیواره ی نازک لوله رحم مجرای قیفی و چتر مانندی است که بارورسازی در ان رخ می دهد. دنبال ی مجرای قیف شکل اندام بطری شکل قرار گرفته که در ان دو غشای پوسته ی تخم مرغ البومین (سفیده ی تخم مرغ) را می پوشاند. طول کل این سه قسمت حدودا 118 سانتی متر و قطر ان 3 سانتی متر است. رحم بخشی از لوله ی رحمی است که بزرگ شده و دیواره ی ان ضخیم شده است.
پوسته ی سخت وسفت تخم از ترشحات غدد کلسیم دار موجود در رحم تشکیل می شود. کوتیکول پوست تخم مرغ مشابه مینای دندان است که روی پوسته ی سخت قرار می گیرد و باعث صاف و سیقلی شدن سطح تخم مرغ میگردد . لوله ی رحم تا اوروئوم کلوک ادامه دهد.
دستگاه تنفس
سیستم تنفس شترمرغ مانند همه پرندگان شامل :دو ریه صورتی رنگ است و کیسه های هوائی که از قفسه سینه نشات گرفته و به استخوان های تو خالی امتداد میابندو چنین نیست که تمام استخوان ها تو خالی باشند و برخی مانند قسمت پایین پا (ساق)دارای یک کرتکس ضخیم (قشر ضخیم) می باشد.هر ریه به 5 کیسه هوایی منتهی میشود که انها نیز به نوبه خود به استخوانها ی اصلی خصوصا استخوان های بال استخوانهای جناغی و مهره های ستون فقرات متصل می گردند.این ارایش با عث می شود که اکسیژن حتی در هنگام عمل باذدم نیز فراهم گردد.بدین ترتیب که در هنگام دم کیسه های هوایی پراز هوا شده که این هوا مجددا به عمل بازدم در داخل خود ریه جریان می یابد.این مکانیزم که اساسا برای اجداد پروازگرشترمرغ تعبیه شده شتر مرغ هارا قادر به انجام کارهای جسمی و فیزیکی می کند . همچنین شتر مرغ می تواند به وسیله نفس نفس زدن سیستم کیسه های هوایی را در جهت کاهش دمای بدن به کار ببرد. تعداد تنفس شتر مرغ بین 7 تا 12بار در دقیقه میباشد.
مجاری یا سوراخ های بینی در شتر مرغ برخلاف اغلب پرندگان در قسمت پرندگان در قسمت قاعده منقار قرار گرفته اند. نای یا لوله هوا نیز طویل بوده ودر قسمت زیرین دهان واقع شده است و مری در بالای مدخل نای واقع شده است وبه طرف پایین سمت راست گردن امتداد یافته است. همچنین یک سیاهرگ که به طرف پایین میرود در سمت راست گردن وجود دارد.
سایر اندام های داخلی
مغز شتر مرغ به طور متوسط وزنی معادل 40 گرم دارد که برابر دو سوم حجم یک چشم شترمرغ میباشد . رنگ یک مغز سالم سفید مات بوده و به وسیله توری از وریدهای کوچک احاطه شده است..
قلب:مرکز دستگاه گردش خون شترمرغ قلب ان است. که وزن ان حدود 600تا700گرم می باشد و تقریبابزرگوتکامل یافته میباشد. این قلب بزرگ یکی از عواملی می باشد که موجب ان میگردد که شترمرغ بتواند به خوبی و با سرعت بدود. قلب شتر مرغ توسط نسوج چربی دار به رنگ زرد متمایل پوشانده شده است. یک قلب سالم نرم و بدون لک بوده و دارای تلالو خفیف می باشد. کبد:از دو لب به رنگ قهو ه ای تا ابی واز ساختمانی با قوام تشکیل یافته است.کبد در قفسه سینه ودر پشت و دو طرف قلب قرار گرفته است.
اطلاعات عمومی و خواص ظاهری شتر مرغ
شتر مرغ ها بزرگترین پرندگان زنده بر روی کره زمین می باشند. بومی افریقا می باشند شترمرغ ها فاقد قدرت پرواز میباشند اگرچه سابقا شتر مرغ وحشی در مناطق وسیع تری زندگی میکرده امروزه شترمرغ به طور وسیع تری زندگی میکرده امروزه شتر مرغ به طور طبیعی در نواحی ساوانا از افریقا یافت میشود و تنها یک گونه حقیقی از شتر مرغ استراتیوکاملوس وجود دارد اگرچه چندین تحت گونه شناسایی شده است . شتر مرغ ها به صورت ابتدایی حیواناتی چرنده می باشند که با استفاده از انواعی از گیاهان و مواد علو فه ای به بقا خود ادامه می دهند همچنین حشرات و خزندگان کوچک (بزمچه و…) شترمرغ مسافت های زیادی را جهت به دست اوردن غذا واب کافی طی می نماید
شترمرغ به خصوصیات بسیار مفیدی مجهز شده است شامل قدرت دید عالی کانال های گوش خارجی طویل پاهای قدرتمند که به او اجازه می دهند سرعتی بالغ بر 30 تا 50 مایل در ساعت ( هر مایل برابر با 1609/3 متر میباشد) برای 30دقیقه داشته باشد به طوری که شتر مرغ می تواند بین 16تا 22 فوت ( هر 1 فوت برابر با 30/48 سانتی متر میباشد) را در خلال برداشتن گام های بلند پوشش بدهد. وبه همین علت شترمرغ ها معمولا توسط حیوانات دیگر صید نمیشوند اندازه قد یک شتر مرغ نر در زمان بلوغ بین 18/0تا270 سانتی متر و ماده ها بین 160_190 سانتی متر میباشد ووزن جوجه های یکساله به حدود 50کیلو گرم میرسد. شتر مرغ های اهلی شده در سن 2تا3 سالگی بالغ میشود که ماده ها در سن2 تا 3 سالگس شروع به تخم گذاری می کنند و این در حالی است که نرها ممکن است که4 تا 5 سال طول بکشد تا به صورت عملی بالغ شوند. شتر مرغ ماده تا 40سال قادر به تخم گذاری میباشد. شتر مرغ های نر بالغ دارای پرهایی به رنگ سیاه می باشند که در انتهای بال ها رنگ پرها سفید میباشد در حالی که شتر مرغ های ماده از نظر جثه کو چک تربوده و رنگ پرهای انها قهو های مایل به خاکستری میباشد.شتر مرغ های ماده از نظر جثه کوچک تر بوده و رنگ پرهای انها قهو های مایل به خاکستری می باشد. شتر مرغ های افریقای شرقی دارای پوست صورتی یا قرمز می باشند. واغلب به ((گردن قرمزها معروف هستند. در حالی که شتر مرغ های افریقای جنوبی دارای پوست ابی بوده و معروف به گردن ابی ها می باشند
رنگ گردن بستگی به حضور هورمون جنسی نر یعنی تستوسترون دارد در صورتی که رنگ پرهابه حضوریا عدمحضورهورمون های جنسی ماده یعنی استروژن بستگی دارد.
بنابر این نرهای اخته شده اگرچه پرهایی با رنگ نرمال دارداماازنظر رنگ پوست رنگ طبیعی ندارند. ماده های نابالغ یا عقیم پرهای سیاه دارند. شتر مرغ ها به طور معمول از 30 تا 70 سال در شرایط محصور شده دعمر می کنند و حتی یک نمونه شترمرغ به نام متو سلا در ادرشوران نزدیک به 81 سال عمر کرده است. بال های شتر مرغ به طور شگفت اوری قوی میباشند شتر مرغ ها بالهایشان را برای نمایش های تهاجمی و مراسم عشق بازی( طلب همسر)به کار میبرند و در زمانی که اب وهوا سرد است ران ها را به وسیله بال ها میپوشانند ودر هوای گرم شتر مرغ ها بروی پا بلند شدهو توسط بالهایشان باد میزنندو پرهایشان را پوشش می دهند. در فصل جفت گیری رنگ منقار اطراف چشمها و پوست استخوان های پای شتر مرغنر ( استخوان مچی_قلمی)تغیر کرده و قرمز رنگ میشود که این تغییر رنگ به دلیل ترشح هورمن از بیضه ها میباشد شتر مرغ تنها پرنده ای است که دارای فقط دو انگشت واقعی در هر پا میباشد. شتر مرغ ها دوندگان سریعی میباشند و اولین حرکت غریزی انها در مقابل ترس دویدن می باشد. متذکر می شود که انگشت سوم کوچکتر بوده وبه طرف خارج پاقرار گرفته وبا روند رو به زوال تنها نقش تعادل را به عهده دارد.انگشت چهارم که در داخل قرار گرفته بزرگ و پهن بوده ودر زیر دارای یک پینه ی بالشتکی وفنری پهن میباشد که در انتها به یکم چنگال به طول تقریبی 7 سانتی متر ختم میشود . این اندام ها به انضمام پاهای قوی به شتر مرغ قدرت خطرناک ترین لگد زدن را می دهد.
یکی از خصیصه های ویزه شترمرغ ها درنده خوئی انهاست.حتی شتر مرغ های جوان هم در صورت عدم تماس با انسان کاملا غیر قابل کنترل میشوند.شترمرغ ها از قوه باصره قوی برخوردارن بوده ودر طبیعت وحش نیز در مزارع بزرگ به عنوان دیده بان حیوانات دیگر عمل می کنند . از این رومی توان شترمرغ ها را با حیوانات اهلی دیگرمانند احشام یا گوسفندان نگهداری نمود . شتر مرغ ها در طی بر خوردهای روزانه با انسان مانوس شده و نهایتا کاملا مطیع و رام می گردنند شتر مرغ ها که از قوه باصره قوی برخوردارند بااستفاده از گردن های قابل انعطافشان می توانند شعاعی به مسافت 3/5 کیلومتر را مشاهده کنند.همچنین انهامیتواننداشیایی را که مستقیما زیر منقارانها قرار دارد را ببینند.هر چشم که حدود 60گرم می باشد.وزنی معادل 4برابر چشم انسان را دارد.صرف نظر از پلکهای بالایی و پایین چشم شتر مرغ مجهز بهپلک سوم است.وبا حرکت در عرض چشم ان راتمیز نگه می دارد. از میان حس های باقیمانده حس شنوایی برخلاف حس بویایی و چشایی پیشرفت کرده است.
این پرندگان می توانند مدت زمان طولانی بدون اب بسر ببرند .این امر تا اندازه ای مربوط به وجود نمکی در بین انها می باشدکه در پرندگان دریایی و خزندگان وجود دارد. در بدنشتر مرغ غددچربی جهت چرب کردن پرها وجود ندارد.
ویزگیهای مشترک بین شتر و شترمرغ:1_شترمرغ نیز مانند شتر می تواند مدت قابل ملاحظه ای رابدون اب بگذراند. 2_شترمرغ میتواند همانند شتردر افتاب شدیدمسافت های دور رابا خاصیت ضد نور چشمش ببیند3-مانند شتر در کف پاهایشان بالشتک های گوشتی پینه خورده ای با خاصیت ارتجاعی وجود دارد که تحمل وزن سنگینشان را بروی انگشت بزرگ ممکن می سازد
شتر مرغ ها به دلیل کنجکاوی به داخل هرشکاف یا گودالی در زمین سرک میکشند. انهاهم مانند بسیاری از حیوانات دیگر وقتی بی خبرگرفته شوند خودرابه مردن میزنند. بدین صورت که به صورت دراز کش وبا گردن کشیده روی زمین می افتد.شب راهم به همین حالت فقط برای مدت کوتاهی می خوابند.
اندازه بدن شتر مرغ های گردن سیاه
قد(2/50_2/10متر)
طول گردن(95_90سانتی متر)
وزن(125_105)کیلوگرم
ارتفاع تا مفضل زانو(109_98)سانتی متر

تعین سن شتر مرغ
تعین سن شتر مرغ ها خصوصا در فاصله سنی 2تا 4 سال که از نظر تجاری مورد توجه می باشند کاری بس دشوار است.اسمیت طبق بررسی هایی که در شتر مرغ های سیاه افریقایی انجام داده سن انها از طریق زیر تشخیص داده است:”دو ساله ها:تمامی پرهای اولیه (پرهای جوجه گی)ناحیه پشتی به استثنای پرهای نواحی اتصال گردن به بدن از بین می روند.دراین سن پر و بال شتر مرغ نر از جمله اکثر پرهای شکمی سیاه میباشند. در شتر مرغ ماده اغلب پرهای سفید شکم با پرهای خرمایی رنگ جایگزین شده است.
سه ساله ها:تمامی پرهای سفید شکم نرها و ماده ها ازبین می رود. هیچگونه اثری از پرهای اولیه حتی در محل اتصال گردن وتنه که به مدت زمان طولانی تری باقی می مانددوجود ندارد در این زمان است که در بعضی از شتر مرغ های نررنگ قرمز منقار وپاها به چشم میخورد .
چهار ساله ها:شتر مرغ های نر وماده همان رنگ پوست وپر بالغین را که قبلا اشاره شده را دارندبعد از این مرحله اندام ها به تدریج رشد کرده و خشن ترو نیرو مندتر میشوند ولیکنبعد از 4سالگی علایم واضحی جهت تشخیص شتر مرغ وجود ندارد.
تخمین سن شتر مرغ های نر با اندازه گیری اندام تناسلی امکان پذیرمی باشد.
ویژگی های تولید مثل شتر مرغ
فصل تولید مثل برای شترمرغ در اروپا از ماه مارس واپگریل شروع میشود ودر ماه سپتامبر به پایان میرسد ودر امریکای شمالی از فوریه تا اکتبر میباشدکلا در نیم کره شمالی ازمیانه اسفند ماه اغاز تامیانه مهر ماه ادامه می یابد..
در نیمکره جنوبی ازمیانه مرداد ماه اغاز و تا اوایل فروردین ماه ادامه مییابد . طول مدت فصل تولید مثل به طور عمده بستگی دارد به میزان دسترسی به غذا شرایط پرنده و اب وهوا در حدود 2ماه قبل از شروع فصل تولید مثل پرندگان باید به زوج های تولید مثلی تقسیم شوند.گروه های شامل یک نر و دو ماده می توانند باهم در یک قفس قرار گیرند.وضغیتپرنده مهم میباشد زیرا پرندگانی که ناسالم بوده یا در شرایط نامناسب قرار داشته انداغلب قدرت تولید تخم انها کمتر خواهد بود.طلب کردن جفت توسط شترمرغ شامل نمایش های ماهرانه ای به وسیله هردوجنس میباشد.در این هنگام حیوان نرمعمولا ایجاد یک صدای شبیه دق الباب کردن یا صدای تپش قلب می نماید و گردنش را باد میکند ویک صدای بلند (غرش یا مثل سوسک وزوز کردن تولید مینماید حیوان ماده گیرنده باسری که به طرف پایین قرار دارد قدم میزند وبا منقارش ایجاد صدای قل قل دراوردن از منقار می نماید وبالهایش رابه حالت مرغ کرچ تکان می دهد بدین وسیله اعلام امادگی می کند و با نزدیک شدن حیوان نر حیوان ماده برروی زمین خواهد نشست وبه حیوان نر اجازه خواهد داد تا از پشت سوار بشود جفت گیری ممکن است که چندین بار در روز انجام شود ولی یک بار جفت گیری برای یک هفته موثرواقع خواهد شد (برای نطفه دار شدن تخم ها)عموماماده ها به صورت یک روز درمیان تخم میگذراند.حیوان نر به وسیله نشستن و کندن زمین به وسیله ی پاهایش وبا راندن خاک به سمت عقب ایجاد یک گودال (اشیانه) می نماید. تخم ها در این اشیانه گذارده میشوند و حیوان نر در هنگام شب بروی تخم ها می نشیند و حیوان ماده د ر هنگام روزدرگونه های وحشی تعداد تخم هائی که دریک دوره گذرانده می شوند 8 تا 14عدد میباشندو هر دو والدین در پرورش دادن جوجه هادخالت دارند.اگرتخم ها از اشیانه برداشته نشوند15تا18تخم واگر برداشته شوند حتی تا 100تخم هم ممکن است در یک فصل تولید مثلی گذارده شود.تخم های شتر مرغ برابر دو جین تخم مرغ جوجه کشی میباشد.پیشنهاد شده که جنس نر و ماده به مدت 2 ماه قبل از عملیات جفتگیری جدا گردند. به این عمل اصطلاحا اردو زدن می گویند.اگر مقدور باشد چراگاه برای جنس های مخالف جدا شده به طوری که حتی نتوانند یکدیگر را ببینند.این مسعله باعث اثرات جهشی درترشح هورمون های جنسی به هنگام ملاقات مجدد شده و اشتیاق به جفتگیری رابه سطح بالایی افزایش می دهد. باجیره مناسب و اب وهوای مساعد قابلیت تخم گذاری پرنده تایک سال کامل به طول می انجامد.ازانجایی که میزان باروری تخم ها با افزایش طول فصل تخم گذاری پرنده کاهش مییابد لذا تخم گذاری بایستی بعداز 6تا 8ماه متوقف گردد.ثابت شده که جداسازی مجدد دو جنس به مدت 2ماه در اواسط تخم گذاری باعث بهبود باروری میگردد. معمول ترین ترکیب پن های تولید مثلی در روش مدیریت متمرکز شامل یک جفت نر و ماده یا یک نر و دو ماده میباشد در مدیریت نیمه متمرکز که تعداد پرندگان دریک گله تا40قطعه میرسد نسبت شترمرغ نر به ماده دراین گله ها 3به 5یا 2به 3میباشد.
موفقیت در امر تولید مثل با معیارهای زیر سنجیده میشود:
_تعداد تخم های گذاشته شده
_درصد باروری
_درصد جوجه اوری
_نسبت ماندگاری جوجه ها
که با کنترل و بررسی این مولفه ها نسبت مناسب پرنده نر به ماده و مناسب بودن پرنده انتخابی را میتوان تامین نمود لازم به ذکر است که تغذیه کم با بیش از حد نیاز هردو در رفتارجفتگیری و کاهش میزان باروری میگردد تغذیه کمتر از حد نیاز سبب بی میلی برای جفتگیری میگردد. در شرایط عادی شترمرغ ماده پس ازدو هفته همراهی باجفت خودتخم گذاری می نماید. درصورت عدم اجازه به شترمرغ ماده جهت خوابیدن بروی تخم های خود میزان تخم گذاری کاهش یافته وبعداز 6تا 7 سال قطع میگردد.پیشنهاد میگردد به شترمرغ ماده در هرسال اجازه خوابیدن بروی چند تخم داده شود.
پن های تولید مثلی حداقل برای هرجفت مولد 800متر مربع وبرایهرشتر مرغ ماده اضافی 200مترمربع وبرای هرشتر مرغنر اضافی 800مترمربع در نظر گرفته میشود.حداقل طول هر پن راست گوشه 36 متر در نظر گرفته میشود وپن های تولید مثلی بایستی با دو حصار به فاصله 1/5متراز همدیگر جدا گردند تا از جنگ های احتمالی شتر مرغ های نر همسایه ممانعت بعمل اید. پوشاندن این فضا با گیاهانوبوته های تیغ وجلوگیری از رویت شترمرغ ها نیز مناسب است.این مسئله باعث رام شدن بیشتر پرنده شده واثرمثبتی در باروری تخم میگذارد
لانه شتر مرغ یک گودال ساده حفر شده در زمین است . ابعاد ان 1/4تا2مترو عمق ان تقریبا 20سانتی متر است .. دیواره های جانبی به ارتفاع تقریبی 20سانتی متر بالای سطح زمین قرار دارند.محل لانه بایستی در یک یا چند محل شنی انتخاب شود.بهتراست محلی مرتفع انتخاب گردد ویا کف لانه با سنگریزه فرش شود تا زهکشی اشیانه ممکن گردد. کف لانه بایستی کاملا افقی باشد تا از برخورد تخم ها به یکدیگر ممانعت به عمل اید. در صورت امکان محل انتخابی بایستی تماشای مناظر اطراف را برای پرنده مهیا نماید.برای حفاظت از پرنده در اب و هوای نا مساعد در افریقای جنوبی از سقف های کاه گلی مخروطی بروی لانه استفاده می کنند.
تخم شترمرغ ها
تخم شتر مرغ ها بیضوی بوده و حول محور متقارن میباشد و سو نه تخم به سختی قابل تشخیص است. پوسته شبیه چینی براق بوده و از خلل و فرج پوشیده شده است این خلل و فرج در هر زیر گونه ای دارای مشخصات متفاوت است.
معمولا تخم شتر مرغ دارای 14 تا 18 سانتی متر عرض و1/1تا1/9 کیلوگرم وزن میباشدودر مورد استثنایی بیش از 2/3کیلوگرم نیز قابل مشاهده گردید..تخم های نابارور کوچکتراز تخم های بارور میباشند.ضخامت پوسته 2تا3میلیمتربوده به طوری که یک انسان می تواند بروی ان بایستد بدون انکه پسته اسیبی ببیند.بعد از حدود 43روزکه طول دوره جوجه کشی میباشد. تخم ها حدود11 تا 15 درصد وزن خود رابه واسطه تبخیراب واز دست دادن دی اکسید کربن از دست می دهند.این کاهش وزن حجم اتاقک هوایی را افزایش داده به طوری کهدر پایان جوجه کشی اندازه اان یک سوم حجم اولیه تخم میشود.در مدت کوتاهی قبل از بیرون امدن از تخم جوحه با نوک زدن به دیواره اتاقک هوایی از هوای ان استفاده می نماید.میزان هوای اتاقمک هوایی مقدار اکسیژن قابل تنفس برای جوجه راتازمان شکستن پوسته تعیین میکند.
فصل دوم
تکثیر شترمرغ _جوجه کشی
جوجه کشی
مثل تمام پرندگان عمل جوجه اوری در شترمرغ از وقتی که تخمک از تخمدان ازاد می شود ودر اوریدو کت حیوان ماده با اسپرم حیوان نر ترکیب می شود و عمل لقاح انجام میشود اغاز میگردد حتی قبل از اینکه تخم گذارده شود تشکیل یک جنین قابل رویت شروع شده است وبه صورت یک دیسکت سفید رنگ در قسمت سطح زرده دیده میشود و چنین در مراحل ابتدایی باقی می ماند تا زمان انکوباسیون که مراحل بعدی رشد و نمو جنین ادامه می یابد . کلا دو روش جهت جوجه کشی از تخم شترمرغ وجود دارد . جوجه کشی طبیعی و جوجه کشی مصنوعی.
1_جوجه کشی طبیعی
بسیاری از تولید کنندگان شتر مرغ افریقایی جوجه کشی طبیعی رابه دولت به روش جوجه کشی مصنوعی ترجیح می دهند:1_زیرا انها احساس می کنند جوجه های از تخم خارج شده توسط روش جوجه کشی مصنوعی چندان سالم نیستند این مسئله به احتمال حقیقت دارد .از انجایی که تحت روش جوجه کشی طبیعی فقط قویترین جوجه ها باقی می مانند.2_ اجازه دادن به شتر مرغ برای نشستن روی تخمها سبب افزایش میزان تخم گذاری در طول دوره میگردد.
در حیات وحش تعداد تخم در هر کلاچ 12تا18عدد است. شترمرغ ماده در طی روز ودر شب اینکار را ادامه می دهد. نشستن بروی تخم ها در ابتدابه سختی وبطور نامنظم صورت گرفته وسپس پرنده دراین کارجدی میگردد. تخم ها بایستی ازنظر نطفه دار بودن بعداز 2هفته ازمایش شوند. این کار به وسیله قراردادن تخم بین منبع نور و چشم مشاهده کننده انجام میشود.تخم های نطفه دار و بارور یک لکه سیاه در یک طرف خود نشان میدهند. تخم های بدون لکه سیاه را می توان دوباره بعداز یک هفته ازمایش نمود ودر صورتی که هنوز لکه بوجود نیامده باشند از دور خارج نمود.تخم ها معمولا بعد از 42 روز ازتاریخ فرار دادن تخم شترمرغ در زیر مرغ یا ماشین جوجه کشی ازتخم خارج میشوند.
2_جوجه کشی مصنوعی
جوجه کشی مصنوعی در نیم کره شمالی معمولی بوده ودر شرایط افریقای جنوبی هم حتی اغلب جوجه ها بدین طریق به دست می ایند. بعداز جمع اوری وذخیره تخم ها بایستی انهارادر داخل ستر قرار داد. مدت نگهداری در ستر حدود39(سی ونه) روز است. در حدود روز چهلم بایستی تخم هارابه هچر منتقل نمود. به منظور اخذ نتیجه بهتر و درصد جوجه اوری مطلوبتر باید به نکات زیر توجه نمود:
1_حمل ونقل دقیق تخمها
2_دقت در ذخیره نمودن تخم ها
3پیشگیری از عفونت ها
4-چرخاندن تخم ها
5_رطوبت و حرارت لازم
6_هوادهی
7_کارایی دستگاه جوجه کشی
تخم ها معمولا از روز اول به صورت عمومی یعنی زاویه 45 درجه در دستگاه ستر قرار می گیرند و پساز انتقال به هچر به صورت افقی قرار میگیرند.
درجه حرارت در زمان جوجه کشی یک امر حیاتی است.درجه حرارت بایستی 3 درجه سانتیگرادبوده و تغییرات ان نباید از0/5درجه تجاوز کند.تحقیقات نشان داده است که اختلاف 1الی 1/5درجه سانتی گراد بیشتراز درجه حرارت مجاز موجب 50درصد مرگ و میر زود هنگام جنین میشود.
اجرای نکات ذیل از بروز این مسعلهجلو گیری میکند
_از یک دماسنج خوب و سالم استفاده نمایید.

.
.

قبل ازقرار دادن تخم داخل ماشین جوجه کشی درجه حرارت رابهطور صحیح تنظیم نمایید.تنظیم درجه حرارت زمانی که دستگاه پرازتخم است مشکل میباشد.
_فضاهای سرد و گرم داخل ماشین جوجه کشی راتعیین نماید
_اگر در ماشین جوجه کشی اختلاف دما مشاهده می شود تخم ها را باید در دو هفته اخر دوره جوجه کشی در محل خنک تر دستگاه قرار داد. در ماشین های جدید جوجه کشی تنظیم شرایط درجه حرارت به صورت اتو ماتیک انجام میگیرد.
میزان رطوبت:در ارتباط بارطوبت دستگاه میزان رطوبت دستگاه با وزن تخم ها در ارتباط است. برای تشخیص اینکه ایا رطوبت صحیح است یانه باید وزن جوجه ها 64درصد وزن تخم اولیه باشد.به بیان دیگر باید در طول دوره 42 روزه جوجه کشی تخم ها به اندازه 13 تا 15 درصد از وزن خود را از دست بدهند. برای این منظور باید رطوبت داخل نکوباتور 26الی 34درصد درنظر گرفته شود.
چرخاندن تخم ها:دستگاههای جوجه کشی اتوماتیک تخم ها را به طور خودکار 6بار در روز می گردانند.این عمل توسط دست 3بار در روز انجام میگیرد که 6بار بهتر است.در هفته اخر موقعی که تخم ها از انکوباتور (ستر)به دستگاه هچر انتقال داده میشوند چرخش متوقفمی گردد.
تهویه تخم مرغ:تهویه صحیح از مسائل دیگری است که دارای اهمیت بسزایی در امر جوجه کشی میباشد چرا که تهویه ضعیف سبب افزایش میزان رطوبت هوا در اطراف تخم شده و باعث توزیع غیر یکنواخت گرما در نقاط مختلف دستگاه جوجه کشی میشود از طرفی تهویه ضعیف و ناکافی به سرعت سبب کاهش میزان اکسیزن وسبب افزایش دی اکسید کربن در ستر میگردد.
مقدار طبیعی اکسیزن در هوا 21درصد بوده که این نسبت برای تخم ها ایده ال است .اگر اکسیزن یک درصد کاهش یابد میزان جوجه دراوری 5 درصد کاهش مییابد. افزایش مقدار اکسیژن نیز مشکلاتی را در بر خواهد داشت مقدار طبیعی دی اکسید کربن0/03درصد است اگر غلظت دی اکسید کربن به 2 درصد برسد جوجه دراوری کاهش یافته وبیش از 5درصد وگاهی جوجه اوری به صفر خواهد رسیددر اب وهوای خشک افریقای جنوبی جریان هوا به میزان 1متر مکعب برای هرتخم در روز مناسب می دانند.در هوای ورودی به دستگاه باید جهت نابودی میکرو ارگانیسم های مضر تصفیه یا یونیزه گردد. توصیه میشود جریان هوا به اندازه 45/لیتر/ساعت/تخم که میزان دی اکسید کربن داخل انکوباتور را در حد کمتراز 0/5درصد ثابت نگه دارد وجود داشته باشد.
در زمان قطع برق در های انکو باتور باید باز نگهداشته شود پایین امدن درجه حرارت و حتی به مدت پند ساعت زیان کمتری را در مقابل افزایش دی اکسید کربن در داخل دستگاه به جنین وارد می نماید.
قسمت های مختلف یک تکیلات جوجه کشی تخم شتر مرغ معمولا از قسمت های زیر تشکیل میشود.
…..0بخش پذیرش (که تخم ها در انجا ضد عفونی و گند زدایی می شوند)(انتخاب_تمیز کردن_ضدعفونی)
0انبار ذخیره تخم شترمرغ ها
سالن ستروهج
سالن مخصوص نگاهداری جوجه ها
0سالن شستشو
دستگاههای انکوباتور اغلب خود باعث بروز بسیاری از نواقص و ناهنجاری ها در جوجه ها میگردند.
سالن های جوجه کشی که ماشین ها دران نصب شده است باید بخوبی ساخته شود به طوریکه :
1_حرارت داخل سالن را بتوان در تمام طول سال بین 15-20درجه سانتیگراد تنظیم نمود
2_تغیر هوای تازه یا تبادل هواحداقل 20درصد درساعت باشد.
3_رطوبت سالن قابل کنترل بوده واز45 درصد تجاوز نکند.4_تا انجا که ممکن است افراد کمتری باید وارد سالن مذکور شوند.
5_کف ها ودیوارها باید به گونه ای ساخته شوند که تمیز کردن و شستشو روزانه انها میسر باشد .
6_بادبزن های قابل حمل ونقل یا مکانیسم های مشابه باید حرکات هوای اضافی رادر داخل اطاق میسر سازند.
خارج شدن از تخم
به جوجه ها در داخل پوسته اجازه داده شود که خودشان از تخم خارج شوند و کمک باید فقط در موانع مورد نیازودر حداقل ممکن باشد و تحت پوشش و مراقبت های بهداشتی باشد.و بسته به شرایط این مسئله مهم است که به جوجه ها اجازه داده شود که خودشان از تخم خارج شوند. زمانی که جوجه شروع به صدا در داخل تخم میکند هنوز تمام زرده جذب نشده و عروق خونی که لایه داخلی وسته اتصال دارند به اندازه کافی خشکیده و چرو کیده نشده اند تا به جوجه اجازه دهند که به طور طبیعی از تخم خارج شوند عمل خروج از صدف ممکن است که چندین ساعت تا چندین ساعت تا چندین روز به طول بکشد واین بستگی به نیروی جوجه دارد.در این مرحله برداشتن قطعات تیز صدف تخم ویا برداشتن لایه های خشکیده برای کمک به جوجه در خارج شدن از تخم ضرورت دارد. جوجه هایی که در ابتدا از پوسته تخم خارج شده اند اغلب کیسه زرد انها کامل نشده و علت ان عفونت های کیسه زرده و ناف می باشند.
وقتی که جوجه به طور کامل از صدف تخم خارج شد ناحیه نافی را توسط مقادیر کافی از یدین 7%اغشته می نمایند.این عمل می تواند به ضد عفونی کمک کرده واز خونریزی جلوگیری نماید و الودگی باکتریایی رابه حداقلبرساند.
زرده به طور کامل در عرض 2تا 3 هفتهخ بعد از هیچ شدن جذب میشود.
توصیه میشود که جوجه های تازه هیچ شده را در دستگاه مادر به مدت 3تا4 ساعت نگهداریم تا خشک شوند دستگاه مادر را میتوان درجه حرارت را0/5تا1درجه سانتیگراد کاهش داد تا افزایش درجه حرارت ناشی از متابولیسم تخم ها راخنثی سازد و هچر نیز مانند ستر بایستی دارای تهویه کافی باشد.در صورت خونریزی شدیداز بند ناف بایستس خونریزی را باگره زدن و بااستفاده از گاز استریل متوقف نمود.اگر کیسه زرده هنوز بیرون از حفره شکمی است باید ماساژ نرم ان را بند ناف هدایت کرد
در مورد شتر مرغ افزایش رطوبت در زمان هیچ شدن توصیه نمیگردد زیراباعث ایجاد استرس در جوجه ها و تلفات ناشی از ان میگردد.
وقتی که جوجه ها به سن 6تا7سالگی رسیدند ناحیه نافی رابرای تشخیص این مسعله که ایا به درمان بیشتر نیلاز است یا خیرمجددا ازمایش میکنند که در این مدت یک باند استریل یا گاز استریل میتواند از ناف محافظت نماید. معمولا انچه که از عروق نافی باقی می ماند میتواند منشا عفونت های باکتریائی باشد که دلیلی برای عفونت های بند ناف و کیسه زرده است برای درمان این وضعیت میتوان به راحتی ناحیه نافی را لمس کرد و بافت های زائدی را که روی ناف تشکیل یافته را برداشت برای انجام این کار باید توسط انگشتان از قسمت متورم وباد کرده به سمت بیرون فشار اورده و مواد عفونی متمرکز شده به سادگی بافشار بیرون خواهد امد.سپس مجددا ناحیه نافی را بدین 7% درمان نموده و پرنده را به تسهیلات اولیه بازگردانید درمان بیشتری معمولا نیاز نمیباشد
.یکی از عوامل محدود کننده در گسترش.صنعت پرورش شترمرغ میزان تولید مثل پایین ان میباشد واز اینرو تولید مثل به عنوان اساس تولید همه گونه های حیوانات مزرعه ای مورد توجه واقع شده است. صفات تولید مثلی(عملکردتولید تخم باروری)درشترمرغ های سیاه افریقایی بسیار متغیرند.اگرچه راه هایی جهت بهبود تولید تخم در شتر مرغ های اهلی شده مانند انچه در خصوص طیور و بوقلمون ها در 90سال پیش انجام گرفته گزارش شده بود لیکن پیشرفت های جدیدی در این خصوص گزارش نشده است چرا که درارزیابی بهبود باروری نیاز به حداکثر فعالیت در نسبت های جنسی (1:1یا2:یعنی 1نرو 1ماده ویا1ماده ویا 1نر و2ماده)است واز طرفی این نسبت (1:1)در مقایسه با نسبت (2:1)از نظر اقتصادی به دلیل این که پرنده نر گرتانتر است قابل توجیه نیست
اثر عوامل فصلی درتکثیر شترمرغ
تقریبا 10روز پساز جفتگیری ماده ها شروع به تخم گذاری می کنند . فصل تولید مثل طبیعی در افریقای جنوبی ازژوئن(خرداد)تا فوریه(بهمن _اسفند)دراسراییل جولای(تیر_مرداد)تا اکتبر(مهر)ودر انگلستان مارس(اسفند_فروردین)تااکتبر(مهر)میباشد.50تا60درصد تخم سالانه دربعضی مزارع لهستان طی ماههای مه 0اردیبهشت)وژوئن0خرداد)که طول نوری روز 16ساعت است تولید میگردد.در حالی که ازجولای(تیر_مرداد)به بعد با کاهش طوی نوری روز کاهش چشمگیری می یابدمیتوان از نور مصنوعی به عنوان روشی مناسب در تحریک تولید مثل پرندگان و تداوم فصل تخم گذاری استفاده کرد لیکن با توجه به طبیعت پرنده اجرای این برنامه با مشکل مواجه است. شترمرغ ماده پس از این که به طور متوسطط 15 تخم هر دوروز یک تخم تولید نمود یک استراحت 7روز مینماید میزان تخمگذاری در ابتدا پایین است ولی به سرعت افزایش یافته و مجددابا افزایش سن کاهش می یابد. حداکثر تولید تخم شترمرغ در 5_7سالگی است و انها را معمولا برای 10_12سال نگهداری می کنند.از طریق انتخاب توانستند دوره استراحت پس ازتخم گذاری را به حداقل برسانند. اگر تخم هاجمع اوری نشوند ماده ها به دوره تخم گذاری با تولید 40تا60تخم ادامه مییابدضمن اینکه ماده ممکنست 2یا3 دوره در هر فصل تولید مثلی روی تخم بخوابد.
مدیریت گله های مادر شتر مرغ
در امریکا سیستم توسعه یافته ای وجود دارد که به ماده ها اجازه انتخاب نرها را می دهد بدین ترتیب که ماده با قرار گیری در محل مخصوص درچراگاه بعد از یک یا دو روز نر را انتخاب می کند و نشانه این انتخاب هم این است که شب درکنار یکدیگر در یک محل پروری یابند . در زمان استراحت برای حصول اطمینان از ارامش نرها و ماده ها باید در جایگاههای جداگانه و دور ازهم نگهداری شوند. استراحت مناسب موجب توسعه تحریکات جمنسی نرها شده و از طرفی باعث همزمانی مرحله تخم گذاری همه پرندگان نگهداری شده میشود.تحقیقاتی که طی سال های1996_1997 انجام شده نشان داد که باروری وقتی که دو جنس در طی دوره استراحت ای یکدیگر جدا بودند در مقایسه با حالتی که در تمام مدت در کنار یکدیگر بودند 6% افزایش یافته بود و اگر چه در دو حالت تولید تخم مشابه بود.
شتر مرغ ها چرا گاههای وسیع را ترجیح میدهند ولی چراگاه بسیار بزرگ میتواند منجر به وحشی شدن پرنده و مشکلات بعدی شود. از نظر محدودیت های اقتصادی پرورش دهندگان چرا گاهها مزارع خود را با0/5 تا 1 هکتار زمین کشت نشده محدود میکنند. برای پیشگیری از نزاع بین نرها و اسیب های احتمالی باید چرا گاههای محل پرورش شترمرغ های مادر مجاور هم با سیم خاردار حصار کشی و جدا شود هر استرس مانند حضور تعداد زیادی پرنده مهاجر ناشناخته در یک روز و سگ ها ممکنست تولید تخم را کاهش دهد
تغذیه شترمرغ های مادر
بعد از گذشت 14ماه رشد پیوسته حجم بدن ماده ها نسبتا کوچک است و می توان نیازهای غذایی انها را تا رسیدن به سن بلوغ در24 ماهگی در حد نگهداری در نظر گرفت . بهرحال پیش بینی افزایش نیازمندی های انها شامل مواد معدنی 0کلسیم وفسفراسیدهای امینه ویتامین ها و انرزی قبل از اولین تخم گذاری باید مد نظر قرار گیرد) دوره رشد فولیکولی در مرغ های خانگی 7-8روز است ودر شترمرغ هااحتمالا 16 روز می باشد .باید 18 روز پیش از اولین تخم گذاری مقدار مواد مغذی مورد نیاز انها را افزایش دهیم. واین افزایش باید تا رسیدن به حداکثر تقریبا در 8 روز پیش از اولینتخم گذاری باشد از این نقطه به بعدنیازهای مواد مغذی برای تولی تخم باید در یک سطح ثابت باقی بماند وفقط به مقدار مواد مغذی موجود در هر تخم بستگی دارد.جیره تولید مثلی نرها دچار اشکال است از طرفی یافتن راه حل عملی برای حل این مشکل نیز بسیار مشکل است مصرف زیاد کلسیم از جذب روی که برای تولیداسپرم ضروری است جلوگیری میکند همچنین مصرف زیاد انرژی منجربه وزن اضافی در نرها میشود تفکیک جیره نرها اگر بطور عملی امکانپذیر باشد.
راه حل ایده الی برای غلبه بر مشکل سطح جیره مصرفی نرها خواهد بود.تغذیه جیره حاوی ایده الی برای غلبه بر مشکل سطح جیره مصرفی نرها خواهد بود. تغذیه جیره حاوی انرژی بالا به شتر مرغ های سنتی موجب تر اکم ورسوب چربی در بدن شده که می تواند منجر به تولید تخم های غیر بارور در ماده ها و کاهش کیفیت اسپرم در نرها شود.همچنین مصرف پروتین اضافی می تواند منجر به ایجاد استرس حرارتی و تولید تخم هایی پوسته ریز گردد.تغذیه صحیح شتر مرغ های مادر در طی دوره استراحت اهمیت بسیار زیادی دارد. شترمرغ هایی که باجیره تعادل شده در سطح پایین انرژی مانند علوفه خشبی یا مرتع یونجه تغذیه شده بودند در واکنش به تغذیه مستقیمی که 2_4 هفته قبل از قرارگیری نر و ماده ها در کنار یکدیگر به انها داده شده بود به اهستگی لاغر شدند تغذیه مستقیم می توانند جیره متعادلی شامل 25%غلات یا مرتع یونجه همراه با 400 گرم ذرت برای هر پرنده در روز باشد. این روش تغذیه مو جب تحریک فعالیت جنسی و تسریع در تولید تخم میشود.بعد از2_3روز تغذیه مستقیم نرها در چراگاههای مخصوص به خود در حالیکه همچنان تغذیه مستقیم ادامه دارد نگهداری میشوند ویک هفته بعد نرها در کنار ماده ها قرار میگیرند و باجیره مخصوص شتر مرغ های ماده تغذیه میشوند.تغذیه اختیاری مادرها تاثیر زیان اوری در باوری انها دارد. از این رو در گله های مادر باید تغذیه تحت کنترل باشد
فصل سوم
مدیریت پرورش و نگاهداری شترمرغ
روش های مدیریتی:
1_بسته یا متمرکز
2_نیمه بسته یا نیمه متمرکز
3_باز یا غیر متمرکز
در سیستم بسته شترمرغ ها دریک فضای محدود نگهداری شده وبا غذای اماده تغذیه میشوند.در سیستم باز پرندگان در مناطق وسیع مرتعی ازاد هستند وسیستم نیمه باز تلفیقی از دو سیستم فوق میباشد. در هر سه سیستم هدف تولید گوشت و چرم بوده وپرندگان در سن 10تا14 ماهگی بسته به نژاد کشتار میشوند.تعدادی نیز به عنوان پرنده مولد حفظ شده و تعدادی نیز به فروش میرسند.
انتخاب نوع سیستم بستگی به شرایط محلی به ویزهاب وهوا و فضای قابل دسترسی دارد. حتی ممکن است برای استفاده بهینه از کلیه ی امکانات موجود هرسه سیستم با همتلفیق شوند. در افریقا ،استرالیا ومناطق وسیعی از امریکا که دارای مناطق وسیع با پوشش گیاهی ضعیف هستند از سیستم باز استفاده میشود. در اروپا سیستم مدیریتی به دلیل محدودیت زمین بسته است.
جایگاههای نگهداری:
گردشگاه و جایگاه در سنین مختلف برای جوجه پرنده جوان و شترمرغ مادر و بسته به هدف پرورش دارای طراحی متفاوت می باشد. به غیر از تفاوت های مربوط به فضای نگهداری ونوع مراقبت شترمرغ های جوان به ویزه نیاز به محافظت در برابر اب و هوای نامساعد داشته و باید جایگاه جوجه ها به یک سایبان قابل گرم شدن وصل باشد . جایگاه شتر مرغ های بالغ بایستی دارای برخی پوشش ها جهت ایجاد محافظت در برابر اب و هوای سرد و شرایط مخاطره امیز دیگر باشد . جایگاه قرنطینه باید کلا چدا از بقیه تاسیسات باشد.
لازم است که تعدادی جایگاه اضافی برای هریک از سنین پرورش وجود داشته باشد. جابجایی پرندگان خالی گذاشتن جایگاهها برای مدتی باعث کنترل چرخه بعضی از بیماری ها و انگلها می گردد پرندگان بیمار باید ازگله جدا شوندو
جایگاههای مختلف بایستی طوری طراحی گردند که حرکت روزانه پرسنل جهت انجام عملیات و نیز گردش کار برای انان راحت باشد در عین حال سبب کاهش انتقال بیماریها نیز گردد.جهت مسیر عملیات روزانه کارکنان باید از جایگاههای جوجه به طرف شتر مرغ بالغ و نیز از پرندگان سالم به طرف پرندگان مریض انتخاب شود.این عمل باعث رعایت بهداشت در مزرعه میگردد. برای ارام نگه داشتن شترمرغ ها تماس دائم با انسان و کارکنان لازم میباشد . به همین دلیل جایگاههابایستی در نزدیکی محل زندگی کارکنان و کارگران قرار گیرد.
در چرای مداوم،یونجه به عنوان غذای مطلوب شترمرغ باید به صورت غالب با دانه های مرتعی دیگر مخلوط شود.تجربیات نشان دهنده این است که مخلوط کردن دانه ها نقش مهمی را در ایجاد یک چرای دائمی پربار و متنوع ایفا میکند.
جدول زیر حداقل فضای لازم برای هر پرنده جهت تغذیه و دویدن براساس توصیه های متخصص نشان می دهد که مساحت چراگاه برای یک جفت مولد 800 متر مربع است . برای هر شتر مرغ ماده اضافی 200متر مربع برای هر شتر مرغ نر اضافی 800 متر مربع اضافه می گردد.
دویدن در محوطه سلامت پرنده را تضمین میکند ودر محاسبه فضا حداقل مسافت لازم جهت دویدن و پریدن شتر مرغ 40متر مربع در نظر گرفته میشود. در صورتی که پرندگان صرفا به وسیله چرای ازاد نگهداری میشوند یک هکتار یونجه با شبدر قرمز برای هر 8تا 12 پرنده بالغ در نظر گرفته میشود.
حصارکشی
جهت حصار کشی محوطه دو عامل اصلی یعنی فضای مورد نیاز جهت گردش و هزینه مطرح می باشند. در مورد حصار کشی موارد زیر را باید مد نظر قرار داد:
0حصارهای ویژه شترمرغ های بالغ باید حداقل 1/8 ارتفاع داشته باشد که ارتفاع حصار بستگی به قد پرنده دارد شترمرغ های گردن ابی و گردن قرمز بلندتر از شترمرغ های سیاه افریقایی هستند. راس حصار باید با یک تیره بازه محکم و قابل رویت مشخص شود.
0حصار باید به اندازه ی کافی محکم باشد تادر برابر لگدهای شترمرغ مقاومت نموده و قادر به تحمل و توقف یک شتر مرغ هراسان ودر حال دویدن باشد یک شتر مرع وحشتزده باسرعت 60کیلومتر در ساعت و با جرم بیش از 100 کیلو گرم با حصار برخورد می کند
0باید محوطه های نگهداری را از تعدی سگها و حیوانات مزاحم محافظت نمود تا استرس به پرندگان وارد نشود. در صورت نگهداری جوجه ها باید ارتفاع حصار یک متر باشد. باید مطمعن بود که مهاجرین قادر به حفر گودال وورود به محوطه نیستند به دلیل امکان ایجاد جراحت هیچگونه سیم خاردار یا امثال ان در حصار کشی مورد استفاده قرار نگیرد.
0گوشه های تیز باید ترمیم شده ویا مدور گردند تا پرنده در کنار حصار بدون هیچگونه خطری حرکت نماید در حابت پریدن این امکان وجود دارد که شترمرغ با حصار برخورد کرده و گوشه های تیز سبب جراحات پوستی وشکستگی استخوان شده و اغلب مرگ پرنده رابه دنبال داشته باشد.
برای حصارکشی میتوان از روش های زیر استفاده کرد:
الف)یک گزینه مناسب استفاده ازتیرهای چوبی میباشد 2)راه حل دیگر حصارکشی با تورهای سیمی است که اندازه چشمه های ان بیشتر از5سانتی متر نباشد . اینگونه حصارها بایستی توسط تیرهای چوبی یا میله های اهنی محافظت شونداین روش گران تمام میشود ولی دارایاستحکام وقابل رویت بوده واز ورود سگها جلوگیری میکند.ج)ارزانترین روش استفاده از سیم های افقی و موازی با فاصله 15 سانتی متر می باشد که توسط تیرهای چوبی با فاصله 10متر و تخته های باریک عمودی جهت استحکام و رویت محافظت میشوند. این روش ارزان بوده ولی ممکن است شترمرغ در لابلای سیمها گیر کردهو صدمه ببیندودیگر این که هیچ محافظتی در برابر ورود سگها یا مهاجرین دیگر وجود ندارد وبرای سیستم مدیریت بازمناسب است.
مصالح حصارکشی بستگی دارد به تشخیص شخصی یا وضع اقتصادی مزرعه در بند کردن به وسیله زنجیر خوب است ولی ممکن است موجب مشکلاتی از قبیل جراحات پا وساق شود و نتواند به اسانی روی دوپا بایستد. گاهی حصارهای لوله ای(گوساله دانی شکل)مناسب میباشند و دارای مزایایی میباشند و انواع دیگر حصارکشی متشکل از نرده وطناب سیمی یافته شده نیز به طور عملی بکار رفته اند.
بسیاری از پرورش دهندگان امروزه از حصارهای گروهی استفاده میکنند که شامل چندین حیوان نر و تعداد زیادی ماده در مساحتهای بیشتری میباشد.به نظر میرسد که این حالت فوائد و منافع بیشتری را فراهم مینماید و بیشتر شبیه وضعیت طبیعی میباشد. شواهدابتدائی دلالت دارند بر افزایش باروری ،افزایش تعداد تخم ها،افزایش مدت تخم گذاری که دراین نوع از سازماندهی می تواند ایجاد شود.مشکلی که در حالت پرورش گروهی وجود دارد شامل عدم قدرت تشخیص دقیق والدین جوجه های به وجود امده میباشد.
سایبان
شترمرغ ها پرندگان مقاوم و نیرومندی هستند ولی انها در مقابل برف،یخ،بادشدید،سرما،باران،تگرگ،احتیاج به محافظ(پناهگاه)دارند.چراگاه باید طوری طرح ریزی شود که پرندگان جهت کسب غذاو اب وارد یک پناهگاه شوند و پناهگاههای طرح ریزی شده به این منظورف گرفتن و مقید کردن پرندگان را اسان می کنند. همچنین پناهگاه اب و غذا را از عوامل خارجی حفظ می نماید.
پناهگاه بایستی عاری از اشیاٍءخطرناک بوده ،به راحتی برای پرنده قابل دسترس ودارای نور کافی و فاقد کوران باشد . همچنین باید افتابگیر باشد. برای پرندگان شش ماهه یا کم تر پناهگاه بایستی به سیستم گرم کننده مجهز باشد و هرگز نباید دمای ان زیر صفر باشد . یک محل حاوی شن به منظور حمام شن پرندگان توصیه می گردد.بستر پناهگاه بایستی هموار ، خشک و غیر لغزنده باشد . ارتفاع پناهگاه بسته به سن جوجه متفاوت است.
ابخوری ها ودانخوری ها:
ابخوری ها و دانخوری ها باید در موقعیتی قرار کیرند که کارگران بدون اینکه خودشا ن را در معرض شترمرغ های مهاجم قرار دهند بتوانند به انها دسترسی داشته باشند. به خصوص در زمان تولید مثل که شتر مرغ ها مهاجم تر میشوند.
غذاخوری باید ازنوع باز باشد،به اندازه حدود48 اینچ در ازاءپرنده(هر اینچ با 2/54 سانتی متر)با 14 اینچ پهنا و4تا 6اینچ عمق باشد. غذا خوری ها باید به بخش های مساوی مجزا شوند.یکی شامل جیره پرورش شترمرغ،یکی شامل ذرت پوسته دار ویکی شامل پوسته صدف (گوش ماهی)ابخوری باید 24تا30اینچ پهنا و5تا8 اینچ عمق داشته باشد شتر مرغ ها توسط بیرون کشیدن اب توسط نوکشان(به حال ملاقه زنی)انرا می نوشند.
پرورش جوجه ها
رعایت بهداشت در پرورش جوجه های شترمرغ مانند پرورش سایر طیور دارای اهمیت حیاتی می باشد. در مورد رعایت مسائل بهداشتی باید موارد زیر مد نظر قرار گیرند:
1_ضدعفونی جایگاه توسط ضدعفونی کننده های قوی قبل از ورود جوجه ها به جایگاه
2_تمیز نمودن دانخوری و ابخوری ها به طور روزانه
3_قرار دادن حوضچه ضد عفونی در مدخل ورودی جایگاه(برای پرسنل)
4_تعویض اب ابخوری ها حداقل سه بار در روز
5_جلو گیری از انباشته شدن فضولات
تجهیزات به کار رفته در محل پرورش باید به گونه ای باشد که به اسانی قابل شستشو و ضدعفونی کردن باشند.
علاوهبر رعایت مسائل بهداشتی جوجه ها نیاز به جایگاهی جهت گردش و جست و خیز دارند زیرا تحرک سبب مصرف انرزی و جلو گیری از وارد شدن استرس شده و از دفرمه شدن پاها جلو گیری می نماید.حداقل فضا برای هرجوجه در جایگاه در شروع پرورش25%متر مربع است در سه ماهگی به 2متر مربع افزایش می یابد ودر صورت وجود فضای کافی برای هر جوجه زیر 3 ماه 5مترمربع در نظر گرفته میشود. گردشگاه باید در ارامترین نقطه جایگاه بوده و طول ان بیشتر از عرضش باشد تا جوجه ها به اسانی در ان بدوند.در روزهای گرم و خشک تابستان می توان از سه روزگی جوجه ها را به تدریج به گردشگاه اورد ودر هوای مرطوب این عمل از هفته ششم به بعد انجام میگیرد. باید نور کافی افتاب جهت تامین ویتامین د3 فراهم باشد. برای گردش میتوان جوجه ها را بروی علفهایی که به صورت کوتاه بریده شده اند قرارداد و گردش در زمانی انجام شود که دمای هوا بالا باشد در ضمن جوجه ها باید از تابش شدید افتاب و همچنین باد و سرما حفظ شوند زیرا به این موارد حساس می باشند و جوجه های خردسال تا سن 2تا 3 ماهگی رادر هنگام عصر باید به قفس سقف دار بازگردانند. برای جوجه های فراهم کردن غذا در هنگام شب چندان ضروری نیست ولی باید حتی در هنگام شب هم در دسترس جوجه ها باشد
بستر سالن باید به گونه ای باشد که موجب به حداقل رساندن خطر عفونت ها،جلوگیری از یبوست و همچنین جلوگیری ازصدمات پاگردد.کاه نبایستی به عنوان بستر جوجه ها استفاده شود زیرا ایجاد یبوست و ناراحتی گوارشی میکند.در ضمن تکه های سیمفمیخ،چوب،پلاستیک و….نباید در بستر باشدزیرا جوجه انها رابلعیده وایجاد انباشتگی می نماید.
مواد تشکیل دهنده بستر می توانند به صورت بتون،نرده چوبی،موکت،چمن مصنوعی،خاک فشرده ،شن،توری پلاستیکی،کا،تراشه نجاری وحصیر پلاستیکی باشد.
کف قفس باید خشن باشد تا جوجه هابتوانند محکم روی ان پا بزنند و هرگزجایگاه را با روزنامه یا دیگر موادصاف (نرم)نباید پوشانید چون در اینصورت در جوجه ها ناراحتی های پایی افزایش خواهدیافت جوجه های جوان شترمرغ هرچیزی را کهبتواند میبلعند که ممکن است سبب بیماری یا مرگ شود.
بنابراین باید کاه لایه زیرین توسط کرباس یا پارچه کیسه ای برای حداقل 10روز پوشانیده شود.بعد از انتقال جوجه ها از جوجه کشی به جایگاه مخصوص جوجه ها باید انها را در درجع حرارت 30تا35(سی وپنج)درجه سانتیگراد یا به درجه هوایی محیط طبیعی برسد. منبع حرارتی باید طوری نصب گردد که خطر سوختن جوجه ها وجود نداشته باشد.وبرای تامیننور از ابرهای سفید استفاده میشود.
به غیر از گرما ونور تهویه کارامد جهت کنترل:1-رطوبت نسبی2-غلظت امونیاک واکسیژن هوا3-کنترل ورودباکتری های مضر ،ضروری می باشد.
در ضمن ورودی هوا باید در محل بالاتر از خروجی ها بوده وبا نصب فیلتر در جلوی هوا ده ها باعث کاهش الودگی باکتریایی شود.
اعمال مدیریتی دیگری که جهت کنترل سلامتی جوجه ها انجام می گیرند عبارتند از:
1-مشاهده چشمی جوجه ها جهت کنترل سلامتی انها و استفاده از قرنطینه در موقع لزوم
2-کنترل اضافه وزن جوجه ها جهت کنترل وسلامتی انها و استفاده ازقرنطینه درموقع لزوم 3-کنترل اضافه وزن جوجه ها که به این منظورجوجه ها بایستی سه بار در هفته تا هفته ششم وزن شوند واز ان به بعد تا سن سه ماهگی درهفته وزن کشی میشوند.
3-کنترل ادرار مدفوع .وسطح شکمی ججه ها به طورمرتب:ادرار طبیعی،ابکی وبدون ویسکوزیته،مدفوع طبیعی،نرم است و نبایدخشک وپلت شکل باشد وجود کرمهای گرد و نیز ککسیدیاها ازطریق مشاهده مدفوع00قابل تشخیص میباشند وسطح شکمی زرد رنگ بوده ونبایدمتمایل به ابی باشد. فروش سم کلی مشاهدات مخصوصا اضافه وزن روزانه در برگه مخصوص یادداشت میگردد.
باید توجه داشت که:1-جوجه ها در هفته ی اول زندگی وزن خودرا به دلیل جذب کیسه زرده ورفع ادم زیر جلدی از دست می دهند و مجددا بعداز تقریبا یک هفته به وزن اولیه خود می رسند.
2-در ده روزگی جوجه ها باید حداقل 1000گرم وزن داشته باشند.
3-درطول هفته سوم و چهارم ،وزن گیری روزانه متوقف شده وبعد از ان افزایش می یابد
4-جوجه های با وزن اولیه کم سرعت ، رشد بهتری رادر هفته اول نسبت به جوجه های سنگین تر دارند
اتاق جوجه ها بایستی همیشه (مخصوصا اگر تعداد جوجه ها زیاد باشد)جهت جلوگیری از افزایش گازامونیاک که سمی می باشد تهویه شود.وهوای سرد با جریان مستقیم وهمین طور هوای بسیار گرم برای جوجه ها زیان اور است.
به هم زدن مرتب و متوالی غذا باعث جلب توجه جوجه ها به طرف ظروف غذا می گردد. می توان جوجه مسن تری را که قادر است خود تغذیه نماید در میان جوجه های جوان دیگر قرارداد تا به انها نیز خوردن از داخل ظروف غذا رایاد بدهد.
یونجه تازه جوانه زده را با دقت خرد کرده (اندازه 5میلی متر) ان را مرطوب نموده وبه غذای جوجه ها اضافه نمایید وسپس کمی از این غذای مخلوط راشش بار در روز در ظروف غذا قرار می دهیم.
ازتغییرات زیاد درسیستم غذا دهی و اقدامات مدیریتی وپرورشی باید پرهیز نمود؛چراکه باعث استرس عصبی ناخواسته برای جوجه ها می شود اگر چناچه لازم بود باید به تدریج صورت گیرد
وقتی جوجه ها به سن دو هفتگی رسیدند و اماده قرار گرفتن در چراگاه یونجه شدند نباید در روزهای اول صبح خیلی زود ان هم زمانی که هوا هنوز سرد است انها را بیرون از سالن جوجه ها قرار داد. یونجه ها باید کوتاه بوده واز اندازه نصف قد جوجه ها نباید بیشتر رشد کرده باشند در محوطه ها ظروف غذا واب اشامیدنی باید به حد کافی قرار داده شوند وبا ایجاد پناهگاه و سایبان جوجه ها از باد و گرمای افتاب محافظت شوند.
باید توجه داشت که وجود تعداد بیش از حد جوجه ها در یک منطقه معین می تواند باث تشدید مشکلاتی نظیر فشار عصبی ،خوردن پرها و بازده غذایی پایین گردد. همچنین فشار عصبی باعث بروز رفتارهای نابهنجار در جوجه ها می گردد رفتارهایی نظیر: شروع ناگهانی خوردن علف،چوب ف خاک واشیاء خارجی.
جوجه ها نباید بر علیه انگل های خارجی شستشو شوند در صورت وجود انگل هایی نظیر شپش پر، کنه و کک برای درمان مقتضی حتما بایک دامپزشک باید مشورت نمود.
پر کنی:
قبل از انکه پرنده کشتار گردد می توان دوباره نسبت به چیدن پران اقدام نمود: یک بار زمانی که جوجه شش تا هفت ماهه بوده وبار دوم زمانی که پرنده در سن 14 ماهگی برای ذبح اماده گردیده است . در مورد تمیر نگهداشتن جوجه ها می توان نسبت به اعمال زیر اقدام نمود:
در سن 6ماهگی_ کندن شاه پرهای جوجه
در سن 7ماهگی_کندن پرهای بزرگ بدن
در سن 8 ماهگی -کندن کامل پر
در سن 14 ماهگی ( موقع کشتار) پر شتر مرغ ها کاملا چیده میشود .
گاهی جوجه هایی دیده میشوند که بیش از حد در بافت هایشان اب دارند که به انها جوجه های مرطوب گفته میشود این جوجه ها را باید برای مدت بیشتری بدون اب وغذا نگه داشت (بعد از خروج تخم) وبه محض این که شرایط اب و هوایی مناسب شد باید انها را روی سبزه ها یا خاک قرار داد تا اجازه تحرک بیشتری داشته باشند. اغلب جوجه های مرطوب به سختی پاهایشان را زیر خودشان قرار می دهند . اکثرا این پرندگان به وسیله پابند زدن پاها بهم دریک وضعیت عادی توسط بستن نوار تیوب تا زمانی که جوجه قادر به ایستادن توسط خودش باشد معالجه میشوند(معمولا یک الی دو روز) درمان تقریبا همواره موفقیت امیز است.
تشخیص هویت جوجه های شترمرغ
زوش های متعددی جهت تشخیص هویت شترمرغ برای تولید کنندگان در دسترس میباشد معمول ترین متد برای تشخیص هویت پرندگان جوان به وسیله باندهای پایی پلاستیکی میباشد. این باندها میتواند بعداز خارج شدن جوجه از تخم بروی پرنده ها قرار داده شوند وبرای چندین هفته مفید خواهند بود. باندهای بزرگتری هم برای جوان ها و پرندگان بالغ در دسترس می باشد که می تواند با رشد پرنده با اندازه پای وی تنظیم شودد.
بسیاری از تولید کنندگان میکرو چیپ های تشخیص هویت کننده را به عنوان یک متد تشخیص هویت پرندگان بکار میبرند. میکروچیپ ها را در زمان خارج شدن پرنده ها از تخم به وسیله کاشتن یک چیپ کوچک زیر پوست می توان استفاده کرد (امروزه اغلب در عضله گردن قرار داده میشود) این متد برای تشخیص هویت پرندگان همچنین برای تعیین هویت وتشخیص پرندگان ساکن و تلف شده مفید میباشد.همچنین جهت برنامه های اصلاح نژادی ودر هنگام فروش یا سرقت پرندگان این شماره ها دارای فوائد عملی زیادی هستند.
تعیین جنسیت جوجه های شترمرغ
معمولا جنسیت شترمرغ های بالغ به راحتی توسط شکل ظاهری و پرو بال انها مشخص می گردد پر شتر مرغ ماده ای که تخمدان هایش رابرداشته شد. مانند پرنده نر به رنگ مشکی می باشد.
تعیین جنسیت شترمرغ های جوان تنها بوسیله معاینه الت تناسلی امکان پذیر می باشد. از ماه نهم الت تناسلی نر به هنگام دفع ادرار قابل مشاهده وتفریق از کلیتوریس پرنده ماده می باشد. بهترین زمان مشاهده صبح زود وبعاز ظهر است . درجوجه ها الت تناسلی. نر و ماده تقریبا به یک اندازه میباشد.
به همین دلیل باید عضو تناسلی جوجه را خارج نمود. بهترین زمان تشخیص جنسیت در جوجه ها از یک تا سه ماهگی است تعیین جنسیت جوجه به دست و وازگون کردن پرنده بوسیله پا انجام میگیرد سپس انگشت شست در خارج و محل قدامی کلو اگ قرار می گیرد. با چرخش دست الت تناسلی بیرون زده میشود وقابل بازرسی خواهد بود الت تناسلی نر مخروطی شکل بوده و به وسیله ی شیار منی قابل تشخیص است کلیتوریس از پهلو باریک بوده و فاقد شیار میباشد.
در پرندگان بالغ کلیتوریس حدود 3سانتی متر طول دارد . در سن شش ماهگی الت تناسلی نر حدود 3 سانتی متر طول داشته و به راحتی از طریق لمس کلواک قابل تشخیص است.
شرایط محیطی پرورش جوجه های شتر مرغ

چند هفته اول زندگی جوجه ها بسیار مهم میباشد.زیرا جوجه ها به شرایط نامطلوب و استرس بسیار حساس هستند از اینرو عوامل محیطی و مدیریت در این سن باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد در غیر این صورت عواملی مانند استرس ، حرارت بالا ؛تراکم بیش از حد و تغذی نا مناسب در رشد و سلامتجوجه ها اثر سوء گذاشته و رشد را دچار اختلال نموده حتی سبب بیماری و تلفات میشود در این مورد باید نکات زیر مورد توجه دقیق گردد.
1_حرارت مطلوب:
دمای هوا ، فاکتور بسیار مهمی برای کلیه پرندگان خانگی محسوب می شود،اما این موضوع برای جوجه های یک روزه که حتی قبل از قرار گرفتن در جایگاههای پرورش در معرض استرس های حرارتی قرار میگیرند از اهمیت مضاعفی برخوردار است . به طور مثال ف تغیرات دمایی در محفظه ء نگهداری هچر شود ودر خلال انتقال جوجه ها اغلب موجب ایجاد استرس زیادی بر جوجه های کوچک میشود.
دمایی که دران جوجه شترمرغ سراز تخم بیرون می اورد بین 35 و36 درجه سانتی گراد است.بنابراین به لحاظ منطقی دمای محیط پرورش جوجه ها در خلال دو روز اول زندگی انها باید تا جایی که امکان دارد نزدیک به35 درجه سانتی گراد باشد تا از تغییر بیش از حد دما در اولین تجربه محیطی جوجه ها جلو گیری شود.
جوجه ها باید از ابتدا در دمایی بین 33تا43 درجه سانتی گراد نگهداری شوند وسپس به تدریج این دما(هر هفته 2تا3)درجه کاهش می یابد تا دمای محیطی به 21_23 درجه سانتیگراد در چهار هفتگی جوجه ها برسد. منبع حرارتی باید طوری نصب گردد که خطر سوختن جوجه ها وجود نداشته باشد.
یکی ازشیوه هایی که می تواند از طریقان دمای بدن جوجه ها را افزایش داد.تغذیه به مخض قرارگیری در جایگاه است؛به ویژه اگر دمای پایین محیط مشکل ساز شده باشد برعکس زمانی که دمای محیط بالا باشد. جوجه های یک روزه غذا نمی خورند چرا که فرایند گوارش میزان قابل توجهی گرماتولید میکند .
دمای بالای محیط جوجه ها را وادار می کند تند تند نفس بکشند تا از بالارفتن دمای بدنشان جلو گیری کننند بدین ترتیب عمل تبخیر از غشاهای مرطوب نواحی تنفسی افزایش می یابد. این فرایند سبب افزایش میزان تنفس و توام با ان از دست رفتن رطوبت بدن جوجه ها می شود جوجه ها برای جبران این مساله و جلو گیری از کاهش اب بدن خود مبادرت به خوردن اب بیشترمیکنند
2-رطوبت مطلوب
میزان رطوبت نسبی (میزان ای موجود در هوا& برمیزان تنفس شترمرغ تاثیر دارد هر قدر میزان رطوبت بالاتر ازحد مطلوب باشد تنفس سریعتر میشود هنگامی که پرنده درمعرض رطوبت بالا و حرارت بالا قرار گیرد نمیتواند به اندازه کافی سریع تنفس کند و گرمای بدن رادفع کند. رطوبت نسبی برسرعت تنفس اثر می گذارد لذا باید رطوبت محل پرورش رادر محدوده مناسبی کنترل نمود.
3-نرمطلوب:
در طی چند روز نخست جوجه ها نور دائمی مستمر برای رشد انها لازم است وجوجه ها در روشنایی می توانند با محیط اطراف خود اشنا شوند وبه سرعت محل اب و غذا را پیدا کنند.پس از انکه جوجه ها چگونگی خوردن اب وغذارا اموختند می تواند الگو نور راتغییرداد در این راستا باید جدول زمانی نور براساس برنامه هفتگی که شرکت مولد جوجه شترمرغ توصیه نموده است تنظیم واجرا شود..شدت نور نیز درسنین مختلف باید مورد توجه قرارگیرد.
4-اب اشامیدنی
جوجه های جوان به ازاءهرواحد وزن بدن مقدار بیشتری اب نسبت به جوجه های بزرگتر مصرف می کنند از اینرو باید برای تامین اب مورد انها 2-3بار در روز به صورت تازه وسالم در اختیار انها قرار گیرد . دمای اب اشامیدنی نیز نباید بالا باشد زیرا از نوشیدن ان خودداری می کنند
افت میزان مصرف اب ودفع ارار سفید و غلیظ شدنادرار نشانه بروز مشکل در جوجه ها است. مدفوع نیز سفید وسخت میشود از اینرو باید میزان مصرف روزانه اب وهمچنین کیفیت و حرارت ان مرتب کنترل شود واشکالات موجود برطرف گردد.
5-تغذیه
کمبود غذا یا اب مواد مغذی ازجمله استرس های محیطی به شمار می ایند که تاثیر فراوانی بر رشد وحیات جوجه ها دارند باید توجه داشت که تا قبل از تفریح جوجه ها غذایشان تامین شده باشد.اگرچه کیسه زرده غذای مورد نیاز جوجه را پس از تفریح فراهم می کند. اما مواد خوراکی باید در همه شرایط در دسترس باشذ؛حداقل به اندازه مصرف هفته نخست مواد غذایی راباید در ظروف کاملا پهن تقسیم کرد اما این ظروف نباید به میزانی پهن باشد که جوجه ها نتوانند از ان خارج شوند. به عنوان یک قاعده کلی این ظروف نباید ازپهنای جوجه در هر سن عریض تر باشد. پس از هفته اول در صورت تمایل می توان برنامه رژیم غذایی جوجه ها را اعمال کرد.
شترمرغ ها از جمله پرندگان طماع محسوب میشوند وتازمانی که ازپرخوری خفه شوند به خوردن ادامه میدهند.در نتیجه غذا در شکمشان انباشته میشود که پس از هفته نخست به جای ارائه غذای زیاد دریک وعده میزان محدودی ازسبزیچات تازه و مواد خوراکی خشک در وعده های متعدد (دو یا سهبار در روز)در اختیار شترمرغ ها قرارگیرد.
جوجه هایی که به تازگی از تخم در امده اند به طورغریزی قادر به شناسایی غذا نمیباشند اماتمایل زیادی برای نوک زدن به تکه های کوچک از خود نشان می دهد. پس ازگذشت مدتی وباخوردن مواد مختلف انها به تدریج تفاوت میان مواد خوراکی و غیر خوراکی را فرا میگیرند و بدین ترتیب نوک زدن به مواد غذایی افزایش می یابد. تغذیه در شترمرغ یک فعالیت اجتماعی محسوب می شود واین پرندگان تمایل دارند در صورت امکان به طور گروهی غذا بخورند.
در طبیعت جوجه ها به دنبال مادرشان راه می افتند و هرکجا وهر زمانی که او برای خوردن غذا می ایستد انها هم جمع میشوند ودر عمل نوک زدن شرکت می کنند. این رفتار اجتماعی می تواند به تحریک جوجه های جوان شترمرغ برای خوردن غذا کمک کند. که شیوه موثر برای ترغیب جوجه های جوان شترمرغ برای خوردن غذا کمک کند که شیوه موثر برای ترغیب جوجه های جوان که تازه سرازتخم بیرون اورده اند می باشد همان طور که پیشتر ذکر شد ان است که انها را در کنار یک جوجه بزرگتر که غذا خوردن را به خوبی ااموخته است با یک جوجه مرغ گوشتی قرار دهیم . در صورت استفاده از طریق دوم اطمینان یابید که این جوجه واکسینه شده و نوکش نیز چیده شده باشد تانتواند به سر جوجه های کوچکتر نوک بزندو انهارا زخمی کند.
غذا باید دور از گرمای مستقیم نگهداری شود تا باخنک شدن ان از فعالیت ویتامین های محلول در چربی ک ،آ،دی وای جلوگیری گردد.
شترمرغ ها به سنگ ریزه احتیاج دارند تا سنگدان (شکم عضلانی)بتواند مواد خوراکی را خرد کند . با این حال نباید به هیچ عنوان سنگ ریزه را بدون امادگی قبلی به غذای انها افزود. لازم است که در مراحل اولیه با خرده سنگ هایی به بزرگی 1-2 میلی متر شروع کرده و همراه با بزرگ تر شدن جوجه ها اندازه سنگ ها نیز افزایش یابد. انتخاب خرده سنگ ها باید با دقت انجام گیرد که حل شدنی نباشد خردشونده نباشند (یعنی به راحتی شکسته نشده وبه قطعات کوچک تقسیم نشود)لبه تیز نداشته باشند و به قدری محکم باشند که بتوانند در برابر فشار سنگدان مقاومت کنند
6-ورزش روزانه
از سنین پایین جوجه های شتر مرغ را وادار به تحرک وورزش نموده این امر به سلامتی انها کمک کرده و سبب تقویت سیستم گردش خون و شکل گیری درست عضلات و استخوان ها میشود ورشد انها را بهبود می بخشد.
برای این منظور از محوطه جلوی جایگاه استفاده میشود وبا روش های مختلف انها راوادار به تحرک وورزش نمود .برخی از تولید کنندگان توپی را در محل نگاهداری به عنوان اسباب بازی برای جوجه ها قرار می دهند در هنگام ورزش وتحرک باید جوجه هارا تحت کنترل قرار داد تا از خوردن مواد خارجی و انباشتگی دستگاه گوارش پیشگیری شود.
در ابتدا جوجه ها ممکن است به هواخوری برای دوره های زمانی کوتاه نیازمند باشند و سپس به داخل برگردانده شوند. طول مدت خروج (هواخوری)را میتوان وقتی که جوجه ها بزرگ تر شدند و اگر اب و هوا اجازه داد بیشتر کرد در داخل نگه داشتن پرنده ها در شب تا زمانی که چند هفته سن دارند لازم است.
جوجه ها نیازبه یک بهاربند برای گردش و جست و خیز دارند،زیرا تحرک سبب مصرف انرژی و جلو گیری از وارد شدن استرس شده و از دفرمه شدن پاها جلوگیری می کند . حداقل فضا برای هر جوجه در جایگاه مسقف در شروع پرورش 25%متر مربع و در بهار بند 1متر مربع است در سه ماهگی این مقدار به2 متر مربع فضای مسقف و 20متر مربع بهار بند افزایش مییابد ودر صورت وجود فضای کافی برای هر جوجه تا دو برابر قابل افزایش است برای شترمرغ های3تا6ماه3تا5 متر مربع فضای مسقف و تا 20متر بهار بند در نظر گرفته میشود گردشگاه باید در ارام ترین نقطه جایگاه بوده وطول ان بیشتر از عرضش باشد تا جوجه ها به اسانی بدوند در روزهای گرم وخشک تابستان می توان از سه روزگی جوجه ها را به تدریج به گردشگاه اورد. در هوای مرطوب این کار از هفته ششم به بعد انجام می گیرد باید نور کافی رای تامین ویتامین دی 3فراهم باشد. برای گردش میتوان جوجه ها را بروی علف هایی بصورت کوتاه بریده شده اند قرار داد گردش باید زمانی انجام شود که دمای هوا بالای60درجه فارنهایت باشد.در ضمن جوجه ها باید از تابش شدید افتاب و همچنین باد وسرما حفظ شوند زیرا به این موارد حساس می باشند و جوجه های خردسال تا سن 2تا 3 ماهگی رادر هنگام عصر باید به جایگاه سقف داز باز گرداند برای جوجه های خردسال فراهم کردن غذا در هنگام شب چندان ضروری نیست ولی اب باید حتی در هنگام شب هم در دسترس جوجه ها باشد.
مدیریت پرورش شترمرغ ها در سنین 6-14 ماهگی:
اغلب به صورت دستی بدون استفاده از مرتع در جایگه مخصوص تغذیه میشوند در افریقای جنوبی پرورش دهندگان حرفه ای هزاران شترمرغ را در گروههای 100قطعه ای در یک یا دو جایگاه نگاهداری می کنند. این امر احتیاج به سرمایه گذاری زیاد و تجهیزات کافی و بازار مطمعن دارد عوامل مشخص کننده میزان رشد عبارتند از :سن ، توع نزاد، کیفیت، کمیت غذا و نحوه دیریت .
میزان رشد شترمرغ از سن 3ماهگی کاهش می یابد. در مزرعه پرورش شترمرغ برای حداکثر سود اوری بلند مدت میزان رشد یکی از مهم ترین شاخص عای انتخاب انهاست. هرچه شرایط محیطی مناسب تر باشد نیازهای نگهداری بدن کم تر می شود و بنابراین نتیجه ان افزایش میزان رشد است.
تنش های محیطی میتواند ضربه ای ویرانگر برعملکرد جوجه شترمرغ ها داشته باشند توجه به عواملی مانند درجه حرارت رطوبت تغذیه صحیح دسترسی به اب و مهار و پیشگیری از بیماری ها تنش را در طول چند هفته نخست عمر شترمرغ به حداقل میرساند
.مدیریت شترمرغ های مولد
شترمرغ ها چراگاههای وسیع را ترجیح می دهند ولی چراگاه بسیار بزرگ می تواند منجربه وحشی شدن پرنده و مشکلات بعدی شود از نظر محدودیت های اقتصادی پرورش دهندگان چراگاه های مزارع خود را بهد0/5تا 1هکتار زمین کشت نشده محدود می کند.برای پیشگیری از نزاع بین نرها و اسیب های احتمالی باید چراگاههای محل پرورش شترمرغ های مادر مجاور هم حصارکشی و جدا شود هر استرسی مثلا حضور تعداد زیادی مهاجر ناشناخته در یک روز و سگ ها ممکن است تولید تخم را کاهش دهد.
جفتگیری شترمرغ های مولد
شترمرغ ه معمولا پس از 2تا 4 سالبسته به نژاد شرایط اب و هوایی منطقه ووضعیت تغذیه و مدیریت به سن بلوغ می رسد و اماده جفت گیری و تولید تخم جوجه کشی میشود.
در شرایط جفت گیری طبیعی معمولا تعدادی شترمرغ نر برای انتخاب جفت به رقابت می پردازند که موجب ایجاد بر خوردهایی بین انها نیز خواهد شد . گاهی چند شترمرغ نر به تعقیب شترمرغ ماده مشترک مورد نظر میپردازند در این شرایط معمولایکی از شترمرغ های موفق به جفت گیری باشتر مرغ ماده خواهد شد ودر این شرایط جفت گیری برخلاف شرایط عادی و مساعد همراه با خشونت وتندی وبدون هرگونه ابراز احساسات عاطفی یا حرکات موزون و رقص عاشقانه ای از سوی شترمرغ نر انجام خواهد پذیرفت.
در دنیای وحش شترمرغ ها عموما درگروهای کوچک وپراکنده ویا تنها یافت میشوند طی فصل جفت گیری نرهای سرگردان هر کدام به تنهایی گروهی را که شامل یک یا بیشتر از شترمرغ های ماده است تشکیل میدهند.
توصیه های زیادی در خصوص ازمایش وبررسی باروری های نرها شده است . اگر یک نر با ماده ناسازگار است زوجین باید تغییر یابند به هر حال بدون تحقیق وبررسی کامل به موفقیت دراین زمینه نخواهیم رسید. انتقال یک شترمرغ از جایگاه به محل دیگر می تواند منجربه توقف تخم گذاری به مدت 6هفته گردد.برای این که زوجین پرنده بتوانند قلمرو خود را تعیین و رفتارهای تولید مثلی شان را هماهنگ سازند لازم است در کنار همدیگر پرورش یابند در امریکا سیستم توسعه یافته ای وجود دارد که به ماده ها اجازه انتخاب نرها را میدهد بدین ترتیب که ماده با قرارگیری در محل مخصوص در چراگاه بعداز یک یا دو روز نر را انتخاب می کند نشانه این انتخاب این است که شب در کنار نر انتخابی خود استراحت میکند بعد از گذشت3-4 روز یا تکمیل شدن رابطه انها می توانند انهارا در کنار یکدیگر در یک جایگاه کوچک و به طور جداگانه ودور ازهم نگهداری شوند استراحت مناسب موجب توسعه تحریکات جنسی نرها شده و از طرفی باعث هم زمانی مرحله همه پرندگان نگهداری شده می شود تحقیقاتی که طی سالهای 1997-1996 انجام شد نشان داد که وقتی دو جنس در طی دوره استراحت ازیکدیگر جدا بودند در مقایسه با حالتی که در تمام مدت در کنار یکدیگر بودند باروری 6% افزایش یافته است اگرچه در هر دو حالت تولید تخم مشابه بود.
پن های تولید مثلیشترمرغ های اهلی در شرایط مدیریت متمرکز شامل یک مرغ نر و1تا4 شترمرغ ماده است البته معمول ترین ترکیب شامل یک جفت نر و ماده ویک یا نر ودو ماده است. در مدیریت نیمه متمرکز تعداد پرندگان در یک گله تا40قطعه میرسد نسبت شترمرغ نر وماده در این گله ها معمولا 3نر به5 ماده یا 2نر به 3 ماده است درصد شتر مرغ نر نباید خیلی کم در نظر گرفته شود زیرا ممکن است درصد باروری کاهش یابد
باید حداقل فضای مورد نیاز را برای شترمرغ های مولد در نظر گرفت برای مثال در جایی که امکان چریدن مهیا نیست حدود 1000تا3000متر مربع به ازای هر گروه و با اضافه شدن هر ماده 300 متر مربع در نظر گرفته شود ودر شرایط استفاده از مراتع و زمین یونجه زار برای هرجفت مولد 8000متر مربع و برای هر شترمرغ ماده اضافی 200متر وبرای هر شترمرغ نر اضافی 800متر مربع در نظر گرفته شود چون شتر مرغ های هراسان به سرعت می دوند و سپس در حالت پرواز میگیرند بنابراین باید حداقل طول هر پن 50متر باشد.
پن های تولید مثلی باید با دو حصار به فاصله 1/5 متر از همدیگر جدا گردند تا از جنگ های احتمالی شترمرغ های نر دو جایگاه مجاور جلو گیری شود از درختان میتوان به عنوان حصار و سایبان استفاده کرد.
فصل جفتگیری
شترمرغ ها پرندگانی هستند ودر فصل خاصی از سال جفتگیری و تولید مثل می کنند فصل جفت گیری انها هرسال حدود6-8ماه طول میکشد با وجود این جفتگیری بسته به محل جغرافیایی و منطقه زندگی تغیر می کند در نیم کره شمالی جفتگیری در ماه فروردین شروع و در ماه شهریور خاتمه می یابد در نیم کره جنوبی در ماه مرداد شروع در اسفند خاتمه می پذیرد ولی معمولا جفت گیری شترمرغ در اخر زمستان تا اخر تابستان ادادمه دارد در اروپا فصل جفتگیری شترمرغ از ماه اسفند شروع تا شهریور ادامه دارد در ایران اغلب زمان جفتگیری از اسفند اغاز و تا اخر شهریور ادامه پیدا میکند.
فصل چهارم
تغذیه شترمرغ
شترمرغ بی تردید بزرگترین پرنده زنده دنیاست قدشترمرغ بالغ نربه 2/4 متر و وزن ان به 140کیلو گرم میرسد. شترمرغ ماده یک مقدار کوچکتر است این پرندگان قدرت پرواز ندارند در حیات وحش شترمرغ ها علف خوار نیستند جیره غذایی این پرندگان علاوه بر انواع گیاهان دانه ها و میوه ها شامل حشرات مارمولک ها پستانداران کوچک و حتی تخم سایر پرندگان میباشد.
در زیستگاه طبیعی این پرندگان که عمدتا علفزارهای خشک و مناطق نیمه خشک میباشد انها قادر به زندگی بروی چراگاههای فقیری هستند که حتی گاو و گوسفند قادربه زیست نمودن در ان مناطق نیستند.
سیستم گوارشی متفاوت شترمرغ باسایر پرندگان
شترمرغ ها نظیر تمام پرندگان تک معده ای هستند لیکن برخی ویژگی های جالب انا تومیکی دارند.
شترمرغ ها چینه دان ندارند قسمت ابتدایی گردن به شکل یک کیسه درامده که غذا در ان تجمع پیدا میکند تا زمانی که پرنده سر خود را بالا اورده وغذا را ببلعد قسمت انتهایی گردن اتساع یافته و تشکیل معده ترشحی (پیش معده )را می دهد که به معده اصلی (سنگدان)متصل میشود زبان شترمرغ دارای لبه های غیر تیز بوده وبه طرف عقب بروی خود زبانچین خورده وتشکیل یک کیسه کوچک را می دهد مری شترمرغ به وضوح پهن است و زمانی که منقبض میشود شیارهای طولی بی شماری در ان ایجاد میشود .
انواع سینه پهنان فاقد چینه دان هستند.مری مستقیما به معده (پیش معده)وصل میشود که در داخل حفره سینه قرار دارد. پیش معده شترمرغ بزرگ قابل اتساع وبا دیوارهای نازک است.
در مقایسه با اکثر پرندگان که تمام سطح داخلی پیش معده(معده ترشحی) انزیم های گوارشی را ترشح می کنددر شترمرغ ترشح انزیم واسید معده تنها به 25 درصد سطح کل لایه داخلی پیش معده محدود شده است. در حدود 300غده وظیفه ترشح اسید هیدروکلریک و انزیم پپسین را انجام میدهند.
پیش معده از طریق یک مجرا به سنگدان ارتباط دارد این مجرا به اندازه کافی بزرگ است که اجازه عبور هر جسم خارجی را از پیش معده به سنگدان بدهد سنگدان دارای دیواره ضخیم بوده وساختمانی شبیه به سنگدان پرندگان دانه خور دارد اگرچه هم پیش معده وهم سنگدان ممکن است به طور طبیعی حاوی سنگ های کوچک باشد با این حال انسداد روده ها خصوصا در جوجه های کم سن رایج است.
لایه تیره رنگ و محکم پیش معده و معده شترمرغ ازپروتینهای ترشح شده از غدد این
3عضو به همرا پوست وسلولهای کنده شده از بافت های انها پوشیده است . روده باریک نسبتا کوتاه ومستقیم است در حالی که روده های کور طویل وبزرگ است وقادر به هضم اقلام حجیم موادغذایی وجذب مایعات انها است.
باتوجه به فیزیولوژی شترمرغ در سنین مختلف حداقل پنج نوع جیره مجزا در نظر گرفته شده است.
1.جیره اغازین :از سن0تا3ماهگی
2.جیره رشد :از سن 3تا12ماهگی
3.جیره پایانی ونگهداری:ازسن11تا14ماهگی ودوران عدم تخم گذاری(نگهداری)مولدها
4.جیره تولید مثلی:کمی قبل از فصل تولید مثل ونیز در خلال ان
5.جیره دوران پرواری:ازسن 3ماهگی تا کشتار
امروزه پرورش شترمرغ ها بلافاصله پس از ان که جوجه ها سراز تخم بیرون اورند اغاز میشود پرورش نرها و ماده ها نیز به طور مجزا انجام نمیشود در صورتی که شترمرغ ها صرفا برای استفاده از گوشت وچرم پرورش یابند می توان نرها را به طور جداگانه نگهداری کرد چون از رشد سریع تری برخوردارند و نیاز بیشتری به پروتین دارند و نیز نسبت به ماده ها به منابع خوراکی مناسب تری در طولانی مدت نیاز ندارند ماده ها زودتر به مرحله کاهش رشد روزانه می رسند و بنابراین باید نسبت به نرها با وزن کم تری به بازار فروش فرستاده شوند پژوهش بروی احتیاجات خوراکی شترمرغ های نر وماده اهمیت نگهداری جداگانه شترمرغ های نر و ماده را روشن می سازد.
ار انجا که دستگاه گوارش جوجه ها به تکامل نرسیده است باید برای جوجه ها جیره هایی با قابلیت هضم اسانتر وپروتیین بالاتر در نظر گرفته شود. در مورد مصرف پودر ماهی نظریه های مختلف وجود دارد.زیرا بعضی ها اعتقاد دارند مصرف ودر ماهی باعث جراحاتی در سنگدان می شود به هر حال باید سعی کرد از پودر مالهی باعث جراحاتی در سنگدان میشود به هرحال باید سعی کرد ازپودر ماهی مرغوب استفاده نمود در صورت شک وتردید میتوان ازپودر گوشت استفاده نمود. استفاده از چربی نیز در جیره های جوجه رایج است ولی باید مواظب بود تا چربی زیاد باعث اسهال نگردد میزان چربی باید کمتز ار 8%باشد.
تغذیه جوجه ها از یک روزگی تا سه ماهگی
به دو مرحله حساس تقسیم بندی میشود.
-تغذیه هفته اول پرورش
-تغذیه بعداز هفت روزگی تا 3ماهگی
احتمالا دو عامل اصلی در بقای جوجه ها نقش دارند 1.تغذیه و بهداشت و2. مهارت کاری و تجربه .عدم وجود خوراک یا تغذیه غلط تنش های محیطی هستند که ضربه چشمگیری بر رشد و بقای جوجه وارد می کنند. هرچند کیسه زرده طی چند روز نخست پس از تفریخ مواد مغذی ضروری برای جوجه را تامین میکند ولی همواره باید مقداری خوراک برای هفته اول در دان خوری ها موجود می باشد پس از هفته ی اول می توان در صورت لزوم برنامه های محدودیت خوراک را بکار برد.
شترمرغ ها پرخور بوده وتا پرشدن شکمشان به خوردن ادامه میدهند پس ازهفته ی اول منطقی است که مقدار محدودی علوفه سبز تازه در اختیار انها گذاشت و خوراک خشک به دفعات بیشتر (2تا3بار در روز) به جای یک بار به انها داده شود
جوجه های تازه تفریخ شده توانایی اثر برای تشخیص خوراک ندارند اما تمایلی قوی به نوک زدن به اشیای کوچک نشان میدهند ب گذشت زمان انها به تدریج یاد میگیرند که بین ذرات خوراکی وغیر خوراکی تفاوت قاعل شوند و از این رو نوک زدن به خوراک افزایش می یابد در شرایط طبیعی جوجه ها دنبال مادرشان حرکت کرده و هر کجا که او برای نوک زدن بایستد دورش جمع شده و شروع به نوک زدن می کنند از این رفتار اجتماعی میتوان در تحریک خوراک دادن جوجه ها ی جوان استفاده نمود یک روش موثر برای تشویق جوجه های تازه متولد شده به خوراک خوردن قراردادن یک جوجه بزرگتر یا مرغ گوشتی در کنار ان هاست اگر از مرغ استفاده میشود باید نوک چینی شده باشد زیرا در غیر اینصورت میتواند با نوک زدن به سر جوجه ها به انها صدمه وارد کند.
لازم است که به جوجه ها خوراک مرطوب اغازین با کیفیت بسیار بالا وبصورت ازاد خورانده شود ضمنا باید ان را با برگ یونجه خرد شده یا علوفه مغذی مشابه مخلوط نمود هیچ شرایطی نباید ساقه یونجه یا هر علوفه فیبردار دیگری به شترمرغ ها خورانده شود زیرا باعث انباشتگی شدید روده می گردد. برگ های یونجه را باید از ساقه ان جدا کرد سپس با دست یا با علوفه خرد کن خرد نمود ممکن است این عمل بسیار سخت بوده و به هزینه ودقت زیادی نیاز داشته باشد اما از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که در واقع تضمین جان جوجه ها لازم است لازم بذکر است که خوراک آغازین جوجه هایی که تازه ازتخم سر در می اورند باید کاملا مرطوب باشد .
برای جلوگیری از خشک کردذن خوراک باید ان را دور از حرارت مستقیم قرار داد شترمرغ ها برای اسیاب کردن خوراک در سنگدان نیاز به سنگ ریزه دارند زیرا شن به هضم غذا کمک میکند اما نباید مقدار این شن بیش از حد نیاز باشد زیرا مصرف زیاد باعث انباشتی شدید روده میشود درابتدا انها شاداب بنظر میرسند اما پس از سه هفته علائم انباشتگی روده اشکار میود نکته مهم دیگر اینکه باید قطر سنگریزه ها از 1-2میلی متر شروع شده وبا رشد قطر ان افزایش می یابد.
طی چند روز عمر اول جوجه باید نور دائم برای جوجه ها فراهم نمود توانایی در دیدن محیط به جوجه کمک میکند تا به سرعت محل خوراک و اب را پیدا کند پس از انکه طرز خوراک واب خوردن را یاد گرفت میتوان از یک برنامه نوری مشخص بسته به هدف تولید استفاده کرد.
جوجه شتر مرغ ها ممکن است در 24 ساعت اول هنگامی که با کیسه زرده زندگی می کنند خوراکی نخورند جیره اغازین جوجه ها باید براساس یک جیره ثابت تجاری و یا یک جیره با کیفیت خوب شامل حداقل 22 درصد پروتین باشد تا بدن جوجه تشویق شود که کیسه ی زرده ای را که درست قبل ازهیچینگ بوجود امده به مصرف برساند کیسه زرده راه فراهم اوری سریع نیازهعای تغذیه ای در طبیعت است همچنین کیسه زرده مقداری مصونیت تاثیر پذیر ایجاد می کنمد که ممکن است جوجه ها را به طور موفقیت امیز در مکبارزه برای بقا علیه بیماریهای اینده در زندگی کمک کند
هرگز به جوجه ها خوراک مانده یا حتی خوراکی که به سالم بودن ان شک دارید نخورانید واز نمونهکپک زده به عنوان خوراک برای پرنده استفاده نکنید.البته معمولا جوجه های جوان ان را نمی خورندپیوسته باید خوراکی سبک و قابل دسترس برای جوجه های کمتر از سه هفتهخ مهیا باشد
بعضی از خوراک های تر و تازه مانند اسفناج که شامل اسید اگزالیک هستند باعث اختلال در جذب کلسیم در بدن شترمرغ شدهو مشکلاتی را برای پاهای حیوان ایجاد می کند خیلی مهم است که جوجه ها یونجه با کیفیت بالا و نرم ب خوبی خرد شده به طور آ زاد دریافت کننند.
تامین کلسیم فسفر وسدیم در جیره های خوراکی استارتر در رشد و نگهداری بسیار حائز اهمیت و حیاتی است وجود پودر صدف و سنگ اهک جوجه ها ضروری است این افزودنی ها به رشد اسکلت بدن کمک می کند اسکلت عضو بسیار مهمی است مخصوصا در شش ماه اول که پرندگان یک فوت در ماه رشد می کنند همزمان با رشد جوجه شتر مرغ میتوان خوراک فیبردار بیشتری به انها خورانددر بعضی از مزارع جوجه ها را در مرتع یونجه رها می کنند تا خودشان تغذیه کنند.
بعداز سه هفتگس جیره اغازین را در دو دوره ی 30دقیقه ای به جوجه ها بدهید پلت های یونجه خوب پوسته صدف و سنگ ریزه باید از سه هفتگی همیشه در اختیار جوجه ها قرار داشته باشد
همچنین اب تمیز در همه اوقات باید در اخحتیار جوجه ها قرار بگیرد اگر به جوجه ها اجازه استفاده از چراگاه را بدهید نباید انها از اب استخر که راکد است استفاده کنند زیرا جوجه های جوان ممکن است در صورت استفاده از اب راکد دچار بیماری شده و تلف شوند .
ظروف اب جوجه های شترمرغ باید در هر سنی به اندازه پهنای جوجه باشد تحقیقات اخیر نشان میدهد که جوجه شتر مرغ ها به ازای هر واحد وزن بدن نسبت به شتر مرغ های بزرگتر اب بیشتری مصرف می کنند این موضوع بر بازده اثر در مانی اب قبل از سن 4هفتگی اثر میگذارد . اب خالص محرک کاملا مناسبی برای نوک زدن جوجه ها نیست در حالی که اب رنگی اثر بهتری دارد . برای ب حداقل رساندن اتلاف اب بدن باید حداقل روزی 2 بار اب تمیز و تازه در اختیار جوجه ها قرار داد تمام اب خوری ها باید به طور روزمره تمیز شده ودر صورت امکان به صورت هفتگی ضد عفونی شوند.
هنگام تنظیم جیره های غذایی برای جوجه های شترمرغ باید چند اصل مهم را در نظر داشت ایا شترمرغ ها برای گله های پرواری پرورش مییابند یا گله های مادر . رشد اولیه ی انها باید کاملا کنترل شود تا از هرگونه اختلالات ناشی از رشد سریع مانندناهنجاری های استخوانی وپا جلو گیری شود چناچه جوجه ها سریع پرورش داده شوند این مساله بدون تردید منجر به افزایش درصد ناهنجاریهای پا میشود زیرا بدین ترتیب فشار بیشتری روی پاها می ایند بنابراین توصیه می شو.د در خلال سه تا چهار ماه نخست زندگی جوجه ها بعضی از محدودیت های خوراکی رعایت شود می توان گفت متدهای محدودیتی کیفیتی و کمیتی خوراکی از مناسب ترین شیوه ها ب شمار می ایند.
تکرار خوراک دهی مقادیر کم خوراک ومصرف ان را ذبه دقت تحت نظر داشته باشید مقداری خوراک دهید که فقط اندکی بیشتر از حد نرمال در هر بار باشد در زمان های معین و مرتب خوراک بدهید چرا که جوجه ها برنامه اجباری خوراک را دوست دارند وبه دنبال ان میگردند به دنبال فهم عادات غذایی جحوجه ها باشید و به راه هایی فکر کنید که بدون تغییر در جیره می توان مکقدار خوراک را زیاد کرد.
افزودن ویتامین ومواد معدنی به اب جوجهها
در برخی مزارع این عمل انجام میشود ولی احتیاج به شخصی دارد که به دقت مراقب ان باشد اول باید ب دقت مطالعه کرد که چرا افزودن مینرال و ویتامین به اب ضروری است جیره باید طوری طراحی شده باشد که تامین کننده کلیه نیازهای پرنده باشد اگر این طور نیست جیره باید با دقت تجزیه و تحلیل گردد تا دلیل ان فهمیده شود در برخی موارد افزودن مواد معدنی و ویتامین ها به اب جوجه می تواند در مواد خوراکی اصلی تداخل ایجاد نمود و باعث ایجاد اثر منفی گردد
باید جیره بالانس شده باشد و جوجه های به مقدار مساوی خوراک بخورند. افزودن مواد معدنی وویتامین ها به اب گاهی رنگ و بوی اب را تغییر می دهد و باعث میشود جوجه ها کم تر از اب بنوشنوو طبیعتا کمتر از میزان نیاز اب دریافت میدارند
تغذیه دوران رشد از سه ماهگی تا یک سالگی
همچنان که شترمرغ ها بزرگتر میشوند اختیاجات خوراکی انها تغییر می کند تاکید اصلی بر افزایش انرژی و فیبر مواد خوراکمی و کاسته شدن از درصد پروتیین خام خوراک است. در چهار تا پنج ماهگی فیبر موجود در مواد خوراکی باید به 10-11درصد افزایش یابد. این مساله برای رشد مناسب پرها ضروری است.
ارزش کالری مواد خوراکی باید در حدود 1 تا 1/5 مگا ژول در کیلو گرم کاهش داده شود درصد پرو تیین ناخالص باید تاچهار ماهگی به تدریج تا حدود18-20درصد کاهش یابد.
تعادل میان کلسیم و مقادیر فسفر قابل دسترس در مواد خوراکی باید به اندازه 2/1-1/8 حفظ شود بنابراین لازم است برنامه تغذیه از پیش تعین شود.
تغذیه پرندگان پراوری.
این گروه شامل شتر مرغ های بین سه ماهگی تا سن کتار یعنی 10 تا 14 ماهگی می باشد. هدف اصلی از تغذیه این پرندگان استفاده از استعداد بهینه از پتانسیل رشد و جلو گیری از اتلاف خوراک می باشد با افزایش سن ضریب تبدیل خوراک افزایش یافته ودر نتیجه اضافه وزن روزانه کاهش می یابد توصیه می گردد برای پرندگان در حال رشد در شروع و پایان دوره رشد از جیره های متفاوت استفاده شود.
چنانچه شتر مرغ ها فقط برای گوشت و چرم پرورش یابند می توان نرها را جداگانهپرورش داد زیرا انها سریع تر رشد کرده نیاز به جیره های با پروتیین بالاتر داشته و به عنوان تبدیل کننده های خوراک برای دوره طولانی تری نسبت به ماده ها از کارایی بیشتری برخوردارند . ضریب تبدیل نرها زودتر خراب شده و لذا مجبورند در وزن های پایین تری نسبت به ماده ها روانه بازار شوند. افزایش وزن ورشد مطلوب بدون جیره ای که از نظر تغذیه ای متعادل باد دست نیافتنی است. تمام مواد غذایی ضروری شامل انرزی پروتیین امینو اسیدها ویتامین ها و مواد معدنی در هروز از زندگی پرنده برای دست یابی به رشد مورد نظر تولید به شکل قابل هضم و جذب باید در جیره موجود باشد. رشد شترمرغ ها در سنین مختلف در جدول نشان داده شده است. این نکته حایز اهمیت است که به وزن دلخواه بدن در سنین پایین دست پیدا کنیم
بسیاری از تولید کنندگان شترمرغ جیزه غذایی استاتر و یا اب مصرفی شترمرغ های یک روزه را با مکمل های محتوی اجزای ترکیبی زیر تکمیل می نمایند:1. الکترولیت ها:نسبت مناسبیازk:naنیاز پرنده را تامین کرده و جذب رطوبت در طول مرحله اولیه زندگی نرمال خواهد بود تعادل الترونیکی بدن در زمان مصرف ماده خشک ب منظور جلوگیری از کاهش اب بدن جوجه یک روزه الزامی است..
2.اسید:phدستگاه گوارش را پایین خواهد اورد پرنده های جوان مقادیر محدوی اسید معده که برای هضم مولکول های پروتیین مفید است ترشح می نمایند. لذا مکمل هایی اسیدی به پرنده جوان در هضم پروتیین جیره خوراکی استارتر کمک بسیاری می کند.
3اآنزیم:مکمل های آنزیمی (آمیلاز،پروتئاز و سلولاز) در هضمم نشاسته،پروتیین و فیبر به پرنده جوان کمک می کنند.
4.ویتامین ها :مکمل های ویتامینی مانند adeوب کمپلس توصیه میشوند تا قدرت ایمینت برغلیه عفونت هاو سایر بیماریها افزایش دهند.
تغذیه شترمرغ از یک سالگی تا سن تولید مثل
نگهداری از پرنده ها در شرایط اولیه از اهمیت خاصی برخوردار است . چاقی یکی از مشکلات اساسی است که شترمرغ ها از سن یک سالگی تا اغاز دوران تولید مثل با ان مواجه میشوند. هم چنین گرسنگی و تغذیه نامناسب بلوغ جنسی را به تاخیر می اندازد و منجر به عملکرد ضعیف در دوران تولید مثل میشود.
بنابراین در این دوره ترکیبی از محدودیت های کیفی و کمی خوراک میتواند مثمر ثمر باشد یک جیره خوراکی متعادل شامل کلیه ویتامین ها و موادمعدنی اما با پروتین وانرژی کم را باید اتخاذ کرد.
فیبر موجود در جیره غذایی باید تا 5درصد افزایش یابد. پرندگان باید روزانه 1/5تا 3 کیلوگرم جیره غذایی داشته باشند در طی دوره سرما افزودن یک منبع غذایی انرژی(مانند چربی)توصیه می شود.
جیره های غذایی که در بالا به ان اشاره شدرا می توان در فصل های تولید نیز بکار گرفت. جدا سازی تغذیه شترمرغ های نر و ماده در غیر از دوره تولید مثل ترجیح دارد. بعداز 14 ماهگی تا زمان رسیدن ماده ها به زمان تخم گذاری حجم بدن ماده ها نسبتا ثابت است و می توان نیازهای غذایی انها تا رسیدن به سن بلوغ در 24 ماهگی در حد نگهداری در نظر گرفت شتر مرغ های بالغ ودر حال رشد با وجود علوفه تازه اگر به صورت ازاد تغذیه شوند روزانه حدود 1/5 تا 3 کیلو گرم کنسانتر مصرف خواهند کرد. خیلی مهم است که در پرورش پرنده ها علوفه همیشه در دسترس باشد و جیره از لحاظ کربو هیدرات ها کنترل شود تا از چربی اوردن اضافی بدن ممانعت کند. لذا اثر جیره های مورد استفاده باید نوع سیستم تولید و پرورش ووضعیت بدنی و فیزیولوژیکی پرنده در نظر گرفته شود.
تغذیه دوران تولید مثل
از سن هجده ماهگی باید برای شترمرغ ها یک جیره خوراکی دورهتولید مثل فراهم شود که لازم است به نحوه مطلوبی سرشار از انرژی و پروتیین وبافیبر مناسب باشد شترمرغ هایی که برای فصل تولید مثل اماده می شوند یا در فصل قرار دارند نیازمند سطح انرزی بالاتری هستند تا تولیدات خود(چه تخک چه اسپرم)را ادامه دهند اگرچه شترمرغ می تواند بعضی از فیبرهای موجود در جیزه خوراکی را به انرژی تبدیل کند اما پرندگان نیازمند یک منبع اماده و غنی از انرژی در طی فصل تولید مثل هستند.
لازم ب ذکر است که حدود 20در صد تخم شترمرغ را پوسته ان تشکیل می دهد که مهم ترین عنصر سازنده ان کلسیم است بنابراین افزایش میزان فسفر و کلسیم به ترتیب حداقل 4/3 گرم در هر کیلوکرم برای فسفر قابل دسترس(7/5 گرم فسفر کل) و 40گرم در هر کیلوگرم برای کلسیم در اغاز دوره تولید مثل یا در 18 ماهگی واجب و ضروری به نظر می رسد عدم دست یابی به این مهم ممکن است مانع از تخم گذاری یا منجر به درصد پایین تولید تخم جوجه در اوری از تخم های نطفه دار و افزایش تولید تخم های بی پوسته یا باپوسته نرکم شود.
احتیاجات غذایی شترمرغ های تخم گذار (مادر)
شترمرغ ها تقریبا در یک سالگی به95-90درصد وزنکامل خود می رسند بادست یابی به رشد کامل استخوانی وعضلانی پس از این سن افزایش متابولیمی بدن شترمرغ ناچیز است بلکه شاکمل دگرکونی هایی مهم متابولیسمی بدن عمدتا مربوط به رشد اندام های جنسی می باشد (تخمدان ها و لوله رحمی در مادهها و بیضه ها در نرها )
بعداز سن 174 ماهگی تا بلوغ جنسی که در سن 24 ماهگی فرا می رسد رشد توده بدن در پرندگان ماده نسبتا کم است و احتیاجات خوراکی را می توان مساوی با جیره نگهداری براورده نمود
این مساله اهمیت دارد که احتیاجات افزایش یافته برای مواد معدنی(کلسیم وفسفر)اسید امینه ها ویتامین ها و انرژی را قبل از این که اولین تخم شکل بگیرد پیش بینی نمائیم . دوره رشد فولیکول در ماکیان اهلی 3تا7 روز ودر شتر مرغ احتمالا 16 روز است . متعاقب ان نیازهای غذایی طی این روزها به مواد مغذی اضافه میشود که باید در جیره روزانه پرنده در نظر گرفته شود.
حداکثر نیاز 8 روز از این که اولین تخم گذاشته شود می باشد از این نقطه به بعد احتیاجات مواد مغذی برای تولید تخم ثابت می ماند و فقط و فقط بستگی به کیفیت مواد مغذی دارد که در هر تخم نمود پیدا می کند. این احتیاجات تا نصف یک تخم برای هروز می رسد (زمانی که شترمرغ هر دو روز یک بار تخم می گذارد )احتیاجات شترمرغ به اسید امینه ها و انرژی برای نگهداری و تولید تخم محاسبه شده است.
احتیاجات به هر اسید امینه در شترمرغ بر اساس وزن تخم تولید شده ووزن شترمرغ ماده محاسبه میگردد اگرچه مقادیر کلسیم 2تا3/5 در صد جیره خوراکی شتر مرغ های تخم گذار توصیه شده است ولی با مقدار کلسیم در حدود 1/6در صد ماده خشک در جیره نیز نتایج خوبی از نظر تولید تخم حاصل میشود.تغذیه های نرهای مولد
اطلاعات در خصوص نیازهای ویژه تغذیه ای شترمرغ ها همچنان در حال تکمیل شدن است جیره غذایی با کلسیم وفسفر کم برای پرورش جنس نر باید در نظر گرفته شود زیرا کلسیم و فسفر تنها برای تشکیل پوسته تخم لازم است و می تواند منجر به کاهش جذب عناصر معدنی منگنز روی و اهن در جنس نر شود
جیره غذایی تولید مثل به طور کلی برای پرندگان نر نامناسب است اما خیلی مشکل است که راه حل عملی برای این معمای غیر قابل حل پیدا کرد پرورش و نگهداری گروههای تولید مثلی در یک جایگاه ودادن جیره مخصوص شتر مرغ های ماده تخم گذار با انرژ ی و کلسیم بالا و امکان مصرف این جیره توسط نرها سبب مصرف زیاد کلسیم شده و مصرف زیاد کلسیم جذب روی را که در تولید اپسرم نقش اساسی دارد سد می کند هم چنین مصرف زیاد انرژ ی منجربه وزن اضافی در نرها میشود تغذیه جداگانه نرها در صورتی که عملا ممکن باشد به طور اشکارا راه حل ایده الی برای مشکل پرنده گان نر ی خواهد بود که ازجیره خوراکی شتر مرغ های تخم گذار مصرف می نمایند تغذیه جیره حاوی انرژی بالا به شتر مرغ ها موجب تراکم و رسوب چربی در بدن شده و می تواند منجر به تولید تخم های نابارور در ماده ها و کاهش کیفیت اسپرم در نرها شود
توصیه نمیشود که پرندگان نر را در مجاورت علف زار ها با جیره نگهداری پرورش داد این قبیل پرندگان را باید هر دوروز یک یا چند ساعت وارد سالن ماد ه ها نمود تا جفت گیر ینماییند اما فقط بعد از این که ماده ها بیشتر جیره خوراکی روزانه خود را مصرف نموده اند می توان این کار را انجام داد.
به طور کلی در تغذیه شترمرغ نکات زیر را باید رعایت کرد:
1.خوراک باید با کیفیت و با حداقل هزینه تهیه شود
2.جیره بالانس شده و براساس نیاز پرنده باید باشد.
3.خوش خوراکی جیره خیلی مهم است با اضافه کردن علوفه سبز پودر یا خرد شده به جیره می توان هم ان را خوش خوراک تر نمود و هم نیازهای فیبری پرنده را تامین کرد.
4. شترمرغ های بالغ می توانند 5 کیلو گرم خوراک در روز مصرف کنند . خوراک اضافه بر نیاز پرنده مساوی با هزینه تولید بیشتر و از همه مهم تر چاقی و کاهش باروری است . لذا می توان با علوفه های کم ارزش و حجیم کردن جیره در مصرف خوراک پرنده مدیریت مناسب را اعمال نمود.
مقدار خوراک مصرفی روزانه روزانه حدود1/5تا3% وزن زنده می باشد. تعداد دفعات خوراک دادن در روز 2 بار است و باید مقدارخوراک در هر نوبت طوری باشد که در عرض 2 ساعت خورده شود.
فصل پنجم
تولیدات شترمرغ
محصولات تولید شده از پرورش شترمرغ که مورد استفاده انسان قرار می گیرد عبارتند از :گوشت شترمرغ،پر و پوست و تخم شترمرغ
1-تولید گوشت مرغ
اعراب گوشت شتر مرغ را ار نوع بهترین گوشت ها می شناسند و ان را به عنوان دارویی شفادهنده برای بیماریهی رماتیسم میدانند از طرفی نیز برای التیام زخم های نیز مورد استفاده قرار می گرفت رو می های باستان تخم ئشتر مرغ را جهت مصارف خوراکی استفاده می نمودند شکار شتر مرغع برای قرن های متمادی رایج بوده سو مالی ها به وسیله ی تیر شترمرغ هارا شکار میکردند ویا بوسیله چوب انهارا صید میکردند دسترسی به گوشت شترمرغ با کشتار چیدن پرها خالی کردن امعا و احشا شکم انجام میشود فاصله زمانی کشتار و خالی کردن شکم پرنده نباید پیش از یک ساعت طول بکشد و معمولا شترمرغ ها در موقع کشتار بین 14 الی 16 ماه سن داشته ووزن انها به 95 الی 100 کیلو گرم می رسد
شترمرغ هایی که وزن انها کمتراز 75 کیلوگرم باشد ذبح نمی شوند بیشترین حجم گوشت پرنده در پاهاو رانها می باشد که حدود 30الی 38 درصد از کل وزن پرنده را تشکیل دهد پس از جداسازی استخموان از گوشت مقدار گوشت بالغ بر 22 کیلو گرم می شود که به رنگ قرمز بوده و دارای طعم لذیذ می باشد
سایر اجزای گوشت شترمرغ جهت تولید سس ویا خشک شده ان (جهت دودی کردن)در یک اتاق دود قرار داده می شود و اغلب اوقات این گوشت ها به سوئیس المان هلند با قیمت های بالا صادر می شود و از خصوصیات این گوشت برخورداری از پروتئیین بالا به همراه مقداری از چربی است
خصوصیات فیزیکی گوشت شتر مرغ
گوشت شتر مرغ تولید نسبتا جدیدی د ر بازار است شنخت درباره خصوصیات و موارد استفاده از گوشت شترمرغ محدود است در این موارد اطلاعاتی درباره خصوصیات فیزیکی و ارزش غذایی گوشت شترمرغ و استفاده از در نظر گرفتن ترکیبی از خصوصیات زیر تعیین می شود :
1- ارزیابی حسی(ظاهری)از طریق دیدن ظاهری گوشت بسته بندی شده 2- طعم گوشت طبخ شده 3-تردی و نرم بودن گوشت
عوامل موثر بر کیفیت گوشت شترمرغ عبارتند از : سن، پرنده، جنس پرنده،وزن و زمان کشتار؛روش بیهوش نمودن پرنده برای کشتار و میزان دمای سردی که لاشه در ان نگهداری میشود. تاکنون تاثیراتبیشتر این عوامل از نظر علمی مشخص نشده است از این رو باید به طور ازمایشگاهی مورد برسی و مطالعه قرار گیرند.
1- رنگ گوشت
اغلب رنگ اولین خصوصیت گوشت است که مصرف کننده مشاهده می کند علت قرمز رنگ بودن گوشت مرغ تا حدی می تواند مربوط به بالا بودن رنگدانه و پ هاش نهایی ان باشد میزان رنگدانه گوشت شتر مرغ بین ماهیچه های مختلف ان رنگ گوشت شتر مرغ براساس مقادیر درجه بندی شده از 1(گوشت قرمز تمایل به تیره )تا 8( قرمز تیره روشن ) در دامنه 4/5تا5/5قرار می گیرد . این تقسیم بندی نشان می دهد که دامنه های رنگ گوشت شتر مرغ بین قرمز تیره خفیف تا قرمز روشن قرار دارد در صورتی که رنگ گوت گاو عموما تیره گیلاسی خفیف تا گیلاسی متوسط است گاهی این ویز گی رنگی گوشت شترمرغ می تواند به دلیل مقدار زیاد خون تاثیر منفی بالقو های روی انتخاب مصرف کننده داشته باشد.
2-طعم و بوی گوشت شتر مرغ
این دو خاصیت از ویزگی های پیچیده ای است که تحت تاثیر بافت دما و پ هاش گوشت قرار می گیرند مصرف کنندگان اذعان داشتند که استیک گوت شتر مرغ مطبوع تر از فیله گاو است گوشت شتر مرغ به ویژه ناحیه ی پای ان دارای طعم بالایی است که شبیه به طعم گوشت ناحیه ران و پشت گاو است paleari
و همکاران بیان داشتند که گوشت شتر مرغ تمایز ویژه ای از نظر مزه دارد هرچند گوشت گاو به دلیل داشتن چربی درون ماهیچه ای خوش طعم تر است
3 تردی و نرم بودن گوشت شتر مرغ
گوشت سرخ شده شتر مرغ به دلیل نداشتن چربی درون ماهیچه ای خشک تر از گوشت سرخ شده گاو است که این ویزگی خود باعث افت اب نگذاری شده در گوشت میشود گوشت شترمرغ از نظر تردی کاملا شبیه بوقلمون است . اندازه گیری ذهنی درباره تردی و نرمی گوشت شترمرغ در بین د جنس نر و ماده شبیه هم بودند. همچنین رژیم غذایی (جیره پلت شده کامل در مقابل جیره با علوفه بالا)تاثیری بر تردی و نرمی واقعی چند ماهیچه مختلف شتر مرغ ندارد بافت پیوندی ماهیچه همراه تغییر سن بر نرمی وتردی گوشت تاثیر می گذارد گوشت شتر مرغ با داشتن میزان پایین بافت پیوند که ناشی از پایین بودن میان کلازن ان (44%) است از گوشت گاو با میزان کلازن (61%) متمایز می شود تهیه خوراک گوشت شترمرغ نسبت به گوشت گاو و خوک زمان بیشتری لازم دارد
گوشت شترمرع ph-4
phگوشت شترمرغ بین phگوشت نر مال(5و8)وphگوشت خشک ،سفیت وتیره(2و6)استphگوشت شترمرغ2-6ساعت پس از خون گیری و ذبح به حد نهایی خود می رسد در حالی که این زمان برای گوشت خوک ،گوسفند و گاو به ترتیب 8-12 ،24 ،36-48ساعت است از طرفی ph نهایی بالای گوشت شترمرغ ممکن است تا حدودی به دلیل کاهش ذخایر گلیکوژن به دنبال استرس بیش از مرگ ( antemerten)باشد . کاهش در phماهیچه های انتخابی شترمرغ در ساعات مختلف است ph بالای گوشت شترمرغ باعث می شود که گوشتی ایده ال برای فراوری باشد زیرا ظرفیت جذب و نگهداری اب این نوع گوشت بالاست و ایتن خود سبب کاهش نیاز به عوامل نگهدارنده اب ان در طی فراوری میشود با این وجود افت در ph گوشت تاثیر معکوسی دارد.
5-ظرفیت نگهداری اب گوشت شتر مرغ :
این اصطلاح برای توانایی گوشت جهت حفظ نگهداری اب تحت استرس ها و فشارهای شدید (استرس زمان ،ذبح،استرس گرمایی و سر وصدای زیاد) به کار می رود ظاهر گوشت پیش از طبخ گوشت ابدار بودن گوشت در حجین جویدن و مقدار کل گوشت قابل فروش از دیگر فاکتورهای مهم در زمینه گوشت شتر مرغ است . استیک های گوشت مرغ در مقایسه با استیک های تهیه شده از فیله گوشت گاو خشک تر هستند.
6-چربی گوشت شتر مرغک
گوشت شتر مرغ به طور استثنایی در مقایسه با گونه های دیگر از میزان چربی پایینی برخوردار است . میزان چربی درون ماهیچه ای شترمرغ یکی از امیدوار کننده ترین ویزگی های ان در بازاریابی گوشت است این ویژگی گوشت شتر مرغ از نظر کنترل وزن افراد و کسانی که می خواهند از بروز بیماری قلبی کرونری جلو گیری کنند مفید است گوشت شتر مرغ به ویزه زمان پخت ان طولانی گردد ممکن است اثر حسی خشکی را در دهان از خود به جای بگذارد. این حالت معمولا زمانی ایجاد میشود که گوشت شتر مرغ به طور کامل پخته شده یا در درجه حرارت 80درجه سانتیگراد قرار گیرد شترمرغ هایی که به انها از سن 4-6 ماهگی تا سن کشتار جیره کاملا پلت شده داده شده از میزان چربی بالاتری نسبت به شتر مرغ هایی که از جیره با علوفه بالا تغذیه نموده اند برخوردار بودند اما تولید گوشت انها پایین بود..
7- کلسترول گوشت شترمرغ
چندین دهه است که گوشت شترمرغ گوشت تقریبا بدون کلسترول شناخته شده است با این حال بررسی های بیشتر نشان می دهد که میزان کلسترول گوشت شتر مرغ قابل مقایسه با میزان کلسترول گوشت، بوقلمون مرغ و کاو است میزان کلسترول گوشت شتر مرغ بین 65-68 میلی گرم درصد گرم بافت ماهیچه ای متفاوت است برخی از محققان میزان کلسترول گوشت شترمرغ را 83 میلی گرم درصد گرم بافت ماهیچه ای اندازه گیری و گزارش نموده اند.
چربی شترمرغ برای تولید وسایل ارایشی زنانه مورد استفاده قرار می گیرند به خاطر کیفیت بالای ان پوست انسان می تواند ان را به راحتی جذب کند لذا مصرف ان برای حفظ پوست و تجدید سلولهای ان مفید می باشد. علاوه بر این برای مصارف ضد التهاب پوستی و ناراحتی های عضله مفید است.
کشتار:
0 پرندگان اماده کشتار در جایگاههای نگهداری و انتظار جمع میشوند.
0 در هر نوبت یک شتر مرغ به اتاق شوک یا کشتار هدایت میشود.
0 عمل شوک توسط دستگاه الکتریکی شبیه به شوک ویژه گوسفند انجام می شود.
0 بعد از شوک پرنده اویزان میشود کشتار و خونگیری هم از طریق جدا کردن سر و هم به وسیله بریدن شریان اصلی قلب انجام می گیرد.(روش دوم سریع تر و کامل تر است )
0 پرنده به صورت خشک پر چینی شده و پوست نی میشود پوست راتکمییز نموده نمک زده و انبار می کنند.
0 معمولا بعد از ان پرنده چرخانده می شود و به وسیله بالها اویزان می گردد این عمل خارج نمودن احشاء را تسهیل بخشیده و طول پرنده را روی زنجیر کشتار کمتر می کند پاها از محل مفصل بین مچی قطع می گردند.
0 بعد از عملیات خروج امعاء و احشاء گوشت درجه بندی شده و در سرد خانه بالای صفر درجه انبار می شود .
در کشتار گاههای افریقای جنوبی بر طبق دستور العمل سازندگان شتر مرغ ها به مدت سه ثانیه با برق 90ولت و 1 امپر شوک داده میشوند. شتر مرغ های گردن سیاه معمولا در سن 12 تا 14 ماهگی و انواع گردن ابی در سن 9 تا 12 ماهگی کشتار میشوند . در این سنین به طور متوسط 1/25 مترمربع پوست 33 کیلو گرم گوشت و 2 کیلو گرم پر به دست می اید .
جهت تهسیل امر مقید سازی یک کیسه پارچه ای روی سر انها کشیده می شود پرنده ارام شده و بدین طریق از جایگاه انتظار به اتاق کشتار هدایت میشود.
اجزای غیر لاشه ای شتر مرغ به قرار زیر است :
خون 6-7درصد وزن زنده – سر 1-8% پا از زانو به پایین 3-3/5 درصد پوست 8-7درصد بال ها 1/5-1/2 درصد دل و جگر و کبد 3-4 درصد امعاء احشاء و شش ها 19-15 درصد
پوست شترمرغ
پوست شترمرغ یکی از انواع مرغوب و قیمتی چرم محسوب میشود حتی بعضی ان را از نظر کیفیت هم پایه پوست مار و کروکودیل قرار می دهند. پوست شتر مرغ ضخیم و بادوام اما در عین حال بسیار نرم است و می توان از ان برای تولید انواع گوناگون کالا مانند کفش کیف زنانه و ژاکت استفاده کرد.
به حداکثر رساندن ارزش پوست شتر مرغ موضوعی است که اهمیت بسیاری نزد تو لید کنندگان شترمرغ دار است. در تمام مراحل اماده سازی پوست باید تو جهات ویژه مبذول داشت این مراحل عبارتند از خشک کردن درجه بندی و بسته بندی ارزش نهایی پوست شتر مرغ ممکن است در اثر اماده سازی ضعیف و غیر اصولی بسیار کاهش یابد.
فاکتورهایی که بر بازده عملیات عمل اوری و به تبع ان کیفیت محصول عمل اوری شده نهاییی تاثیر گذار است نه تنها مربوط به نحوه عملیات عمل اوری میشود بلکه بیشتر مکتوجه شیوه جدا کردن پوست از لاشه یا پوست کنی است هم چنین از فاکتورها به دت به شیوه نگهداری پوست پس از مرگ جانور بستگی دارند.
پرشترمرغ
شترمرغ دارای انواع مختلف پر است جنس سن و مکان پرها رو یبدن و مراحل مختلف رشد از عوامل تغییر کننده بشمار می رود. طبقه بندی پرهای تجاری پر شترمرغ شامل موارد زیر است :
1- پر سفید: این پرها عبارتند از 24 بال پرنده در یک ردیف روی هر بال ( در مجموع 48 عدد) که با توجه به اندازه طول کیفیت پرها به گروه ممتاز درجه یک دو یه پست و نامرغوب دسته بندی میشوند
2- پرهای سیاه:پرهای بال شتر مرغ (پر پوششی) غیراز پرهای سفید رنگ این پرنده طور شور طبیعی سیاه است .
3-پرهای شترمرغ ماده : پرهای بال حیوان ماده که با توجه به تیرگی یا روشنی رنگشان طبقه بندی می شوند و سپس مانند انچه درباره پرهای سفید گفته شد دسته بندی می شوند.
4- پرهای خاکی رنگ: پرهای پوششی بال شترمرغ ماده
5-یک ردیف از پرهای زیر بال وسینه این پرها به نام پرهای سیاه رنگ در پرنده های نر و پرهای خاکی رنگ در پرنده های ماده شناخته می شوند با توجه به نژاد شتر مرغ های ماده این پرندگان می توانند پرهای نقره ای یا پرهای قهوه ای نیز داشته باشند.
6- پرهای بدن : پرهخای روی بدن که در شترمرغ های نر به نام ” پرهای خاکی رنگ” ودر جوجه ها به نام “پرهای جوجگی” مشخص هستند.
7-پرهای دم: رنگ این پرها در نرها سفید یا سفید مایل به قهوه ای ودر شتر مرغ های ماده به رنگ قهوه ای روشن یا قهو ه ای تیره متفاوت است
8- شاه پرهای بال جوجه : این پرها در نرها سفید یا سفید مایل به قهو ه ای ودر شتر مرغ های ماده به رنگ قهو های روشن یا قهو های تیره متفاوت است .
8-شاه پرهای بال جوجه: این پرها به رنگ های سفید رنگی و تیره دسته بندی می شوند.
9-بایکوک: این پرها در دو بخش انتهایی ردیف نخست بال های پرنده قرار دارند ( شاه پرها) در هر طرف 4تا 5 پر به رنگ های سفید و سیاه وجود دارد . این پرها به دسته های کوتاه وبلند تقسیم می شوند.
خصوصیات تجاری پرهای شترمرغ
پرهای شترمرغ با توجه به خصوصیات زیر دسته بندی می شوند:
0طول پر:یک پر به طور کلی به نسبت طول ان ارزش گذاری می شود میتوان گفت یک پر خوب باید حداقل 70سانتی متر درازا داشته باشد پرهای تن یا فلاش درجه یک باید دست کم 33 سانتی متر باشند.
0پهنا و شکل پر:هرچه پر پهن تر باشد ارزش ان بیشتر است یک پر خوب باید 30سانتی متر باشد.
پرها:شترمرغ هارا در مقابل گرمای افتاب وسرما حفظ می کند مقدار پرهایی که می توان از یک شتر مرغ بدست اورد 1/2تا1/5 کیلو گرم در سال می باشد شتر مرغ تقریبا حدود 15 کیلوگرم پر بروی بدنش دارد.
پر چینی
در سن شش ماهگی پرهای دوران جوانی جایگزین پرهای جوجگی میشوند تا حدود سن 16 ماهگی به طور کامل رشد می کنند در این سن معمولا پرهای پرنده برای نخستین بار کنده می شود کمی پس از این شاه پرها رشد می کنند و هر هشت ماه یک سری جدید پر بوجود می اید پرندگانی که باید پرهایشان کنده شود دریک محوطه جمع اوری میشوند سپس به نوبت گردنشان را بایک عضای مخصوص می گیرند( با کس معاینه شترمرغ) هر پرنده به سوی یک باکس چوبی هدایت می ود وبا استفاده از پوشاندن چشم های پرنده ان را ارام نکه می دارند شاه پرها را می چینند وپرهای رسیده بدن را می کنندپس از ان را که زایده های پرهای بال خشک میشوند باید انها را از ریشه در اورد تا پرهای جدید رشد کنند.
برداشت پر
قبل از ان کگه پرنده کشتار گردد می توان دوباره نسبت به چیدن پر انها اقدام نمود: یک بار زمانی که جوجه شش تا هفت ماهه بوده و بار دوم زمانی که پرنده در سن 14 ماهگی برای ذبح اماده گردیده است در صورت تمیز نگه داشتن جوجه ها می توان نسبت به کندن پرها در زمان های زیر اقدام نمود:
در سن 6 ماهگی – کندن شاه پرهای جوجه
در سن 7 ماهگی- کندن پرهای بزرگ بدن
درسن 8 ماهگی – کندن کامل پر
در سن 14 ماهگی (موقع کشتار)پرشترمرغ ها کاملا چیده می شود.
تخمشترمرغ
شترمرغ بزرگ ترین تخم رادر میان پرندگان تولید می کند ولی تخم ان نسبت به جثه کوچک ترین تخم هاست. به طور متوسط تخم شتر مرغ 17-19 سانتی مت پهنا وتا 1900 گرم وزن دارد. تخم های شترمرغ برای مصارفی غیر از جوجه کشی نیز می تواند به کار برود (البته این کار در حال حاضر مقرون به صرفه نیست) تخم شترمرغ از نظر طعم شبیه به تخم مرغ بوده وبه همان روش های متداول طبخ می شود گفته می شود تخم شترمرغ نسبت به تخم مرغ دارای خواص غذایی بیشتری است به طوری که مصریان باستان از تخم های این حیوان برای مصارف دارویی استفاده می کردند عسلی شدن تخم شتر مرغ تقریبا 45 دقیقه و سفت شدنم ان به یک ساعت و نیم زمان نیاز دارد بایک تخم شترمرغ می توان از یک دوجین مهمان به وسیله خاگینه پذیرایی کرد تخم این حیوان کاربردهای دیگری نیز دارد نقاشی و یا حکاکی رو یپوسته این تخم ها انها را به اشیای هنری بسیار جذاب تبدیل می نماید .
پوسته تخم شترمرغ
پوسته تخم شتر مرغ از مقاومت زیاد برخوردار است مثل سرامیک محکم وسفت است در قدیم مردم افریقا از پوست تخم شتر مرغ به عنوان کاسه الستفاده می کردند و امروز هم از پوسته های گران قیمت تخم شتر مرغ ابازور و لوسترهای گران قیمت ساخته می شوند .
پ————————————————————————————————————-ایان

.